Monarchia Karola Wielkiego

1. Chlodwig – Merowingowie – podbili plemiona frankijskie i część germańskich
   -przyjęcie chrztu w 496 r. – religia katolicka zaczęła scalać państwo
   -ponieważ ostatni władcy dynastii byli nieudolni – władzę przejmowali majordomowie – zarządcy dworu (urząd dziedziczny) – Karol Młot (732r. – wygrał pod Poitiers z Arabami)
   – po Karolu władzę objął jego syn – Pepin Krótki – obalił ostatniego króla merowińskiego (Childeryka III) w 751 r. i założył nową dynastię – Karolingów.
   
2. Pepin Krótki – na króla namaszczony został przez papieża – umocniło to jego władzę.
   – w zamian musiał pomóc papieżowi z Longobardami – dążyli do podboju całej Italii
   -Pepin pokonał ich i ziemie środkowej Italii przekazał papieżowi Stefanowi II w 755 r.- powstało Państwo Kościelne
   – Cesarstwo Bizantyjskie niezadowolone – liczyli na wpływy i posiadłości na Płw. apenińskim
   
3. Panowanie Karola Wielkiego – król Franków i Longobardów, cesarz rzymski od 25 grudnia 800.
   
   a. polityka zagraniczna:
   

-problemy:

• Longobardowie najeżdżający państwo kościelne (774 – podbił i ogłosił się ich władcą)
• Arabowie na Płw. iberyjskim (udało się ich pokonać i wyprzeć za Pireneje)
• najazdy pogańskich plemion germańskich i saskich (wysyłał misje chrystianizacyjne)
• umocnienie władzy, zapanowanie nad dużym terytorium o kruchych granicach (teren od Łaby na wschodzie po dzisiejszą Hiszpanię)
• rozwój terytorium (Germanowie, Sasi, Longobardowie, Saksonia, Słowianie połabscy – granice aż po Dunaj, Arabowie – Saracenowie -granica na rzece Ebro w Hiszpanii
• utrzymanie sojuszu z papieżem (bo dąży do utworzenia cesarstwa uniwersalistycznego obejmującego całą Europę),
• pragnienie władzy (cesarskiej) – dążenie do małżeństwa z cesarzową bizantyjską Ireną – symboliczne odrodzenie Cesarstwa rzymskiego – nie doszło do skutku ponieważ Leon III koronował go na cesarza
  
  b. koronacja cesarska – sytuacja bezprecedensowa – stała się wzorem dla innych koronacji cesarskich
  – Leon III koronował go na cesarza w Rzymie 25 grudnia 800 roku bez zgody Bizancjum (symboliczna data)
  -papież liczył, że koronacja nakłada na cesarza obowiązek ochrony
  – Karol Wielki miał władzę uniwersalną – powszechną – krzewienie chrześcijaństwa
  – to odnowienie cesarstwa na Zachodzie
  – nawiązania do antyku
  

4. Polityka wewnętrzna – reformy
a. reforma administracyjna – podział na hrabstwa – hrabiowie (wewnątrz państwa) oraz marchie -margrabiowie (na granicach państwa). Powołano też urzędy specjalnych wysłanników królewskich i kontrolerów, aby zapobiegać buntom margrabiów i hrabiów

b. rezydencja cesarska w Akwizgranie

c. ukształtowały się podziały ról na dworze cesarskim (wzór dla innych państw):

(1) kanclerz – zarząd kaplicy dworskiej i kancelarii,
(2) palatyn – zastępował monarchę w sądzie dworskim,
(3) stolnik – zarządzał stołem królewskim, kontrolował służbę,
(4) cześnik – opiekował się piwnicą,
(5) komornik – dysponował komorą i szatnią,
(6) koniuszy – opiekował się stajniami władcy

Urząd majordoma zlikwidowano.

d. państwo Karola Wielkiego było monarchią patrymonialną –

e. reforma monetarna – wprowadzenie srebrnego denara zastępującego złotego solida bizantyjskiego (1:12). Wprowadzono jednostkę masy – funt – ok. 409 g. – z funta srebra wybijano 240 denarów = 20 solidów

f. reforma szkolnictwa – aby mieć wykształconych urzędników i doradców musiał podnieść poziom wykształcenia. Zreformował szkoły przyklasztorne, tworzył szkoły przykatedralne, w Akwizgranie szkoła pałacowa. Odnowienie cesarstwa rzymskiego – odnowienie szkolnictwa na wzór rzymski:
-dwa poziomy kształcenia (trivium – podstawowy – składał się z przedmiotów humanistycznych :
*gramatyka – umiejętność czytania i pisania, opanowanie terminologii łacińskiej,
*retoryka – umiejętność pisania listów i redagowania dokumentów,
*dialektyka – umiejętność logicznego rozumowania (poznawano reguły logiki).

oraz

-poziom wyższy – quadrivium – składał się z przedmiotów matematycznych:
* arytmetyka – umiejętność dodawania, odejmowania, mnożenia, dzielenia, obliczenia kalendarzowe,
* geometria – opis ziemi i przyrody,
* astronomia – umiejętność tworzenia kalendarza,
* muzyka

g. kultura:
– renesans karoliński – nawiązywanie do starożytności
– architektura sakralna (czerpała ze wzorów rzymskich i bizantyjskich – kopuły, kaplice na planie krzyża greckiego, popularne mozaiki)
– minuskuła karolińska – reforma pisma, ujednolicenie, wyraźniejsze
– dbał o czystość łaciny i rozwój pisma, zakonnicy przepisywali księgi (kopiści) starożytne i chrześcijańskie.

5. Podział państwa Franków
a. duży obszar – duży problem z utrzymaniem granic
b. zróżnicowanie kulturowe i językowe – szkoły nie były dostępne dla wszystkich tylko dla elit
c. W 814 r. umiera Karol Wielki
d. władza przekazana synowi Ludwikowi Pobożnemu.
e. jego synowie w 843 r. traktat w Verdun – podział państwa (monarchia patrymonialna)
– Karol Łysy ( zachodnia część, później Francja)
– Ludwik Niemiecki (wschodnia część, potem Niemcy)
– Lotar(iusz) – środek od Morza Północnego do Italii i tytuł cesarza (zwierzchność), potem zmarł więc podzielono.

FRANCJA:

Rok powstania państwa – 987 r.  
Ostatni władca z dynastii Karolingów – Ludwig V Gnuśny
Pierwszy władca z dynastii Kapetyngowie – Hugo Kapet

NIEMCY

Rok powstania państwa – 911 r.
Ostatni władca z dynastii Karolingów – Ludwig IV Dziecię
Pierwszy władca z dynastii Ludolfingów – Henryk I Ptasznik