- Narodziny islamu
– koczownicze plemiona zamieszkujące płw. Arabski, prowadzili między sobą wojny, łączyły ich kultura, język, znajomość pisma, tryb życia
– zajmowali się handlem, rzemiosłem i hodowlą (wielbłądów, kóz i owiec) –> położenie Płw. Arabskiego – przebiegają szlaki handlowe (z Dalekiego Wschodu do Europy, Afryki, z Bizancjum)
-początkowo politeizm, potem islam
Źródło: Domena publiczna
- Mahomet —prorok, twórca religii monoteistycznej Arabów — islamu.
-żył w Mekce w VI/VII w., był kupcem
-doznał objawienia (ukazał mu się Archanioł Gabriel i nakazał stworzenie nowej religii)
-z powodu swoich poglądów zmuszony był uciekać do Medyny w 622 r. – hidżra – to data od której muzułmanie rozpoczęli liczenie lat (początek muzułmańskiej nowej ery, lata i daty się nie zgadzają, bo posługiwali się kalendarzem księżycowym)
-ostatecznie zjednoczył arabskie plemiona koczownicze
-zmarł w 632 r. - Zasady islamu:
– jest jeden bóg – Allah
-jego nauki głoszą prorocy (jak Mahomet, a wczesniej Chrystus, Mojżesz i Abraham)
-wiara w Sąd Ostateczny
-Bóg jest „bezcielesny” – nie wolno przedstawiać jego osoby
– święta księga – Koran – składa się ona ze 114 sur (pieśni) – zapisy nauk Mahometa (zasady wiary, przepisy dot. kultu, wzorce postępowania, przepisy prawa karnego i cywilnego), spisany po jego śmierci
-szariat – to zapisy prawa dot. życia wyznawców islamu
-sunna – zbiór opowiadań o życiu Mahometa
Podstawami wiary jest „5 filarów islamu”:
1. wyznanie wiary
2. jałmużna
3. modlitwa 5 razy dziennie – twarzą zwróconą do Mekki
4. post – ramadan
5. pielgrzymka do Mekki (raz w życiu)
oprócz tego:
-szerzenie wiary poprzez „świętą wojnę” – przeciw niewiernym – dżihad – śmierć w tej wojnie zapewnia zbawienie
-nie wolno im jeść wieprzowiny i pić alkoholu
-obrzezanie - Podboje Arabów i organizacja państwa:
a. następcy Mahometa, przyjmowali tytuł kalifa (przywódca, następca proroka) i rozpoczęli rozszerzać granice państwa:
-kalifowie byli początkowo wybierani i stali na czele państwa teokratycznego (stolica w Medynie): Abu Bakr, Ali, Omar (Umar), Osman (Usman) – podbój Syria, Palestyna, Persja, Armenia, płn. Afryka (Egipt, Libia)
-kalif Moawi – zapoczątkował dynastię Omajjadów (Umajjadów) i przeniósł stolicę do Damaszku – dalsze podboje: Maghreb (dziś Maroko), tereny płw. Iberyjskiego (zatrzymani przez Franków w bitwie pod Poitiers), dalej na wschód aż po Indie. Za tej dynastii muzułmanie podzielili się na dwa odłamy: sunnitów (za źródło wiary uznają Sunnę) i szyitów (uznają tylko Koran)
– kolejną dynastią byli Abbasydzi – stolicę przenieśli do Bagdadu, państwo przestaje być teokratyczne i zaczyna czerpać ze wzorców ustrojowych Bizancjum; podbój na terenie Sardynii, Korsyki, Sycylii.
-emir – zarządca prowincji
-charadż – podatek nakładany na niewiernych
-Arabowie nie dążyli do wyniszczenia ludności podbitej, nie narzucali im swojej wiary, byli tolerancyjni.
– islamizacja ludów – dla wielu islam był atrakcyjniejszy niż np. religie politeistyczne, wiec przechodzili
-arabizacja kultury – przejmowanie kultury arabskiej - Kultura arabska
a. nauka i literatura
-prawo – Sunna i Koran – rozwój badań teologicznych i prawniczych
-przejęli dorobek cywilizacji starożytnej Grecji i Rzymu- filozofia, matematyka, medycyna (Arystoteles, Galen)- tłumaczyli te prace na język arabski
– Ibn Sina (Awicenna) – medyk i filozof – zebrał wiedzę medyczną w swoim „Kanonie medycyny” – bardzo mocno wpłynął na europejską medycynę – przetłumaczono na łacinę
– matematyka – z Indii przejęli system dziesiętny, cyfry (arabskie)
-„Księga tysiąca i jednej nocy”
b. sztuka i architektura
– budowa meczetów
– nie przedstawiali Allaha, Mahometa oraz ludzi i zwierząt – wzory roślinne, geometryczne (arabeski) –> być może ten zakaz wpłynął na ruch obrazoburców w Bizancjum
c. handel
PODSUMOWANIE