Miesiąc: luty 2021

I. Rządy Ottonów –
1. Rozpad cesarstwa Karolingów
– osłabienie władzy cesarskiej za panowania Ludwika Pobożnego.
-traktat w Verdun – 843 r.
-przejęcie rządów przez Ludolfingów

2. Panowanie Ottona I
a. sukcesy militarne:
– zwycięstwo na Węgrami
– podporządkował sobie Czechy
– dokonał podboju Słowian połabskich
b. koronacja na cesarza – 962 r.

3. panowanie Ottona II
a. na cesarza został koronowany za życia Ottona I
b. ożenił się z księżniczką bizantyjską Teofano
c. niepowodzenia pod koniec panowania
– klęska w wojnie z Arabami na południu Italii
– wybuch powstania Słowian połabskich

4. Panowanie Ottona III
a. regencja Teofano
b. plany budowy monarchii uniwersalnej
c. pielgrzymka do Gniezna – 1000 r.

5. Henryk II zrezygnował z koncepcji Ottona III i planował ekspansję terytorialną państwa niemieckiego.

II. Przejęcie władzy w Anglii przez dynastię normandzką:
-Normandia to obszar terytorium Franków
-wzrost potęgi Normandii za panowania Wilhelma I Zdobywcy
–najazd na Anglię – zwycięstwo nad armią Harolda Godwinsona w bitwie pod Hastings – 1066 r. 
– zdobycie korony angielskiej przez Wilhelma I Zdobywcę

III. Półwysep Apeniński – rejon walki między Bizancjum, Longobardami, Ostrogotami, Arabami i Normanami (z Normandii). Powstało tam Państwo Kościele (Karol Wielki).

IV. Półwysep Iberyjski zajęty przez Wizygotów – później starcia z Arabami.

V. Feudalizm – system polityczno-prawny, charakteryzujących się rozdrobnieniem władzy, funkcjonującej na podstawie więzi lennych między seniorami a ich wasalami

2.  Stosunek lenny
a. zachodził między seniorami a wasalami
a. umowa lenna
– określała obowiązki i prawa zarówno seniora jak i wasala
– senior zapewniał bezpieczeństwo, opiekę i oddawał ziemię w lenno
– wasal zobowiązany był do wierności, pomocy wojskowej, rady, zasiadania w sądach, okolicznościowych świadczeń materialnych

d. drabina feudalna
– najwyższy senior – suzeren
– zasada „wasal mojego wasala nie jest moim wasalem”

e. immunitet – przywilej zwalniający osoby lub określone terytoria:
– ze świadczeń materialnych – immunitet ekonomiczny
– spod jurysdykcji władcy – immunitet sądowy

3.  Poddaństwo chłopów
a. stosunek poddańczy – stosunek między właścicielem ziemskim a ludnością chłopską
b. chłop pozbawiony prawa własności do posiadanej ziemi – w zamian za prawo do użytkowania uiszczał rentę feudalną

c. formy renty feudalnej:
– odrobkowa – pańszczyzna
– pieniężna – czynsz
– w naturze – część płodów rolnych

4. Wykształcenie się stanów społecznych
a. stan – zamknięta grupa społeczeństwa feudalnego o wyodrębnionej pozycji społeczno-prawnej
– przynależność do stanu wynikała z urodzenia
– każdy stan miał odrębny status prawny
– każdy stan podlegał odrębnemu sądownictwu stanowemu

b. cztery stany społeczeństwa feudalnego
– duchowny
– rycerski – później przekształcił się w szlachecki
– mieszczański
– chłopski

Zagadnienia
1. Frankowie – kim byli? Skąd się wzięli? Które tereny zamieszkali?
2. Merowingowie (Chlodwig I)
3. Karolingowie (majordomowie – kim byli; dlaczego zmiana dynastii; najważniejsi przedstawiciele dynastii; jak wykształcił się feudalizm)
4. Powstanie Państwa Kościelnego
5. Karol Wielki (reformy; koronacja – symboliczne znaczenie? dlaczego cesarz Bizancjum tej koronacji nie uznał od razu?: renesans karoliński – charakterystyka, przykłady)
6. Traktat w Verdun – 843 – założenia

Zagadnienia:

1. Oświecenie -cechy charakterystyczne, ramy czasowe
   
   
2. Filozofia – nurty filozoficzne:
   -racjonalizm- rozum ludzki głównym źródłem poznania – Kartezjusz
   -empiryzm – John Locke – umysł jako tabula rasa, wiedza pochodzi z doświadczenia
   -deizm – Denis Diderot, Wolter – Bóg stworzył świat i pozostawił go ludzkości
   -ateizm – Paul d’Holbach – Bóg nie istnieje
   
   
3. Nauka
   Isaak Newton
   Antoine Lavoisier
   Denis Diderot
   Wiliam Herschel
   Adam Smith
   Wilhelm Henry
   Beniamin Franklin
   James Watt
   Bracia Montgolfier
   Anders Celsjusz i Gabriel Daniel Farenheit
   
   
4. Myśliciele polityczni epoki
   Wolter
   Monteskiusz
   John Locke
   Jean Jacques Rousseau
   
   
5. Idee polityczne Oświecenia
   Idea społecznych praw naturalnych
   Idea umowy społecznej
   Idea suwerenności ludu
   Idea trójpodziału władzy
   
   
6. Sztuka i architektura

1. Polacy nie mają swojego państwa, ale chcieliby je mieć:

2. Orientacje polityczne w Polsce przed I wojną światową
a. orientacja prorosyjska – Roman Dmowski (Narodowa Demokracja) – należy walczyć u boku Rosji a dostaniemy autonomię

b. orientacja proaustriacka – Józef Piłsudski – należy wystąpić przeciw Rosji poprzez wywołanie powstania w Kongresówce

c. orientacja rewolucyjna – PPS „Lewica” i SDKPiL – robotnicy powinni wywołać rewolucję i przejąć władzę. Niepodległość jest niepotrzebna.

3. Polskie formacje zbrojne pomogły w międzynarodowym nagłośnieniu problemu.

SOJUSZ Z PAŃSTWAMI CENTRALNYMI:
-I Kompania Strzelców
-Legiony Polskie
-Centralny Komitet Obywatelski
-Polskie Siły Zbrojne (po Akcie 5 Listopada w Królestwie Polskim)
-Polska Organizacja Wojskowa

SOJUSZ Z ENTENTĄ
-Komitet Narodowy Polski
-Polska Brygada Strzelecka (później Dywizja Strzelców Polskich)
-Naczelny Komitet Wojskowy
-Legion Bajończyków
-Armia Polska

4. Sprawa polska w polityce wielkich mocarstw
a. W 1914 r. państwa zaborcze ogłosiły, że Polacy mają wstępować do ich armii.
b. Akt 5 listopada 1916
c. orędzie Wilsona 22 stycznia 1917 r.

c. komuniści w rewolucyjnej Rosji
d. pokój wersalski

Materiał dodatkowy – dla przypomnienia informacji o I wojnie światowej

1. Jakie czynniki powodowały przyrost liczby ludności w Europie
   na przestrzeni dziejów?
2. Na podstawie tekstu ze str. 186–191 podręcznika uzupełnij tabelę.

3. Przeanalizuj wykres str. 188 podręcznika. Jaką rolę odegrało wprowadzenie płodozmianu i nawożenie gleby?

4. Czym była rewolucja przemysłowa? Jaką rolę odegrał James Watt w jej rozwoju?

5. Jakie zmiany nastąpiły w gospodarce? Czym był liberalizm gospodarczy?

Materiały pomocnicze i powtórzeniowe:

I. Główne ogniska zapalne na świecie na przełomie XIX i XX w.

1. II RZESZA
a. wzrost potęgi gospodarczej Niemiec
b. wzrost wpływów niemieckich na Bliskim Wschodzie
– podróż Wilhelma II do Turcji – 1898 r.
– budowa linii kolejowej Berlin-Stambuł-Bagdad
c. plany budowy niemieckiego imperium kolonialnego
d. plan rozbudowy floty wojennej
e. planom tym sprzeciwiała się Anglia – nie chce konkurencji.
f. Francja również przeciw Niemcom, przez utratę Alzacji i Lotaryngii w 1871. a dodatkowo…
g. kryzys marokański (niemiecka próba rozbicia przymierza francusko-angielskiego poprzez przeciwstawienie się zajmowaniu Maroka przez Francję)

2. ROSJA
a. chce zdobyć cieśniny czarnomorskie należące do Turcji
b. miesza się w konflikty na Bałkanach (to strefa wpływów Turcji) –>

3. KOCIOŁ BAŁKAŃSKI
a. sytuacja na Bałkanach
– pogłębiająca się słabość Turcji
– walka o wpływy mocarstw: Austro-Węgier, Rosji i Wielkiej Brytanii
– mocarstwowe aspiracje Serbii – plan budowy Wielkiej Serbii
– uzyskanie przez Bułgarię niepodległości – 1908 r.
–  formalna aneksja Bośni i Hercegowiny przez Austro-Węgry (1908 r.) – faktycznie były w ich posiadaniu od 30 lat.
– powstanie Ligi Bałkańskiej – przymierze Serbii, Czarnogóry, Bułgarii i Grecji (1912 r.) – pomoc Rosji
– powstanie niepodległej Albanii – 1912 r.
b. pierwsza wojna bałkańska (X 1912 –  V 1913 r.)
– atak Ligi Bałkańskiej na Turcję – 1912 r.
– pokój w Londynie (utrata przez Turcję terenów europejskich, powstanie Albanii, Bułgaria otrzymała Trację)
c. druga wojna bałkańska (VI-VIII 1913 r.)
– wojna Bułgarii z dotychczasowymi sojusznikami: Serią i Grecją z o podział łupów
– klęska Bułgarii
– znaczne straty terytorialne Bułgarii na mocy pokoju w Bukareszcie

II. Układy państw – „zbrojny pokój” oraz „wyścig zbrojeń”

III. Wybuch wojny – 28 czerwca 1914 r. – Gavrilo Princip dokonał zamachu na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda

CIĄG ZDARZEŃ:

IV. FRONT ZACHODNI
1. Plan Schliffena (wojna błyskawiczna – manewrowa)
2. bitwa nad Marną – zatrzymanie lini Frontu
3. wojna pozycyjna
4. bitwa o Verdun (1916) oraz nad Sommą
5. Stany Zjednoczone:
-najpierw neutralność
-blokada portów morskich Niemiec przez Anglię
-nieograniczona wojna podwodna (luty 1917) została wprowadzona przez Niemcy i miała uderzyć w Wielką Brytanię
-Stany Zjednoczone wypowiedziały Niemcom wojnę w kwietniu 1917
-Niemcy słabną, przełamanie frontu przez aliantów, bunty żołnierzy niemieckich, rewolucja w Niemczech
-11 listopada 1918 – Niemcy podpisują rozejm z aliantami

V. FRONT WSCHODNI
1. Atak Rosjan na Niemcy od Prus Wschodnich – front wschodni
2. Niemcy – sukcesy – zajmują Warszawę
3. Ofensywa Brusiłowa – 1916
4. Wybuch rewolucji lutowej w Rosji (1917)
5. Pokój brzeski – marzec 1918.

VI. Skutki:
POLITYCZNE
1. upadek wielkich mocarstw europejskich (Rosja, Niemcy, Austro-Węgry)
2. wzrost potęgi Wielkiej Brytanii, Francji i USA.
3. zmiany granic
-niepodległe państwa: Polska, Czechosłowacja, Austria, Węgry, Finlandia, Litwa, Łotwa, Estonia, Królestwo SHS (Serbów, Chorwatów i Słoweńców)
-dodatkowo Alzacja i Lotaryngia dla Francji, Szlezwik dla Danii, Besarabia i Siedmiogród dla Rumunii, południowy Tyrol i Triest dla Włoch, Eupen i Malmedy dla Belgii.
4. Gdańsk – wolnym miastem pod kontrolą międzynarodową
5. Kolonie Niemiec rozdzielone pomiędzy Wielką Brytanię i Francję
6. Zarządzono plebiscyty na terenach wielonarodowych (Szlezwik, Górny Śląsk, Warmia i Mazury)
7. W Rosji obalenie caratu –> rewolucje w Rosji
8. Maksymalne osłabienie Niemiec (demilitaryzacja Nadrenii, armia 100 000, zakaz zbrojenia się). Postanowienia dotyczące Niemiec zawarto w traktacie wersalskim (1919).
9. Liga Narodów
10. Ład wersalsko-waszyngtoński

GOSPODARCZE
1.inflacja
2.zadłużenie państw Europy Zachodniej
3. osłabienie Niemiec reparacjami wojennymi

SPOŁECZNE
1.inwalidzi wojenni
2.emancypacja kobiet
3. powstanie państw narodowych
4. dojście do władzy komunistów, faszystów i narodowych socjalistów

CEL: poznasz genezę i główne zasady religii muzułmańskiej, a także będziesz potrafił przedstawić osiągnięcia kultury arabskiej i główne kierunki ekspansji Arabów.

I. Czy pamiętasz jakie obszary zajmowało cesarstwo rzymskie oraz jakie stare cywilizacje omawiane na lekcjach historii istniały wcześniej na obszarze Bliskiego Wschodu i Afryki? Spróbuj sobie odpowiedzieć na to pytanie – wskazówek dostarczy ci mapa zamieszczona w podręczniku na s. 114.

II. W czasie, kiedy Bizancjum osiągnęło szczyt swojej świetności, na terenie Półwyspu Arabskiego rozwijała się inna cywilizacja. Jaka?

III. Zapoznaj się z treścią podręcznika (podrozdział Arabowie i Półwysep Arabski, s. 154) oraz mapą (s. 157). Jak warunki panujące na Półwyspie Arabskim wpłynęły na życie tamtejszej ludności? Wskaż na mapie kolebkę świata arabskiego i najważniejsze miasta na Półwyspie Arabskim.

IV. Pobierz poniższą kartę pracy i uzupełnij ją. Zadania należy odesłać przez Classroom. Termin: dzisiaj.

V. Na zakończenie zastanów się jakie osiągnięcia arabskie są Ci najbliższe i dlaczego.

VI. Praca domowa dla chętnych: Wyszukaj i napisz, w jaki sposób kultura arabska stanowi dziś natchnienie dla współczesnych twórców (pisarzy, reżyserów, twórców gier…)

I. Na początek przypomnij sobie następujące pojęcia:

STRATYFIKACJA SPOŁECZNA
WARSTWY SPOŁECZNE
RUCHLIWOŚC SPOŁECZNA
SPOŁECZEŃSTWO OTWARTE
SPOŁECZEŃSTWO ZAMKNIĘTE

CEL: Dowiesz się jakie nierówności występują w społeczeństwie i do czego mogą prowadzić.

Idea równości powinna być fundamentem ustroju demokratycznego. Konstytucja przecież gwarantuje wszystkim obywatelom prawo do równego traktowania przez władze publiczne oraz zakazuje dyskryminacji z jakichkolwiek przyczyn. A jednak, wielu z nas uważa, że nierówności społeczne w Polsce występują. Zarówno na płaszczyźnie prawa jak i ekonomii.

II. Zapoznaj się z filmem (przede wszystkim 10 ostatnich minut – część „EGALITARYZM”):

III. Zapoznaj się z podrozdziałami „Jakie są źródła nierówności społecznych” oraz „Poziom nierówności dochodowej” (Podręcznik, s. 124 – 125).

IV. Przyjrzyj się wykresowi (s. 125). Jak ci się wydaje – Czy poziom nierówności dochodowych w poszczególnych krajach i pomiędzy zarobkami kobiet i mężczyzn jest duży? Jak na tle innych państw wypada Polska?

V. Zapisz notatkę lekcyjną.
1.Nierówność społeczna – zjawisko nierównego podziału dóbr cenionych w społeczeństwo.

2. Źródła nierówności społecznych:
a. władza
b. dochody i majątek
c. prestiż
d. wykształcenie
e. nierówne traktowanie  – dyskryminacja lub faworyzowanie grup lub jednostek
f. uwarunkowania osobiste (talent, nabyte umiejętności i wiedza, poziom motywacji, pracowitość)

2. Poziom nierówności w społeczeństwie może być mierzony np. wskaźnikiem Giniego, który mierzy stopień koncentracji dochodu w społeczeństwie
–> im wyższa jest wartość wskaźnika, tym większe są dysproporcje w dochodach.

3. Kontrowersje
a. Komunizm dążył do likwidacji nierówności społecznych
b. zwolennicy występowania nierówności uważają, że są one czynnikiem motywującym (mobilizacja społeczeństwa)
c. zbyt duże dysproporcje powodują hamowanie rozwoju
d. negatywnym aspektem jest nierówność szans życiowych – prawdopodobieństwo, że dany człowiek uzyska różne dobra cenione w społeczeństwie

4. Państwo przeciwdziała nierównościom społecznym:
a. progresywny podatek dochodowy
b. powszechny dostęp do edukacji
c. bezpłatny dostęp do służby zdrowia
d. system świadczeń społecznych

5. Konflikty i napięcia spowodowane nierównościami.
a. konflikt między pracodawcami a pracownikami
b. konflikt o władzę
c. pogłębianie się różnic religijnych narodowościowych i rasowych, które prowadzą do kolejnych konfliktów.

Materiał dodatkowy – dostępne są napisy polskie.

Fortuna kołem się toczy…

5 pytań na najbliższym sprawdzianie pokryje się z powyższymi.
Zakręć kołem i odpowiedz na pytania. Odpowiedzi nie musisz zapisywać ani odsyłać.

Proszę o zapoznanie się z zadaniami do XIX w. na ziemiach polskich.

Część z nich z pewnością pojawi się na sprawdzianie.

Po uzupełnieniu karty pracy odsyłacie dzisiaj na Classroom.
Sprawdzam czy zostały uzupełnione.

Nie wystawiam z nich ocen. Osoby, które odeślą dostają plusy – pozostałe minusy.

Przypominam, że terminowe odsyłanie prac będzie uwzględniane przy wystawianiu ocen końcoworocznych.