CEL: poznasz genezę i główne zasady religii muzułmańskiej, a także będziesz potrafił przedstawić osiągnięcia kultury arabskiej i główne kierunki ekspansji Arabów.
I. Czy pamiętasz jakie obszary zajmowało cesarstwo rzymskie oraz jakie stare cywilizacje omawiane na lekcjach historii istniały wcześniej na obszarze Bliskiego Wschodu i Afryki? Spróbuj sobie odpowiedzieć na to pytanie – wskazówek dostarczy ci mapa zamieszczona w podręczniku na s. 114.
II. W czasie, kiedy Bizancjum osiągnęło szczyt swojej świetności, na terenie Półwyspu Arabskiego rozwijała się inna cywilizacja. Jaka?
III. Zapoznaj się z treścią podręcznika (podrozdział Arabowie i Półwysep Arabski, s. 154) oraz mapą (s. 157). Jak warunki panujące na Półwyspie Arabskim wpłynęły na życie tamtejszej ludności? Wskaż na mapie kolebkę świata arabskiego i najważniejsze miasta na Półwyspie Arabskim.
IV. Pobierz poniższą kartę pracy i uzupełnij ją. Zadania należy odesłać przez Classroom. Termin: dzisiaj.
Karta pracy
V. Na zakończenie zastanów się jakie osiągnięcia arabskie są Ci najbliższe i dlaczego.
VI. Praca domowa dla chętnych: Wyszukaj i napisz, w jaki sposób kultura arabska stanowi dziś natchnienie dla współczesnych twórców (pisarzy, reżyserów, twórców gier…)
CEL: Dowiesz się jakie nierówności występują w społeczeństwie i do czego mogą prowadzić.
Idea równości powinna być fundamentem ustroju demokratycznego. Konstytucja przecież gwarantuje wszystkim obywatelom prawo do równego traktowania przez władze publiczne oraz zakazuje dyskryminacji z jakichkolwiek przyczyn. A jednak, wielu z nas uważa, że nierówności społeczne w Polsce występują. Zarówno na płaszczyźnie prawa jak i ekonomii.
II. Zapoznaj się z filmem (przede wszystkim 10 ostatnich minut – część „EGALITARYZM”):
Czy w społeczeństwie może funkcjonować równość i sprawiedliwość?
III. Zapoznaj się z podrozdziałami „Jakie są źródła nierówności społecznych” oraz „Poziom nierówności dochodowej” (Podręcznik, s. 124 – 125).
IV. Przyjrzyj się wykresowi (s. 125). Jak ci się wydaje – Czy poziom nierówności dochodowych w poszczególnych krajach i pomiędzy zarobkami kobiet i mężczyzn jest duży? Jak na tle innych państw wypada Polska?
V. Zapisz notatkę lekcyjną. 1.Nierówność społeczna – zjawisko nierównego podziału dóbr cenionych w społeczeństwo.
2. Źródła nierówności społecznych: a. władza b. dochody i majątek c. prestiż d. wykształcenie e. nierówne traktowanie – dyskryminacja lub faworyzowanie grup lub jednostek f. uwarunkowania osobiste (talent, nabyte umiejętności i wiedza, poziom motywacji, pracowitość)
2. Poziom nierówności w społeczeństwie może być mierzony np. wskaźnikiem Giniego, który mierzy stopień koncentracji dochodu w społeczeństwie –> im wyższa jest wartość wskaźnika, tym większe są dysproporcje w dochodach.
3. Kontrowersje a. Komunizm dążył do likwidacji nierówności społecznych b. zwolennicy występowania nierówności uważają, że są one czynnikiem motywującym (mobilizacja społeczeństwa) c. zbyt duże dysproporcje powodują hamowanie rozwoju d. negatywnym aspektem jest nierówność szans życiowych – prawdopodobieństwo, że dany człowiek uzyska różne dobra cenione w społeczeństwie
4. Państwo przeciwdziała nierównościom społecznym: a. progresywny podatek dochodowy b. powszechny dostęp do edukacji c. bezpłatny dostęp do służby zdrowia d. system świadczeń społecznych
5. Konflikty i napięcia spowodowane nierównościami. a. konflikt między pracodawcami a pracownikami b. konflikt o władzę c. pogłębianie się różnic religijnych narodowościowych i rasowych, które prowadzą do kolejnych konfliktów.
Podstawowe zasady prawa karnego: -Zasada odpowiedzialności za czyn – jest konsekwencją popełnienia przez człowieka czynu zabronionego -Zasada winy – sprawca może ponieść odpowiedzialność tylko wtedy gdy wina jest udowodniona -Zasada odpowiedzialności indywidualnej i osobistej -Zasada humanitaryzmu -Zasada praworządności: *dotyczy obywatela (przestrzeganie prawa, to co nie jest zabronione jest dozwolone) dotyczy organów państwowych (to co nie zostało dozwolone jest zabronione)
Podstawowe pojęcia prawa karnego: -czyn zabroniony prawem – w świetle prawa zachowanie człowieka mające mające znamiona przestępstwa -przestępstwo -zawiniony i społecznie niebezpieczny czyn, który w momencie jego popełnienia jest zabroniony przez prawo pod groźbą kary -kontratypy – okoliczności wyłączające odpowiedzialność karną (niepoczytalność, obrona konieczna, stan wyższej konieczności, rozkaz, działanie w granicach uprawnienia, eksperyment medyczny)
Klasyfikacja przestępstw: a. ze względu na wysokość kary – występek – czyn zagrożony karą pozbawienia wolności powyżej 30 dni – zbrodnia – czyn zagrożony karą co najmniej 3 lat pozbawienia wolności
b. ze względu na rodzaj winy – umyślne – nieumyślne
c. ze względu na sposób ścigania – prywatnoskargowe – ścigane na wniosek – publicznoskargowe – ścigane z urzędu
Do odpowiedzialności karnej może zostać pociągnięta osoba, która popełniła czyn zabroniony wymieniony w Kodeksie karnym po ukończeniu 17 roku życia, a w wyjątkowych okolicznościach – po ukończeniu małoletni po ukończeniu 15 roku życia
4. Uczestnicy procesu karnego:
a. ograny procesowe: -prokurator -policja -sąd
b. strony procesowe -pokrzywdzony -podejrzany lub oskarżony -oskarżyciel
c. Pomocnicy stron i organów procesowych -pełnomicnik -obrońca
d.Osobowe źródła dowodowe: -świadek -biegły
Postępowanie karne: 1. Naczelne zasady procesu karnego a. zasada prawdy materialnej – obowiązek rekonstrukcji fragmentu przeszłości, w którym doszło do przestępstwa b. zasada obiektywizmu – obowiązek zachowania bezstronnego stosunku sędziego do stron procesu c. zasada domniemania niewinności – traktowanie oskarżonego jako niewinnego do czasu udowodnienia winy d. zasada jawności e. zasada równouprawnienia stron f. zasada indywidualizacji g. zasada in dubio – nakazuje interpretować wątpliwości na korzyść oskarżonego
Etapy procesu karnego:
a. postępowanie przygotowawcze (zbieranie dowodów) – dochodzenie – prowadzone przez policję w spawach lżejszych – śledztwo – prowadzone przez prokuraturę w sprawach cięższych
b. postępowanie główne (sądowe) – wniesienie aktu oskarżenia (wniosek o wszczęcie postępowania) – sprawa główna – rozprawa toczy się przed sądem I instancji (w zależności od rangi sprawy – rejonowym lub okręgowym) – wydanie wyroku (uniewinniającego lub skazującego)
c. funkcje kary – odstraszająca – represyjna – resocjalizacyjna – izolacyjna
d. postępowanie odwoławcze– zostaje wszczęte na skutek wniesienia przez stronę środków odwoławczych (apelacja, kasacja)
e. postępowanie wykonawcze – rozpoczyna się w chwili uprawomocnienia wyroku i trwa do zakończenia odbywania kary.
3. Polska literatura barokowa – Jan Andrzej Morsztyn – poezja – Wacław Potocki – Wojna Chocimska – Jan Chryzostom Pasek – pamiętniki – Piotr Skarga – Kazania sejmowe
4. W okresie baroku sarmatyzm stał się ideologią szlachty polskiej: a. mit o pochodzeniu szlachty od starożytnego ludu Sarmatów b. bezkrytyczny stosunek do ustroju Polski c. idealizowanie złotej wolności szlacheckiej d. przekonanie o roli Polski jako przedmurza chrześcijaństwa e. w baroku ostatecznie wykształcił się szlachecki strój narodowy – żupan – kontusz – pas kontuszowy
Media – (środki masowego przekazu, mass media) – to środki, narzędzia służące do przekazywania różnych treści, skierowane do bardzo szerokiego grona odbiorców.
Rola (funkcje) współczesnych mediów: a. informacyjna b. opiniotwórcza c. kontrolna d. propagandowa e. mobilizacyjna f. rozrywkowa
4. Mediatyzacja polityki – wydarzenia polityczne odbywają się w obecności kamer i są transmitowane na żywo.
5. Polityzacja mediów – dziennikarze angażują się w spór polityczny, przez co zatracają obiektywizm i zaczynają bezkrytycznie wspierać wybrane ugrupowania polityczne
6. Zasady działania mediów w państwach demokratycznych: a. zasada niezależności mediów b. zasada wolności słowa c. zasada pluralizmu mediów
7. Etyka mediów i dziennikarzy: a. działalność Rady Etyki Mediów b. Karta etyczna mediów c. podstawowe zasady etyki dziennikarskiej: – zasada prawdy – zasada obiektywizmu – zasada uczciwości – zasada godności i praw – zasada szacunku i tolerancji – zasada wolności i odpowiedzialności – zasada pierwszeństwa dobra odbiorcy
Praca domowa (dla chętnych) Obejrzyj film „Czwarta władza” – poniżej zwiastun
Struktura społeczna w PRL: a. reforma rolna i nacjonalizacja przemysłu wprowadzona przez komunistów po II wś zdeterminowały strukturę społeczeństwa polskiego w tym okresie: -nomenklatura partyjna – elita Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej -inteligencja -robotnicy przemysłowi i rolni (PGR, spółdzielnie rolnicze) – najliczniejsza klasa społeczna, -chłopi (rolnicy indywidualni
2. Transformacja ustrojowa po 1989 r. a. skutki przemian w początkach transformacji – degradacja społeczna – pogorszenie się jakości życia -wzrost bezrobocia -inflacja
b. reformy lat 90. XX w. -prywatyzacja -przywrócenie gospodarki wolnorynkowej -demokratyzacja ustroju politycznego
c. adaptacja społeczna – przystosowywanie się społeczeństwa do nowych warunków – nomenklatura –> klasa wyższa, wykorzystali proces prywatyzacji i się wzbogacili na własnej działalności gospodarczej – inteligencja –> inwestycje zagraniczne – robotnicy i chłopi –> tzw. small biznes – duża emigracja o podłożu zarobkowym
3. Homo sovieticus – mentalność opierająca się na: – brakiem inicjatyw, bierności -roszczeniową postawą w stosunku do władzy -niechęcią do zmian -grozi im marginalizacja – wykluczenie ze społeczeństwa
4. Proces dyferencjacji inteligencji (zróżnicowania): -to zbiorowość ludzi wykonujących pracę umysłową lub twórczą, wyróżniają się wysokimi walorami intelektualnymi i moralnymi -etos inteligencji – poczucie obowiązku wobec całego społeczeństwa oraz odpowiedzialność za jego rozwój
5. Struktura współczesnego społeczeństwa polskiego a. struktura klasowa: – klasa wyższa – nowa klasa średnia – klasa średnia – klasa niższa
b. kategorie społeczno-zawodowe: – wyżsi kierownicy, urzędnicy i specjaliści – specjaliści średniego stopnia – pracownicy biurowi – pracownicy handlu i usług – średni i mali właściciele – robotnicy wykfalifikowani – robotnicy niewykfalifikowani – chłopi i robotnicy rolni
PORÓWNANIE STRUKTURY SPOŁECZEŃSTWA PRL I WSPÓŁCZESNEGO
1.Cesarstwo bizantyjskie powstało w wyniku podziału dawnego cesarstwa rzymskiego część wschodnią i zachodnią (395 r. – Teodozjusz Wielki) -będzie kontynuowało tradycje Cesarstwa rzymskiego -stolica Konstantynopol – upadek 1453
2. Szczyt potęgi Bizancjum przypada na panowanie Justyniana I Wielkiego: -poszerzył terytorium o północną Afrykę (Wandalowie), Italię (Ostrogoci), poł. tereny płw. Iberyjskiego (Wizygoci) – dążył do odbudowy Imperium Rzymskiego -Kodeks Justyniana – Hagia Sophia – rozwija się handel, rozbudowuje się miasta, „nawraca pogan” (zamknięcie Akademii Platońskiej), liczne osiągnięcia naukowe. -wprowadził cezaropapizm – państwo ma zwierzchność nad kościołem
3. Wielka schizma wschodnia – 1054 – rozłam kościoła na zachodni (zwierzchność papieża, katolicki) i wschodni (prawosławny, patriarcha). -ikonoklazm, obrazoburcy – ruch religijny walczący z oddawaniem czci ikonom (przedstawienia świętych, wyobrażenia o ich życiu, charakterystyczny styl dla kościoła prawosławnego)
