1. Migracja– zmiana miejsca zamieszkania lub czasowego pobytu:
a. rodzaje migracji ze względu kierunek – emigracja – wyjazd z miejsca dotychczasowego zamieszkania – imigracja – przyjazd z zagranicy w celu zamieszkania na stałe lub na pobyt czasowy
b. rodzaje migracji ze względu na przyczyny – ekonomiczne i demograficzne – polityczne (uchodźcy) – społeczne i kulturowe
2. Największe fale migracji w XX i XXI w. a. migracje po II wojnie światowej związane z przesiedleniami b. liczna emigracja zarobkowa do krajów wysokorozwiniętych po obaleniu komunizmu c. migracje wiązane z rozszerzeniem Unii Europejskiej d. silny napływ imigrantów z Azji i Afryki do Europy – kryzys migracyjny
DYSKUSJA: Imigranci – korzyść czy zagrożenie dla społeczeństwa przyjmującego?
1. Zastanawiacie się jaki może być pozytywny wpływ imigrantów na sytuację w nowym kraju.
2. Jakie mogą być negatywne skutki dla społeczeństwa przyjmującego imigrantów.
3. Sytuacja imigrantów a. legalna – związana ze zgodą na pobyt – prawo do pracy – prawo do ubezpieczeń społecznych – prawo do sprowadzenia rodziny – dostęp do opieki zdrowotnej i pomocy społecznej – po pewnym czasie –– prawo do ubiegania się o obywatelstwo
b. nielegalna
c. deportacja – wydalenie z kraju pobytu
d. problem integracji imigrantów
4. Imigranci w Polsce a. Polska należy do państw o najniższym odsetku imigrantów b. najliczniejsze grupy imigrantów: – z krajów byłego ZSRR – z krajów azjatyckich (Wietnamczycy i Chińczycy) – z krajów afrykańskich przybywają głównie studenci – z Europy Zachodniej i USA przybywają pracownicy wysoko wykfalifikowani
W ramach przypomnienia wiadomości z ostatniej lekcji zapoznaj się z filmem:
Następnie przyjrzyj się karykaturze i odpowiedz na pytania:
1.Kim są postaci, z których Lenin oczyszcza ziemię? 2.Jakiego atrybutu używa Lenin? 3.Dlaczego Lenin ukazany jest na tle świata, a nie tylko Rosji?
„Towarzysz Lenin oczyszcza ziemię z brudu” -domena publiczna
ZSRR – Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (utworzony 30.12.1922 r.) WKP(b) – Wszechzwiązkowa Komunistyczna partia bolszewików OGPU – Zjednoczony Główny Zarząd Polityczny (tajna policja polityczna) NKWD – Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych GUŁAG – Główny Zarząd Obozów
I. Wojna domowa i komunizm wojenny (1918 – 1921):
a) Bolszewicy u władzy: utworzono Armię Czerwoną; wprowadzono powszechny obowiązek wojskowy robotników i biedoty wiejskiej, uchwalono konstytucję bolszewicką (dyktatura proletariatu) zamordowanie cara Mikołaja II z rodziną wprowadzono „czerwony terror”
b) wojna domowa z białymi generałami 1918 – 1922 r. (Antoni Denikin, Aleksandr Kołczak, Piotr Wrangler)
c) „komunizm wojenny” w gospodarce 1918 – 1921 nacjonalizacja (upaństwowienie) przemysłu, banków, transportu, handlu; wprowadzono zakaz handlu prywatnego racjonowanie towarów konsumpcyjnych, głównie żywności (reglamentacja), wprowadzono przymus pracy, rekwirowano zboże na potrzeby armii, wprowadzono kontyngenty dla rolników, SKUTKI: spadek produkcji przemysłowej, klęska głodu w latach 1920 – 1921, bunty chłopskie na terenie całego kraju, hiperinflacja.
d) 1922 – powstaje ZSRR – Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich.
II. Okres Nowej Ekonomicznej Polityki (NEP-u) 1921 – 1928
a) założenia: zniesienie komunizmu wojennego oraz centralnego rozdzielnictwa towarów, zlikwidowano obowiązkowe dostawy żywności, rozwój drobnej własności prywatnej w przemyśle, rzemiośle, rolnictwie, handlu z wyłączeniem głównych gałęzi przemysłu, które nadal stanowiły monopol państwowy
Skutki: odrodzenie rynku wewnętrznego i odbudowa kraju ze zniszczeń wojennych; rozwarstwienie społeczeństwa pod względem majątkowym
Jedno z ostatnich zdjęć Lenina – domena publiczna
III. Walka o władzę po śmierci Włodzimierza Ilicza Lenina 1924 – 1929 a) śmierć Włodzimierza Ilicza Lenina (1924 r.)
b) Rywalizacja między: Lwem Trockim, Lwem Kamieniewem, Grigorijem Zinowiewem, Nikołajem Bucharinem i Józefem Stalinem.
Lenin i Stalin – domena publiczna Niektórzy uważają, że zdjęcie to jest fotomontażem… W swoim testamencie Lenin przestrzegał przed oddaniem władzy w ręce Józefa Stalina, pełniącego od 1922 roku funkcję sekretarza generalnego Rady Komisarzy Ludowych.
b) ostatecznie władzę przejmuje Józef Stalin (1829) jako I Sekretarz WKP(b) .
IV. Polityka gospodarcza 1929 – 1941 r. To okres gwałtownego rozwój przemysłu ciężkiego, centralne planowanie, powszechne wykorzystywanie więźniów.
a) kolektywizacja 1929 – 1933 – likwidacja prywatnych gospodarstw chłopskich na rzecz kołchozów (gospodarstwa spółdzielcze) i sowchozów (gospodarstwa państwowe). Skutki – spadł poziom produkcji rolnej; klęska głodu, darmowa siła robocza (więźniowie łagrów);
„Opieka Stalina rozświetla przyszłość naszych dzieci”. Plakat Irakliego Toidze z 1947 roku. Źródło: https://lh4.googleusercontent.com/proxy/-hh26B_jqRmTPqoQVlow1rf5GfZICmm63N8KE90IT4FPBneU_rvnzlwItwxIKyv-imcGDrji-TG_2AlbH7PAAbkxvg_N7JqUo5BW0pVhOpo=s0-d„Dziękujemy partii, dziękujemy drogiemu Stalinowi, za nasze szczęśliwe, wesołe dzieciństwo”. Plakat Dmitrija Grinieca z 1937 roku. Źródło: https://s.ciekawostkihistoryczne.pl/uploads/2017/03/Russia372.jpg„Dziękujemy towarzyszu Stalinie za szczęśliwe dzieciństwo” Plakat Niny Watoliny, Nikołaja Dienisowa, Władimira Prawdina i Zoi Ryłowej-Prawdiny z 1938 roku. Źródło: https://s.ciekawostkihistoryczne.pl/uploads/2017/03/6rldcmu6m1.jpg
b) przemysł – powszechna industrializacja, rozwój przemysłu ciężkiego,
c) gospodarka radziecka gospodarką centralnie planowana – pięciolatki.
V. Okres czystek 1934 – 1939 r. – terror komunistyczny . Celem wyeliminowanie ewentualnej konkurencji , która mogłaby odebrać władzę Stalinowi.
a) morderstwo Siergieja Kirowa (okres czystek w partii). Masowe aresztowania, stosowanie tortur, procesy pokazowe.
b) czystki w wojsku
c) czystki w aparacie bezpieczeństwa (Jeżow i Jagoda) – władzę nad NKWD przejął Ławrentij Beria.
VI. Kult jednostki – polegał na bezkrytycznym uwielbieniu Stalina; indoktrynacja społeczeństwa i powszechna propaganda.
VII. Układ w Rapallo – 1922 -przywrócenie stosunków dyplomatycznych pomiędzy ZSRR a Republiką Weimarską. -rezygnacja z reparacji wojennych i wszelkich roszczeń z okresu 1914 – 1918 i po wojnie -tajne porozumienie o współpracy wojskowej
VIII. Pakt Ribbentrop-Mołotow 1. 23 sierpnia 1939 – pakt o nieagresji 2. 28 września 1939- traktat o granicach i przyjaźni
„Pogłoski o małżeństwie Hitlera sprawdziły się” Źródło: https://lh3.googleusercontent.com/Ny7f7q7BT8RYoa0KxyGaGOhi_AYmNhI5R78NlkhBQhmr_dsb46o4HPrrNPB6TvI
Zabór rosyjski a. Rada Regencyjna (Warszawa) – formalnie
Zabór austriacki b. Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego (Cieszyn) c. Polska Komisja Likwidacyjna (Kraków)
Zabór pruski d. Naczelna Rada Ludowa (Poznań)
II. Powstanie polskich władz centralnych – 11 listopada 1918 r. – data odzyskania niepodległości 1. Piłsudski 11 listopada 1918 r. przejmuje władzę cywilną i wojskową (z ramienia Rady Regencyjnej)
2. Piłsudski powołuje rząd Jędrzeja Moraczewskiego. a. lewicowy charakter rządu b. reformy – ośmiogodzinny dzień pracy – płaca minimalna – system ubezpieczeń społecznych – prawa wyborcze dla kobiet
3. Jędrzej Moraczewski wydaje dekret, gdzie powołuje Piłsudskiego na Tymczasowego Naczelnika Państwa – najwyższa władza cywilna i wojskowa do zwołania Sejmu Ustawodawczego. – dekret ustalający datę wyborów do sejmu na 26 stycznia 1919 r. – dekret o ordynacji wyborczej – państwa zachodnie rządu Moraczewskiego nie uznają
4. Komitet Narodowy Polski w Paryżu – wciąż działa, uznawany jest przez państwa ententy (m.in. Roman Dmowski , Ignacy Paderewski), dlatego należało pozwolić na ich udział we władzy.
5. Utworzenie rządu Ignacego Paderewskiego (styczeń 1919 r.) – z udziałem narodowej demokracji
III. Sprawa polska na konferencji paryskiej 1. Stosunek państw ententy do odradzającego się państwa polskiego a. poparcie Francji – Georges Clemenceau (bo nie chcą, żeby Niemcy się wzmocniły) b. sceptycyzm Wielkiej Brytanii – David Lloyd George (boją się bolszewików)
2. Postanowienia traktatu wersalskiego (28 VI 1919 r.) 1. Uznanie niepodległej Polski
2. Przyznanie Polsce Pomorza Gdańskiego, Wielkopolski oraz części Kujaw z Bydgoszczem
3. Utworzenie Wolnego Miasta Gdańska
4. Plebiscyty na Śląsku, Warmii i Mazurach oraz Powiślu – kryterium etniczne było najbardziej brane pod uwagę.
5. Zobowiązanie Polski do podpisania tzw. małego traktatu wersalskiego (gwarancje dla mniejszości narodowych w Polsce)
III. Trudności z odbudową państwa polskiego
1. Zniszczenia wojenne i straty demograficzne a. polityka rabunkowa okupantów
2. Zróżnicowanie gospodarcze i cywilizacyjne obszarów wcześniej należących do różnych zaborców a. ziemie byłego zaboru pruskiego: – dobrze rozwinięta infrastruktura – wysoki poziom rozwoju miast – dobrze rozwinięte rolnictwo b. ziemie dawnego zaboru rosyjskiego i austriackiego – opóźnienie cywilizacyjne – dominacja wielkiej własności ziemskiej i karłowatych gospodarstw chłopskich c. inflacja d. zróżnicowanie ustrojowe e. zróżnicowanie prawne f. brak jednego systemu finansowego g. brak połączeń komunikacyjnych (nierównomierny rozwój sieci kolejowej, w zab. rosyjskim inna szer. torów)
3. Społeczeństwo a. Migracje ludności b. Polska państwem wielonarodowym c. Analfabetyzm d. Brak kadry urzędniczej
II. Państwa Skandynawskie: a. Normanowie – Wikingowie – Skandynawowie (różnice?) b. osadnictwo w całej Europie. Przyczyny ekspansji: -brak ziemi pod uprawę, -surowy klimat -wyż demograficzny -walki dynastyczne -grabieże i rozboje c. Normandia d. Dania, Norwegia, Szwecja.
Konsekwencje patologii w życiu politycznym: -zagrażają demokracji i dobrej administracji -lekceważenie procedur -marnotrawienie zasobów -podważają zaufanie obywateli do instytucji publicznych -spadek działalności administracji
CELE 1. Dowiesz się, kiedy i dlaczego doszło w Rosji do rewolucji komunistycznej 2. Poznasz skutki rewolucji dla rodziny carskiej i Rosjan.
Jak się przedstawiała sytuacja społeczno-polityczna w Rosji po rewolucji 1905–1907?
1. Geneza rewolucji w Rosji a. kryzys polityczny carskiej Rosji „kolos na glinianych nogach”. b. klęski militarne w I wojnie światowej – utrata zachodnich rejonów państwa – duże straty c. zła sytuacja gospodarcza – pogorszenie się warunków życia robotników i chłopów – niedostateczne zaopatrzenie w żywność i opał oraz drożyzna. d. wpływy Rasputina https://www.youtube.com/watch?v=Fb57bY17b60
2. Rewolucja lutowa a. wybuch strajku w Petersburgu– 23 II 1917 r. (8 III 1917 r.) b. wojsko poparło strajkujących c. abdykacja cara Mikołaja II 2 III 1917 r. (15 III 1917 r.) d. powstanie Rządu Tymczasowego oraz Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich (PRRiŻ)
2. Okres dwuwładzy w Rosji a. działalność Piotrogrodzkiej Rady Robotników i Żołnierzy (PRRiŻ) – do Piotrogrodu przybył Włodzimierz Uljaow Lenin, który ogłosił tezy kwietniowe – program obalenia rządu burżuazyjnego i zastąpienie go Radami Delegatów Robotniczych i Żołnierskich. W praktyce chodzi o przejęcie władzy przez bolszewików.
Praca z tekstem źródłowym: 1. Przedstaw główne postulaty bolszewików zawarte w tezach kwietniowych. 2. Wytłumacz, jaki ustrój przyszłej Rosji zapowiedziano w tezach. 3. Przedstaw stosunek Lenina do uczestnictwa Rosji w wojnie.Opisz rolę, jaką Lenin przewidział dla bolszewików w światowym ruchu komunistycznym. 4.Wymień postulaty gospodarcze zawarte w tezach kwietniowych.
b. działalność Rządu Tymczasowego – wprowadzającego demokratyczne reformy, zapowiedział wybory, premierem Rządu Tymczasowego był Aleksander Kiereński – nieudolny, ludzie niezadowoleni.
3. Rewolucja październikowa a. wzrost popularności bolszewików b. opanowanie przez bolszewików strategicznych obiektów w Piotrogrodzie – 24/25 X 1917 r. (6/7 XI 1917 r.) c. zajęcie przez bolszewików Pałacu Zimowego (siedziby Rządu Tymczasowego) d. powołanie Rady Komisarzy Ludowych z Leninem na czele
Rodzina cara Mikołaja II. Rozstrzelani 17 lipca 1918 r. Domena publiczna
4. Rządy bolszewików a. podpisanie przez bolszewików traktatu pokojowego z Niemcami w Brześciu Litewskim – 3 III 1918 r. – traktat brzeski oznaczał klęskę Rosji w wojnie z państwami centralnymi b. bolszewicy rozwiązali Zgromadzenie Narodowe c. wprowadzenie przez bolszewików terroru – polegał na sprawowaniu władzy przez zastraszanie – narzędziem terroru była Czeka – Komisja Nadzwyczajna do Walki z Kontrrewolucją i sabotażem – na jej czele stał Feliks Dzierżyński d. wprowadzenie dyktatury proletariatu
Zagadnienia do kartkówki: 1. Przyczyny I wojny światowej (czego chciały poszczególne państwa europejskie). 2. Wybuch I wś. Kto z kim kiedy zaczął i dlaczego. Trójprzymierze i trójporozumienie. 3. Przebieg wojen na froncie wschodnim i zachodnim. 4. Zakończenie wojny i skutki. 5. Dwie rewolucje w Rosji.
I. Zapoznaj się z materiałem podręcznikowym (s. 208 – 210 do podrozdziału „Początek reform oświeceniowych w Prusach”).
Zastanów się, w jaki sposób Prusy stały się jednym z najsilniejszych mocarstw ówczesnej Europy?
Przyjrzyj się mapie na s. 210. Odpowiedz na pytania, które zostały do niej dołączone. Odpowiedzi nie musisz zapisywać.
Zapisz notatkę:
PRUSY
Budowa rządów absolutnych przez elektora Fryderyka Wilhelma Hohenzollerna (1640-1688 r.) a. zerwanie zależności lennej Prus Książęcych od RON b. koronacja Fryderyka I Hohenzollerna w 1701 r. na króla PRUS (zwróć uwagę na zmianę nazwy) c. dzięki udziałowi w wojnie północnej po stronie Rosji i Saksonii uzyskał Pomorze Zachodnie ze Szczecinem. d. scentralizował państwo tworząc nowoczesną administrację (powstały nowe kolegialne organy centralne – ministerstwa (np. Generalny Dyrektoriat Finansów, Wojny i domen; Ministerstwo Sprawiedliwości) e. stworzenie silnej armii – „król sierżant”, dyscyplina-porządek – procedury f. militaryzacja kraju g. obowiązek szkolny
Fryderyk II Hohenzollern – filozof i reformator a. wprowadził politykę merkantylizmu w państwie – bogactwo kraju liczy się poprzez zgromadzenie największej ilości kruszcu, państwo musi eksportować towary, aby się bogacić. b. zarządzał państwem w duchu Oświecenia – tolerancja religijna, zakaz torturowania podczas śledztwa, polepszenie sytuacji sanitarnej w kraju, kodyfikacja prawa, powszechny obowiązek szkolny. c. utrzymywał dyscyplinę w wojsku d. udział w wojnie siedmioletniej oraz w wojnach śląskich. e. w wyniku rozbiorów RON przyłączył do Prus kolejne ziemie.
II. Zapoznaj się z pozostałym materiałem podręcznikowym dotyczącym sytuacji w Austrii (s. 210 – 211).
W tabeli „Warto wiedzieć” (s. 211) wymieniono wiele państw wchodzących w skład Monarchii Habsburskiej. Jak udało się jej tak mocno zwiększyć terytorium? Czy tylko w wyniku wojen? Niech podpowiedzią będzie dla Ciebie poniższy cytat:
Maciej Korwin, król Węgier i Czech powiedział „ Bella gerant alii, tu, felix Austria, nube!”, co znaczy: „Niech inni walczą między sobą, a ty szczęśliwa Austrio, żeń się!”.
2. Zapisz notatkę lekcyjną:
AUSTRIA 1. Maria Teresa i Józef II – reformy a. wprowadzenie merkantylizmu w gospodarce b. ujednolicenie administrację terytorialną c. centralizacja państwa (powstała Rada Państwa) d. nałożenie stałych podatków na duchowieństwo i szlachtę e. reforma sądownictwa f. reformy szkolnictwa i oświaty (zwłaszcza rozbudowa szkół podstawowych/elementarnych) g.józefinizm – polityka wobec Kościoła i kleru: – wydanie edyktu tolerancyjnego -ograniczenie wpływów papieża i podporządkowanie duchowieństwa państwu -kasata zgromadzeń zakonnych niezajmujących się szkolnictwem lub pielęgnacją chorych h. polityka wobec chłopów – ograniczenie pańszczyzny
W ramach utrwalenia wiadomości możesz zapoznać się z poniższą lekcją online:
I.Prawo administracyjne – gałąź prawa obejmująca: -normy regulujące funkcjonowanie i organizację organów administracji publicznej -stosunki między tymi organami i obywatelami (na ogół jedna strona podporządkowana jest drugiej, inaczej niż w prawie cywilnym i karnym, gdzie jest równość stron) -precyzuje sposoby powołania, kompetencje, prawa obowiązki i formę odpowiedzialności organów administracji rządowej i samorządowej
II. Źródłem prawa administracyjnego jest Kodeks postępowania administracyjnego z 1960 roku oraz akty wydawane przez różne organy administracji rządowej i samorządowej.
III. Pojęcia:
1. administracja publiczna – ogół organów państwowych lub samorządowych, które mają zarządzać życiem społecznym.
Rodzaje administracji publicznej: -a. państwowa/rządowa -a. samorządowa
Funkcje: -ochrona porządku publicznego i bezpieczeństwa zbiorowego (stanowienie, stosowanie i kontrola przestrzegania prawa) -świadczenie usług (wydawanie zaświadczeń, doręczanie zawiadomień)
2. kompetencja – uprawnienie lub obowiązek podmiotu administracji publicznej do podejmowania różnych działań celem realizacji celów.
3. organ administracji publicznej – podmiot wyodrębniony administracyjnie i potwierdzony ustawowo, który posiada określony zakres władzy państwowej
4. urząd – miejsce, gdzie urzędnicy pomagają w realizacji zadań wyznaczonych przez organy administracji publicznej
5. decyzja administracyjna – akt prawny wydawany dla obywatela przez organy administracji publicznej
6. postępowanie administracyjne – akt organu administracyjnego na temat kwestii proceduralnych wynikłych w trakcie postępowania administracyjnego
7. akt administracyjny – wydane na podstawie prawa jednostronne i władcze oświadczenie woli organu administracji publicznej, wiążące obie strony.