› Jak przedstawiała się Polska na tle państw Europy przed II wojną światową?
› Czy Polska we wrześniu 1939 roku była przygotowana do wojny? Wypisz argumenty za tezą, że Polska we wrześniu 1939 r. była gotowa do wojny, a następnie argumenty przeciwko tej tezie.
Porównanie sił polskich i niemieckich we wrześniu 1939 r. Źródło: https://www.polityka.pl/pomocnikhistoryczny/1816286,1,wrzesien-1939-porownanie-sil.read
› Kim był marszałek Edward Rydz-Śmigły?
› Jakie problemy napotkali Polacy podczas planowania obrony?
› Co zakładał plan obrony Polski?
› Dlaczego nie planowano obrony granicy wschodniej?
› Kiedy wojska niemieckie zaatakowały Polskę? O której godzinie rozpoczęła się wojna?
› Do czego wzywano Polaków w komunikacie radiowym?
› Jaki kryptonim nosił niemiecki plan ataku na Polskę?
› Na czym opierał się plan działania wojsk niemieckich?
›Wymień najważniejsze bitwy z czasu kampanii polskiej w 1939 r.
› Jak oceniacie wywiązanie się Wielkiej Brytanii i Francji z obietnicy pomocy Polsce we wrześniu 1939 r.?
Mając wiedzę na temat obu bitew, oceńcie działania dowódców: majora Henryka Sucharskiego kapitana oraz Władysława Raginisa.
›Jak Gałczyński przedstawił polskich żołnierzy walczących na Westerplatte? ›Czy i dlaczego należy upamiętniać wydarzenia z września 1939 r.? Jeśli tak, to w jaki sposób?
Sabaton – 40:1
›Dlaczego bitwę pod Wizną nazywa się „polskimi Termopilami” ›Który fragment piosenki zespołu Sabaton nawiązuje do Termopil?
• wynalazki techniczne drugiej połowy XVIII w.; • XVIII-wieczne zastosowania maszyny parowej; • uwarunkowania rewolucji przemysłowej w Anglii.
Proces industrializacji oraz przemiany społeczne i kulturowe w Europie pierwszej połowy XIX w. : a) Jakie były warunki konieczne do zaistnienia procesu rewolucji przemysłowej? b) Jakie były skutki rewolucji przemysłowej? c) Czy wszystkie grupy społeczne odnosiły korzyści z przemian związanych z rewolucją przemysłową? d) Czy cywilizacja europejska więcej zyskała dzięki rewolucji przemysłowej, czy straciła?
GRUPA 1. Wynalazki techniczne i ich zastosowanie
GRUPA 2. Lokalizacja i wskaźniki produkcji przemysłowej w Europie
GRUPA 3. Nowe grupy społeczne i ich rola w społeczeństwach europejskich
a). Warunki konieczne do zaistnienia procesu rewolucji przemysłowej: -rozwój wolnego rynku; -zniesienie poddaństwa – wolność osobista chłopów i prawo własności uprawianych gruntów; -zniesienie przywilejów cechowych – wolność produkcji; -zniesienie ceł wewnętrznych; nagromadzenie kapitałów inwestycyjnych; -mechanizacja produkcji. Inne istotne uwarunkowania: dostęp do surowców; rozwój środków komunikacji; popyt.
b) Skutki rewolucji przemysłowej: -zmiany gospodarcze (powstanie nowych centrów produkcji i kształtowanie się nowych dziedzin produkcji, -wzrost produkcji i konsumpcji); -zmiany społeczne (deklasacja części rzemieślników, powstanie proletariatu przemysłowego, wzrost znaczenia burżuazji, wyodrębnienie się inteligencji); -zmiany kulturowe (burżuazja głównym mecenasem kultury, nowe środki przekazu, zintensyfikowanie przepływu idei itp.).
c) Beneficjenci rewolucji przemysłowej: -burżuazja; część ziemian i chłopów, którzy potrafili dostosować się do nowych warunków gospodarowania (nauczyciel powinien zwrócić uwagę, że na określenie posiadaczy ziemskich z XIX w. nie używamy terminu szlachta, lecz ziemiaństwo); -część inteligencji, która umiała znaleźć się w nowych warunkach życia społecznego i gospodarczego (wykorzystać rozwój telegrafu, poczty, prasy, kolei, znaleźć zatrudnienie w rozrastającym się aparacie biurokracji, administracji, zarządzie fabryk itp.). -„Ofiary” rewolucji przemysłowej: rzemieślnicy; robotnicy manufaktur; chłopi i ziemianie, którzy po uwłaszczeniu nie potrafili przystosować się do nowej sytuacji gospodarczej; proletariat przemysłowy (ze względu na trudne warunki bytowe).
d) Rewolucja przemysłowa przeobrażała wiejski krajobraz nowożytnej Europy. *Zaczął kształtować się krajobraz przemysłowy – pojawiły się linie kolejowe, dworce i stacje, fabryki, osiedla proletariackie skupione wokół centrów przemysłowych. *Zaszły głębokie zmiany kulturowe – pojawiły się nowe style artystyczne (biedermeier, historyzm w architekturze itp.). *Rozerwaniu uległy więzi społeczne kluczowe dla społeczeństw poprzedniej epoki, a nowe dopiero zaczynały się kształtować (chłopi, proletariat, ziemiaństwo zaczną się organizować w nowoczesne partie polityczne czy związki zawodowe dopiero w drugiej połowie XIX w.). *Okres pierwszego etapu rewolucji przemysłowej w Europie musiał być negatywnie oceniany przez tzw. zwykłych ludzi (zadowoleni byli jedynie ci, którzy szybko się bogacili). Z perspektywy czasu można więc wskazywać jasne i ciemne strony tego procesu.]
(Źródło: WSIP, SCENARIUSZ LEKCJI 3. HISTORIA zakres rozszerzony, KL. 4)
I.SYGNAŁY ZE STRONY NIEMIEC ŚWIADCZĄCE O ZBLIŻAJĄCEJ SIĘ WOJNIE
1936 -otwarte łamanie traktatu wersalskiego: *rozpoczęcie jawnych zbrojeń (wcześniej układ w Rapallo z 1922 z Rosyjską Federacyjną Socjalistyczną Republiką Radziecką – Gieorgij Cziczerin, Walther Rathenau) *remilitaryzacja Nadrenii *podpisanie paktu antykominternowskiego (25 listopada 1936) i wypowiedzenie układów lokarneńskich (1925) —> pretekst do stworzenia Osi Berlin-Tokio-Rzym (1940)
POLITYKA APPEASEMENT – 1935 – 1939 – premier Wlk.Bryt. Neville Chamberlain oraz Edouard Daladier premier Francji
Józef Beck odchodzi od polityki równowagi.
1938
-12 marca 1938 – Anchluss Austrii
-29–30 września 1938 – Konferencja Monachijska –>KRAJ SUDECKI przyłączono do Rzeszy –>marzec ’39 – utworzenie Protektoratu Czech i Moraw oraz Słowacji
De facto rozbiór CzechosłowacjiSwoje rządania terytorialne wobec Czechosłowacji wysunęły także Węgry i Polska. Tereny zajęte przez Niemców zamieszkiwała obok Niemców także ludność Czeska. Większość z nich została wypędzona ze swoich domów. Źródło: https://staticopracowania.iplsc.com/opracowania_prod_static/images/186047/czechos%C5%82owacja_w_katach_1938-39.jpg
-2 października 1938 – zajęcie Zaolzia przez RP
POGORSZENIE STOSUNKÓW POLSKO-NIEMIECKICH W 1938 ROKU -żądania niemieckie *Wolne Miasto Gdańsk do III Rzeszy *przyłączenie Polski do paktu antykominternowskiego *eksterytorialna autostrada łącząca Prusy z Pomorzem Zachodnim
Berlinka
-28 kwietnia 1939r. – III Rzesza wypowiada Polsce układ o nieagresji -5 maja 1939 r. – „Polska nie zna pojęcia wolności za wszelką cenę” -23 sierpnia 1939 r. – układ o nieagresji (Joachim von Ribbentrop i Wiaczesław Mołotow) –> II pakt Ribbentrop-Mołotow podpisano 28 września ’39 – traktat o granicach i przyjaźni
Based on sources follow the questions. Make conclusion.
a. Look at the picture. Give the names politicians showed on the picture. Talk about the main assumptions of the agreement signed between the FRG and the GDR. Is it a change of thinking about the two German states?
c. Listen or read the text of the song of Scorpions 'Wind of change’. Is there a connection between the German and the Middle-East Europe situation? Find information about the genesis of this song. Do you know any other songs with similar themes?
Source 1.
In 1972 was signed an agreement between the Federal Republic of Germany and the German Democratic Republic. (www.juridiconline.com)
I follow the Moskva Down to Gorky Park Listening to the wind of change An August summer night Soldiers passing by Listening to the wind of change
The world is closing in And did you ever think That we could be so close, like brothers? The future’s in the air I can feel it everywhere Blowing with the wind of change
Take me to the magic of the moment On a glory night Where the children of tomorrow dream away In the wind of change
Walking down the street Distant memories Are buried in the past forever I follow the Moskva Down to Gorky Park Listening to the wind of change
Take me to the magic of the moment On a glory night Where the children of tomorrow share their dreams With you and me
Take me to the magic of the moment On a glory night Where the children of tomorrow dream away In the wind of change
The wind of change Blows straight into the face of time Like a stormwind that will ring the freedom bell For peace of mind Let your balalaika sing What my guitar wants to say
Take me to the magic of the moment On a glory night Where the children of tomorrow share their dreams With you and me
Take me to the magic of the moment On a glory night Where the children of tomorrow dream away In the wind of change
Based on sources follow the questions. Make conclusion.
a. Look at the map. Compare the size of the territory of the Federal Republic of Germany to the territory of the German Democratic Republic. Which cities are the capitols of these States?
b. Follow on map. What about the situation of Berlin? In which way Berlin was divided in 1961? How did people react on it?
c. Look at the pictures. How does the life in the FRG and in the GDR look like? Was it similar or completely different? Why becomes the Berlin wall a symbol? What does it symbolize?
d. “ICH BIN EIN BERLINER’ – Who, when and why told it? Discuss why this sentence was so important for Berliners. Find the origin of the Latin expression “Civis Romanus sum” and explain if Kennedy used it in a good context.
Bowie’s Berlin Concert on 6th June 1987 was clearly audible to people in East Berlin. Rock music was treated as a destabilising threat and Bowie-loving East Berliners were not allowed to attend the concert.
Berliners take a hammer and chisel to a section of the Berlin Wall in front of the Brandenburg Gate after the opening of the East German border was announced on November 9, 1989.
https://www.bbc.com/news/world-europe-49971599
East Berliners scaled the Berlin Wall on 9 November 1989, bringing down the Iron Curtain in Germany
Source 3 The speach of President John F. Kennedy, West Berlin, June 26, 1963.
[…] Two thousand years ago the proudest boast was „civis Romanus sum.” Today, in the world of freedom, the proudest boast is „Ich bin ein Berliner.”[…]
Based on sources follow the questions. Make conclusion.
a. Look at the photo. Who was the person in the picture?
b. Read the quote. Explain why it is considered to be the beginning of the Cold War. Name the economic implications of the Iron Curtain.
c. Read a fragment of the Truman Doctrine. Explain why the programme is a manifestation of the Cold War?
d. Watch the film and answer the question below: https://www.youtube.com/watch?v=ra6FeVwAQeo
Why did the USSR begin the Berlin Blockade? How did the West react to the Blockade. What was the Berlin Airlift? Discuss the impact of the Berlin Crisis on political situation.
Source 2 Quote – „The Sinews of Peace” („Iron Curtain Speech).
“From Stettin in the Baltic to Trieste in the Adriatic, an iron curtain has descended across the Continent. Behind that line lie all the capitals of the ancient states of Central and Eastern Europe. Warsaw, Berlin, Prague, Vienna, Budapest, Belgrade, Bucharest and Sofia, all these famous cities and the populations around them lie in what I must call the Soviet sphere, and all are subject in one form or another, not only to Soviet influence but to a very high and, in many cases, increasing measure of control from Moscow. Police rules come from Moscow […]”
Source 3 Thruman doctrine (fragment)
Today nearly every nation must choose between two options.One way of life is based on the will of the majority, with […] free elections, […] freedom of speech and belief, and freedom from political oppression. The other option is based […] terror and oppression,[…] the lack of free elections, and limited personal freedom. […] U.S. policy must help the free nations that oppose the oppression of armed minorities or aggression from outside.
Source 3 The Potsdam Conference resolution(fragments)
THE PRINCIPLES TO GOVERN THE TREATMENT OF GERMANY IN THE INITIAL CONTROL PERIOD
A.POLITICAL PRINCIPLES […]
3. The purposes of the occupation of Germany by which the Control Council shall be guided are:
(i) The complete disarmament and demilitarization of Germany and the elimination or control of all German industry that could be used for military production. […]
(a) All German land, naval and air forces, the SS., SA., SD., and Gestapo […] shall be completely and finally abolished […]
(b) All arms, ammunition and implements of war and all specialized facilities for their production shall be held at the disposal of the Allies or destroyed […] all aircraft and all arms. ammunition and implements of war shall be prevented.
(ii) To convince the German people that they have suffered a total military defeat and that they cannot escape responsibility for what […] the fanatical Nazi resistance have destroyed German economy and made chaos and suffering […]
(iii) To destroy the National Socialist Party and its affiliated and supervised organizations, to dissolve all Nazi institutions, to ensure that they are not revived […]
4. All Nazi laws which provided the basis of the Hitler regime or established discriminations on grounds of race, creed, or political opinion shall be abolished. No such discriminations, whether legal, administrative or otherwise, shall be tolerated. […]
B. ECONOMIC PRINCIPLES.
12. […] the German economy shall be decentralized for the purpose of eliminating the present excessive concentration of economic power as exemplified in particular by cartels, syndicates, trusts and other monopolistic arrangements.
13. In organizing the German Economy, primary emphasis shall be given to the development of agriculture and peaceful domestic industries.
[…] The Three Governments, having considered the question in all its aspects, recognize that the transfer to Germany of German populations, […] Poland, Czechoslovakia and Hungary, will have to be undertaken. They agree that any transfers that take place should be effected in an orderly and humane manner.
[…]The Czechoslovak Government, the Polish Provisional Government and the Control Council in Hungary are at the same time being informed […]
-The Post – War Agreement in Germany -The Berlin Crisis and the Creation of the FRG and GDR -The economic, political and social situation in the FRG and in the GDR -The Autumn of Nations in Germany and fall of the Wall
Before the lesson:
Ask your family members about the Berlin Wall and division of Germany (personal stories of parents/grandparents, memories about The East and The West Germany).
Look at the maps. Do you remember the agreements of the Potsdam Conference? What was a situation of Germany after the WWII? Why Berlin was 'the island in the red Sea’?
Present your answers and conclusions during the next lesson.
LESSON 2
SHORT REVIEW
POST-ITS! Write short information related to life in Germany States and put them in right places. Discuss.
LET’S PRESENT YOUR TASKS
CONCLUSION
Is the division of Germany a symbol of Cold War?
Why wall is the symbol?
What does it symbolize?
The wall: -separated families, friends, and lovers. -was built to prevent people from the Eastern Bloc from escaping to the West. -was not only a physical barrier but also a psychological one (people lost their homes and their jobs) . -was a result ofpolitical tensions between the Soviet Union and the Western powers, which had been growing since the end of World War II.
For this reasons, the wall became a symbol of the Cold War and the division of Europe. The fall of the wall was a significant moment in history and marked the end of the Cold War. The fall of the wall also led to the reunification of Germany, which had been divided for almost thirty years.
HOMEWORK
Write an essay on one of the following topics:
Did the Berlin wall divide or unite the inhabitants of Berlin? Take a side on the problem. Give political, social and economic arguments.
Why could the division of Germany be considered as a manifestation of the Cold War? Justify your answer. Give political, social and economic arguments.
How (to which groups) today’s society can be divided and how it was divided in the past?
Feudalism is a system of fiefdoms, or social and economic relations based on the relationships between vassals and lords. (Feudalizm – średniowieczny porządek gospodarki i społeczeństwa opierający się na zależnościach między wasalami i seniorami.)
Estate – stan – groups of people, they have their own laws and duties.
Lords granted land (fiefs) and in return secured the allegiance (wierność), advice and aid (wsparcie) through military service, if needed, of their vassals. It could be laymen (świeccy) and clergy (duchowni).
The relationships between them can be presented in a graph called the feudal pyramid (ladder).
The most important role in that social structure was suzerain. He was the most powerful one in this strukture. Suzeren (suzerain, overlord) to osoba będąca najwyższym seniorem. Był nim najczęściej władca, który nie był niczyim wasalem (np. emperor or pope). He was independent.
The mesne lord was landowner, what was his power – he gives land to the vassals (benefice, fiefs). A feudal lord who was lord to his own tenants on land held from a superior lord (overlord).
LAND: Benefice – beneficjum – a grant of land for life as a reward for services. Fief – lenno -lands granted by overlord to his vassals.(ziemie nadawane przez seniora swojemu poddanemu). Liege lord – pan feudalny, senior, posiadacz ziemnski, feudał = senior, overlord
Vassals (wasale) were dependent on him (lords, nobles). They was loyal to overlord and they kept order on their lands.
Knights – provides protection on the land and serfs. They were vassals to lords.
Serfs/Peasants – provides food and paid taxes. Rent – Czynsz – stałe świadczenie wnoszone przez chłopów na rzecz właściciela gruntów w zamian za ich użytkowanie.
immunity – immunitet commendation ceremony and investiture -komendacja i inwestytura
GODPODARKA FOLWARCZNO – PAŃSZCZYŹNIANA -folwarki – własność ziemska, gospodarstwo rolno-hodowlane, nastawionego na produkcję zboża i innych surowców przeznaczonych na zbyt, wykorzystujące pracę przymusową chłopów (pańszczyzna, czasami zastępował ją czynsz daniny lub dzierżawa) oraz pracę czeladzi (personel zamieszkujący folwark i „obrabiający go” za drobną opłatę i utrzymanie)
RZECZPOSPOLITA SPICHLERZEM EUROPY -popyt na zboże w krajach Europy Zachodniej -bogaciły się polskie miasta, zwłaszcza te nadwiślańskie (Kraków, Gdańsk, Toruń, Wilno na Litwie)
STOLICE POLSKI: GNIEZNO/POZNAŃ (Mieszko I) – powstanie ludowe 1038 – „dwór fruwający” KRAKÓW (Kazimierz Odnowiciel) -Władysław Herman i Bolesław III Krzywousty –> Płock -rozbicie dzielnicowe -Przemysł II, Wacław II oraz Wacław III – koronowani w Gnieźnie – Przemysł II w Poznaniu rezydował – Władysław Łokietek koronowany w Krakowie -JAGIELLONOWIE – Kraków – unia polsko -litewska –> łatwiej się tam spotkać na sejm -1595 – pożar Wawelu WARSZAWA –> ZYGMUNT III WAZA- przenosi stolicę do rozwijającego się dynamicznie miasta (bliskość szlaków handlowych, Wisła) -1529 – inkorporacja Mazowsza do Królestwa Polskiego (od rozbicia dzielnicowego, 1351–1526 – jako lenno) -1569 sejm walny w Lublinie –> decyzja o odbywaniu w Warszawie sejmów walnych Rzeczypospolitej – dopiero tam koronacja Stanisława Leszczyńskiego i Zygmunta Augusta Poniatowskiego, inni w Krakowie
KOŚCIÓŁ W RON – „Państwo bez stosów” -arcybiskup gnieźnieński na czele kościoła (prymas) –> koronacje w Krakowie –podatki: z dóbr ziemskich, dziesięciny, annaty (opłaty wnoszone przez duchownych na rzecz papiestwa), świętopietrze („denar świętego Piotra” – opłata na rzecz papiestwa)
Reformacja w RON -luteranizm (niemieckojęzyczne części Królestwa – Prusy Królewskie, Prusy Zakonne, Inflanty oraz duże ośrodki handlowe – Gdańsk, Toruń, Elbląg – bliskość do Prus) –> mieszczaństwo chętnie przyjmuje -kalwinizm – szlachta i magnateria polska i litewska -antytrynitaryzm (arianizm) – odłam kalwiński – odrzuca Trójcę Świętą -prawosławni – podlegli Konstantynopolowi a potem patriarchatowi w Moskwie
Umowy dot. dysydentów i katolików *UGODA SANDOMIERSKA – 1570 – luteranie, kalwini, bracia czescy (z husytyzmu) – wykluczyli arian. *AKT KONFEDERACJI WARSZAWSKIEJ – 1573 *UNIA BRZESKA – 1596 – synod w Brześciu Litewskim – kościół prawosławny w RON podporządkowany papieżowi. Ci, którzy przystąpili do unii nazwani unitami lub grekokatolikami –> Kościół Grekokatolicki powstał
