Kategoria: Uncategorized

JAKIE PRAWA PRZYSŁUGUJOM MNIEJSZOŚCIOM NARODOWYM W POLSCE?

Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 roku, Ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz inne ustawy przyznają obywatelom polskim innego pochodzenia wiele praw związanych z ich odrębnym pochodzeniem narodowym:

• wolność zachowania i rozwoju własnego języka, zachowania obyczajów i tradycji oraz rozwoju własnej kultury;
• prawo do tworzenia własnych instytucji edukacyjnych, kulturalnych i instytucji, które służą ochronie tożsamości religijnej;
• prawo uczestnictwa w rozstrzyganiu spraw dotyczących ich tożsamości kulturowej;
• prawo do zwolnienia komitetu wyborczego utworzonego przez członków organizacji mniejszości narodowych z wymogu przekroczenia 5% progu wyborczego w wyborach do Sejmu RP;
• prawo do uwzględnienia potrzeb mniejszości narodowych i etnicznych w publicznym radiu i telewizji;
• prawo do zachowania tajemnicy, z wyjątkiem przewidzianym prawem, dotyczącej ujawnienia informacji o własnej przynależności do mniejszości lub ujawnienia swojego pochodzenia, języka mniejszości lub religii;
• zakaz przymusowej asymilacji osób należących do mniejszości narodowych i etnicznych;
• prawo do używania i pisowni swoich imion i nazwisk zgodnie z zasadami pisowni języka mniejszości narodowych;
• prawo używania języka mniejszości w wybranych gminach jako języka pomocniczego;
• używania nazw geograficznych, ulic w języku mniejszości jako nazw dodatkowych;
• zobowiązanie organów władz publicznych do podejmowania inicjatyw w celu wspierania działalności zmierzającej do ochrony, zachowania i rozwoju tożsamości kulturowej mniejszości.

Utworzono również Komisję Wspólna Rządu i Mniejszości Narodowych -organu opiniodawczo‑doradczego dla Prezesa Rady Ministrów.

Na podstawie obowiązującego prawa państwo polskie finansuje nauczanie języków mniejszości narodowych. 

Podstawy prawne gwarantują przestrzeganie praw mniejszości narodowych w Polsce, pozwalają na ich rozwój i swobodne funkcjonowanie.

CUDZOZIEMIEC A PRZEDSTAWICIEL MNIEJSZOŚCI NARODOWEJ – różnica?
-Konstytucja
-Ustawa z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
-Umowy międzynarodowe

STATYSTYKI
Obywatele:

Ukrainy 214,7 tys. osób,
Białorusi – 25,6 tys.,
Niemiec – 21,3 tys.,
Rosji – 12,5 tys.,
Wietnamu – 12,1 tys.,
Indii – 9,9 tys.,
Włoch – 8,5 tys.,
Chin – 8,5. tys.,
Wielkiej Brytanii – 6,3 tys.,
Hiszpanii – 5,9 tys.

Większość z nich, 241,6 tys. osób, posiada zezwolenie na pobyt czasowy, które jest wydawane na okres maksymalnie trzech lat. Zezwolenie na pobyt stały posiada 78,4 tys. osób.

Oprócz tego oczywiście w naszym kraju funkcjonuje wielu obcokrajowców przebywających tymczasowo w ramach ruchu bezwizowego lub na podstawie wiz.

JAKI JEST STOSUNEK POLAKÓW DO MNIEJSZOŚCI NARODOWYCH I OSÓB INNYCH NARODOWOŚCI?

Badania Centrum Badania Opinii Społecznej 2020 r.

OD CZEGO ZALEŻY NASTAWIENIE DO DANYCH NACJI?

-wykształcenie (wyższe, średnie, podstawowe)
-mieszkający w dużych miastach są bardziej otwarci
-znajdujący się w lepszej sytuacji materialnej (wśród zadowolonych z własnych warunków materialnych nastawienie było lepsze)
– płeć (kobiety przeciętnie wyrażały pozytywne nastawienie do większej liczby nacji niż mężczyźni
– kwestie światopoglądowe – częściej sympatię do innych nacji deklarowali ankietowani nieuczestniczący w praktykach religijnych oraz identyfikujący się z lewicą – niechęć związana była z respondentami identyfikującymi się z prawicą
– wiek (niechęć wobec innych narodów częściej deklarują respondenci w wieku 55 lat i więcej)
– doświadczenie II wojny światowej, która mimo że zakończyła się 75 lat temu, czyli przed urodzeniem się większości Polaków, to nadal wpływa na nasz stosunek do Niemców, Rosjan, Ukraińców, Żydów lub Anglików. W badaniach przeprowadzonych w 2009 roku przez Pentor Research International, na zamówienie Muzeum II Wojny Światowej, zapytano o złe wspomnienia, jakie zachowały się w pamięci rodzinnej o innych nacjach z lat 1939–1945. Najwięcej złych wspomnień dotyczyło Ukraińców – 63,8%, następnie Niemców – 62,6% oraz Rosjan – 57%.

NOTATKA

POSTAWA – reakcja jednostki na określoną sytuację

1. Komponenty postaw wobec mniejszości:-

a. emocjonalny  – nastawienie wobec obiektu, emocje jakie w nas wywołuje

b. poznawczy  – zespół przekonań na temat mniejszości, wiedza na dany temat

c. behawioralny – zachowania wobec mniejszości

2. Postawy:
-akceptacja
-odrzucenie (wrogość/niechęć)
-obojętność

3. Na postawy wobec narodu silny wpływ mają stereotypy (uproszczone przeświadczenie dotyczące innych grup społecznych)

a. stereotypy jawne (otwarcie o nich mówimy – uzasadniamy dlaczego) i ukryte (podświadomie zachowujemy się w jakiś sposób, nie do końca rozumiemy dlaczego postępujemy w dany sposób – może być to związane z konformizmem)

b. dystans społeczny – poziom sympatii lub niechęci w stosunku do konkretnych nacji

4. Postawy wobec mniejszości i cudzoziemców

a.  kosmopolityzm – postawa charakteryzująca się osłabieniem poczucia więzi z własnym narodem w wyniku uznawania za swoją ojczyznę całego świata

b.  nacjonalizm – postawa charakteryzująca się uznawaniem własnego narodu jako dobra najwyższego

c.  ksenofobia – postawa charakteryzująca się niechęcią lub wrogością do przedstawicieli innych narodów, wynikającą z poczucia zagrożenia

d.  szowinizm – bezkrytyczny stosunek do własnego narodu połączony z brakiem szacunku i pogardą do innych narodów

e.  rasizm – przekonanie o nierównej wartości biologicznej i intelektualnej przedstawicieli różnych ras

f.  antysemityzm – odmiana rasizmu polegająca na wrogości wobec Żydów

Odmowa przyjęcia uchodźców przez Polskę w 2017 roku spowodowała, że nasz kraj jest postrzegany jako ksenofobiczny. Badanie przeprowadzone przez Amnesty International Refugees Welcome Index wykazało, że Polska zajęła 24. na 27 miejsc pod względem negatywnego nastawienia do uchodźców. Gorszą pozycję od Polski zajęły Tajlandia, Indonezja i Rosja.

Potwierdzają to podszyte ksenofobią ataki na obcokrajowców w Polsce: w Bydgoszczy i Toruniu pobito studentów z Turcji i Bułgarii, za wypowiedź w języku niemieckim zaatakowano profesora w tramwaju, w Łodzi napadnięto na muzułmankę, w Rzeszowie – na Portugalczyka. Są to, niestety, częste akty przemocy, jednak jesteśmy krajem, który w 2015 roku wydał najwięcej po Wielkiej Brytanii zezwoleń na pobyt dla osób spoza Unii Europejskiej. 

(źródło: https://epodreczniki.pl/a/przeczytaj/D1G42FQa9 )

ZADANIA MATURALNE (rozszerzenie 2005)

WOS – Prasówka

Wybierz i omów jedno aktualne wydarzenie (polityczne lub gospodarcze). Napisz, jakie były jego przyczyny i jakie mogą być możliwe skutki.

Pamiętaj, że praca powinna być samodzielna.

Napoleon Bonaparte

Czy Napoleon naprawdę był niski?

1. Sytuacja Francji za rządów dyrektoriatu (1795–1799)
a. niezadowolenie z powodu kryzysu gospodarczego, wysokich podatków oraz  korupcji urzędników

b. Francja toczyła wojny z koalicją Austrii, Prus, Rosji i Wielkiej Brytanii
– w wyniku wojen Francja zdobyła Niderlandy (należące wcześniej do Prus) i ziemie we Włoszech
– w czasie wojen włoskich wielką sławę zdobył Napoleon Bonaparte (był świetnym dowódcą, mimo słabego uzbrojenia wojska), który pokonał Austrię (traktat pokojowy w Campo Formio, 1797 r. Napoleon zdobył północne Włochy. Utworzył tam Republikę Liguryjską i Cisalpioską).

c. Wojna w Egipcie (konflikt zaczepiał o kolonie – chodzi o opanowanie Egiptu i Bliskiego Wschodu, by zagrozić Anglikom w Indiach). Napoleon zwyciężył w bitwie pod piramidami, ale flota brytyjska była silniejsza i pokonała Francuzów pod Abukirem.

2. Zamach stanu Napoleona Bonapartego
a. w 1799 r. Napoleon Bonaparte opuścił Egipt (bo sytuacja we Francji co raz gorsza), obalił dyrektoriat i przejął władzę we Francji.
b. we Francji ustanowiono rządy trzyosobowego konsulatu
c. Napoleon Bonaparte rządził Francją jako pierwszy konsul |
– dowodził armią
– dbał o propagandę
– decydował o działaniach parlamentu
– wprowadził nową konstytucję

3. Zakończenie wojen z Austrią (1801) i Anglią (1802) oraz reformy Napoleona:
– porozumienie z papieżem
– przyjęcie przeciwników politycznych
– rozwój gospodarki i oświaty

4. W 1804 r. został uchwalony zbiór praw zwany Kodeksem Napoleona, który:
– likwidował ograniczenia stanowe
– realizował zasadę równości wobec prawa
– zapewniał wolność osobistą i religijną
– gwarantował swobodę działalności gospodarczej
– chronił własność prywatną

4. W 1804 r. Napoleon Bonaparte koronował się na „cesarza Francuzów„

5.  Podboje Napoleona I:

NOTATKA LEKCYJNA

1. Sądownictwo w Polsce

I. Konstytucyjne zasady działania sądów w Polsce
1. Zasada niezależności sądów-

2. Zasada niezawisłości sędziów –

3. Zasada jednolitości sądów –

4. Zasada dwuinstancyjności postępowania sądowego – musi istnieć możliwość odwołania się do sądu drugiej instancji od każdej sprawy rozpatrzonej w sądzie pierwszej instancji

5. Udział obywateli w rozpatrywaniu spraw – jest realizowany przez instytucję ławnika  niezawodowego członka składu orzekającego

II. Sądownictwo w Polsce

1. Sąd Najwyższy –

a. czym się zajmuje?

b. skład? kto powołuje?
– pierwszy prezes
– prezesi Sądu Najwyższego
– sędziowie Sądu Najwyższego

c. Izby Sądu Najwyższego:

d. funkcje Sądu Najwyższego

2. Sądy powszechne (czym się zajmują? jakie wyróżniamy?)

3. Sądy administracyjne (czym się zajmują? jakie wyróżniamy)

4. Sądy wojskowe (czym się zajmują? jakie wyróżniamy)

I. Rządy Mieszka II (1025 – 1034)

a. Koronacja w 1025 r.
b. problem — Bezprym – starszy brat i młodszy Otton
c. chce skupić się na polityce wyznaczona przez ojca – podboje

II. Kryzys
1. Przyczyny:
a. szybki wzrost terytorialny, aparat państwowy nie nadąża
b. fiskalizm – bunty ludności przeciw nadmiernym obciążeniom na rzecz państwa, możnych i Kościoła
c. powrót ludzi do dawnych kultów – reakcja pogańska
d. zachwianie zasadami dziedziczności tronu
e. dążenie poszczególnych terenów do odłączenia
f. duże znaczenie możnowładztwa

2. Wystąpienie rodzeństwa przeciw Mieszkowi II
a. opozycja popiera
b. sąsiedzi popierają
-Jarosław Mądry – Bezprym
– cesarz Konrad II – Otton
c. najazd na Polskę – 1031 r.
-Grody Czerwieńskie – Jarosław Mądry
– Cesarz – Łużyce i Milsko
– Czechy – Morawy
– Węgry – Słowacja
d. Mieszko ucieka, władzę przejmuje Bezprym
-odsyła insygnia koronacyjne do Niemiec
e. Bezprym zamordowany, Mieszko wraca do kraju, ale w 1034 r. umiera
f. państwo jest rozbite, Mieszko nie zdążył go odbudować.

3. upadek władzy centralnej:
a. wygnanie Rychezy, żony Mieszka II i syna Kazimierza
b. reakcja pogańska i bunt ludowy
c. niezależność Mazowsza (Miecław, cześnik- urzędnik Mieszka II)

4. Najazd księcia czeskiego Brzetysława – 1038 r.
a. wywiezienie relikwii św. Wojciecha
b. wcielenie Śląska do Czech
c. zniszczenie najważniejszych grodów i złupienie państwa

III. Kazimierz I Odnowiciel (1039 – 1058)

1. Dlaczego mógł wrócić?
– Rycheza związana z dworem cesarza Henryka III
– pochodzi z królewskiej dynastii Piastów
– reakcja pogańska – nasi sąsiedzi chcą równowagi w Europie Środkowej
-przymierze polsko – ruskie przeciw Miecławowi na Mazowszu

2. Odbudowa państwa
a. odzyskanie Mazowsza
b. odzyskanie Śląska – w zamian za trybut dla Czech
c. odbudowa sieci grodów
d. przeniesienie głównej siedziby do Krakowa (pojęcie „fruwającego dworu” – Wrocław, Sandomierz, Płock) – władza centralna się rozwija i musi mieć stałą siedzibę (np. kancelaria)

[…] Bolesław zaś, prawy syn mój, obejmie główne stolice królestwa we Wrocławiu, w Krakowie i w Sandomierzu […]

Gall Anonim, Kronika polska, II, 7–8^[5]

IV. Bolesław II Śmiały (1058 – 1076)

1. chce odbudować silną Polskę, dlatego prowadzi agresywną politykę wobec sąsiadów (np. odzyskał Grody Czerwieńskie i zaangażował się w spór o inwestyturę między Henrykiem IV a Grzegorzem VII)
2. koronował się w 1076 r.
3. Bunt możnych przeciw Bolesławowi
4. Śmierć biskupa Stanisława
– kolejny bunt
– ucieczka Bolesława z kraju
– 1253 – kanonizacja bp Stanisława

V. Władysław I Herman (1079 – 1102)
1. porzucił agresywną politykę
2. zrezygnował z korony królewskiej
3. dojście do władzy palatyna Sieciecha
4. podzielił swoje państwo pomiędzy synów:

5. Walka o władzę pomiędzy braćmi po śmierci Władysława 1102 r.
a. Zbigniew szuka pomocy u cesarza – 1109 wyprawa wojenna Henryka V
-obrona Głogowa

b. Bolesław nakazuje oślepienie i uwięzienie Zbigniewa

6. Panowanie Bolesława Krzywoustego
a. po przejęciu władzy mógł skupić się na wzmacnianiu państwa i rozszerzaniu granic – podbój Pomorza (1121 – 1122) –> podporządkował sobie Szczecin, Wolin, Uznam, Pomorze Zachodnie –> Warcisław pomorski złożył hołd lenny i płaci trybut

TRYBUT – danina składana zwycięskiemu władcy przez władcę podbitego państwa.

Rozpoczęto także chrystianizację Pomorza.
Mamy spór z arcybiskupstwem magdeburskim (sfałszowane dokumenty pozwoliły na wystawienie bulli podporządkowującej polskie biskupstwa arcybiskupstwu w Magdeburgu <– najazd Brzetysława czeskiego w 1038 roku –> 1036 bulla gnieźnieńska przywraca)

BULLA – dokument papieski, są jeszcze BREWE

b. wyprawa na Wegry przeciwko Beli II (popierają go Czesi i Niemcy) –.> Czesi się odgrywają i atakują Śląsk –> Bolesław szuka poparcia u cesarza Lotara III i składa mu hołd z Pomorza Zachodniego –> Lotar III poparł przywrócenie arcybiskupstwa

7. Statut Bolesława Krzywoustego – miał zapobiec walkom o władzę – 1138 r.

Zasady:
1. Podział na dzielnice dziedziczne

2. ZASADA SENIORATU. Dzielnicę senioralną przejmował zawsze najstarszy z Piastów (męski przedstawiciel rodu). Dzielnica senioralna obejmowała Małopolskę, część Kujaw i Wielkopolskę. Pomorze Gdańskie i Zachodnie pozostawały lennami.

3. ZASADA PRYNCYPATU. Książę panujący w Krakowie był nazywany princepsem („pierwszy” spośród pozostałych, najważniejszy, ten który sprawuje władzę). Oznacza, że senior ma władzę zwierzchnią nad pozostałymi książętami –> znaczenie Krakowa jako ośrodka władzy. Zasada zanikła po śmierci Leszka Białego w 1227 r.

Praca domowa
Co najbardziej zagrażało Polsce w okresie XI–XII w.: wrogowie zewnętrzni, konflikty wewnętrzne czy nieudolne rządy władcy? Uzasadnij odpowiedź.

HOLOKAUST (Holocaust)

SHOAH (Szoa)

ZAGŁADA

całopalenie

ludobójstwo

czystka etniczna

Holokaust >>> ludobójstwo Żydów (i innych) w obozach koncentracyjnych (czy też zagłady) przez nazistów

<<< holokaust – jako synonim ludobójstwa (aktualny)

DLACZEGO??????

Artykuł o „czasach wiedeńskich” Hitlera: https://historia.uwazamrze.pl/artykul/1096072/wiedenskie-lata-hitlera

NAZIZM:
–antykomunizm – nienawiść do komunistów i socjalistów, których obwiniano za przegraną wojnę (rząd socjalistyczny podpisał akt kapitulacji Niemiec);
– antysemityzm – nienawiść do Żydów, których obwiniano o wszystko;
– rasizm – Hitler uważał Niemców za „rasę panów” (Herrenvolk), nadludzi, którzy powinni rządzić światem. Niemcy wywodził się, jego zdaniem, z rasy aryjskiej, która ma predyspozycje do sprawowania władzy. Ludy niegermańskie (Słowianie, Cyganie, Żydzi) byli jego zdaniem podludźmi;
– teoria przestrzeni życiowej – Niemcy powinni mieć przestrzeń by móc się swobodnie rozwijać (Labensraum); na wschód w kierunku ZSRR

Endlösung der Judenfrage ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej

9 milionów

6 milionów

2 miliony

1. Globalizacja – proces zmian prowadzących do coraz większej współzależności i integracji państw, społeczeństw, gospodarek i kultur, czego efektem jest tworzenie się społeczeństwa światowego.

*HOMOGENIZACJA – ujednolicanie się kultury (tworzenie się wspólnych zwyczajów, kultury się zaczynają między sobą mieszać)
*UNIFORMIZACJA – ujednolicanie

2. Na rozwój globalizacji mają wpływ:
-państwa, organizacje międzynarodowe i korporacje, które kontrolują, hamują i przyśpieszają procesy napędzające globalizację
-organizacje międzynarodowe to Światowa Organizacja Handlu (WTO), Bank Światowy (WB), Międzynarodowy Fundusz Walutowy (IMF)
– środki masowego przekazu które wpływają na kształtowanie wizerunku świata jako „globalnej wioski”

*KORPORACJA – duża firma, która działa co najmniej w dwóch krajach

2. Podstawowe wymiary globalizacji
a. wymiar gospodarczy
– umiędzynarodowienie działalności gospodarczej
– regionalizacja polityczno – gospodarcza

b. wymiar polityczny
– rozwój prawa międzynarodowego i organizacji międzynarodowych
– ograniczenie roli państw narodowych
– upowszechnianie liberalnej demokracji

c. wymiar komunikacyjny
– upowszechnienie telefonii komórkowej i Internetu
– szybki przepływ informacji i rozwój nowoczesnych środków przekazu
– ułatwienia w przemieszczaniu się

d. wymiar kulturowy
– zacieranie się różnic kulturowych
– kształtowanie się globalnej tożsamości
– dominacja modelu społeczeństwa konsumpcyjnego – tzw. magdonaldyzacja
– kształtowanie się społeczeństwa informacyjnego
– kształtowanie się społeczeństwa wielokulturowego

e. wymiar ekologiczny
– wzmożony wpływ człowieka na środowisko naturalne
– pojawienie się globalnych zagrożeń ekologicznych (np. kryzys klimatyczny)
– tworzenie globalnych regulacji w dziedzinie ochrony środowiska

3. Pozytywne aspekty procesów globalizacji

4. Negatywne aspekty procesów globalizacji

Materiał pomocniczy:

PROJEKTY

1. Współczesne konflikty etniczne na przykładzie wybranego konfliktu toczącego się na terenie Unii Europejskiej
2. Współczesny terroryzm (na wybranym przykładzie ze świata).

Omów zagadnienie. Spróbuj zaproponować rozwiązania tego sporu tak, aby rozstrzygnąć go pozytywnie.

Mapa współczesnych konfliktów zbrojnych

Cel: Omówienie zasad funkcjonowania Rady Ministrów w polskim systemie politycznym oraz jej zadania i kompetencje.

Szkicowa notatka lekcyjna:

1. Kompetencje Rady Ministrów (RM):
   –
   –
   –
   –
2. Skład Rady Ministrów:
   -premier (jakie ma kompetencje?)
   – ministrowie
   -wiceprezesi
   -przewodniczący określonych w ustawach komitetów.
   
3. Sposób powołania rządu (trzy warianty):
   a. wariant I polega na…
   b. wariant II –
   c. wariant III –
   d. gdyby trzeci wariant nie zakończył się powołaniem rządu, prezydent obligatoryjnie skraca kadencję Sejmu i zarządza nowe wybory parlamentarne.
   
4. Odpowiedzialność Rady Ministrów i członków Rady Ministrów oraz okoliczności dymisji:
   – odpowiedzialność polityczna (wotum nieufności)
   – odpowiedzialność konstytucyjna – postawienie członka Rady Ministrów w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu (w jaki sposób to przebiega?)
   -ukonstytuowanie się nowego sejmu
   – nieuchwalenie przez sejm wotum zaufania
   -rezygnacja premiera z urzędu (dymisja)
   
5. Kompetencje:
   a. premiera:
   –
   –
   b. ministrów
   –
   –
   
6. Administracja rządowa – (co to?)
   – naczelne organy administracji rządowej (np. ….)
   – centralne organy administracji rządowej (np. …)
   – terenowe organy administracji rządowej…
   
7. Wojewoda (kto to, czym się zajmuje)
   
8. Służba cywilna (kto to?)

Zapisz notatkę rozwijając poniższe punkty:
1. Stosunki międzynarodowe (co to)
2. Cechy współczesnych stosunków międzynarodowych:
a. poliarchiczność-
b. pluralizm-
c. złożoność-
d. żywiołowość-
3. Podmioty prawa międzynarodowego publicznego:
a. podział ze względu na sposób uzyskania podmiotowości
-pierwotne
-wtórne
b. podział ze względu na zakres podmiotowości:
-pełne
-niepełne
c. stopnia niezależności
-suwerenne
-niesuwerenne
4. Zasady prawa międzynarodowego (omów)
a. zasada suwerenności
b. zasada równości
c. integralności terytorialnej
d. nienaruszalności granice. samostanowienia narodów
f. pokojowego rozwiązywania sporów
g. zasada powstrzymywania się od używania siły
.

1.Początki dynastii Piastów

a. według podań pierwszymi władcami państwa Polan z dynastii Piastów byli:

b. pierwszym historycznym władcą z dynastii Piastów był Mieszko I 

2. Chrzest Mieszka I
a. Mieszko I przyjął chrzest za pośrednictwem Czech
b. Mieszko I zawarł małżeństwo z księżniczką czeską Dobrawą
c. Dobrawa urodziła najstarszego syna Mieszka I – Bolesława
d. Chrzest Mieszka I odbył się prawdopodobnie w 966 r.
d. w 968 r. zostało utworzone biskupstwo w Poznaniu – pierwszym biskupem został Jordan

3. znaczenie przyjęcia chrztu przez Mieszka I
– Mieszko I stał się władcą równorzędnym innym władcom chrześcijańskim
– autorytet Kościoła umacniał władzę księcia
– wiara w jednego Boga sprzyjała integracji społeczeństwa
– Polska znalazła się w kręgu kultury łacińskiej i zaczęła czerpać z jej dorobku
– w Polsce został przyjęty alfabet łaciński i zaczęło się rozwijać piśmiennictwo
– pojawili się duchowni – jako ludzie wykształceni pełnili różne funkcje pozareligijne
– w Polsce zaczęło się rozpowszechniać budownictwo murowane – np. palatium na Ostrowie Lednickim

4. Najazd margrabiego Hodona
a. najazd był spowodowany rywalizacją o wpływy na Pomorzu
b. wojska polskie pokonały oddziały Hodona w bitwie pod Cedynią – 972 r.

4. Po śmierci Dobrawy Mieszko I ożenił się z niemiecką księżniczką Odą

5. Najstarszy opis granic Polski został zamieszczony w dokumencie zwanym Dagome iudex

6. Po śmierci Mieszka I w roku 992 r. władzę przejął Bolesław I Chrobry

7. Misja i śmierć biskupa Wojciecha
a. Wojciech był biskupem praskim i przyjacielem cesarza Ottona III
b. w 997 r. udał się na misję do pogańskich Prusów, podczas której zginął śmiercią męczeńską
c. Bolesław I Chrobry wykupił ciało Wojciecha i złożył jako relikwie w katedrze gnieźnieńskie
d. biskup Wojciech został kanonizowany

8. Zjazd gnieźnieński – spotkanie Ottona III i Bolesława Chrobrego w Gnieźnie w 1000 r.
a. Otton III przybył do Gniezna z pielgrzymką do grobu św. Wojciecha
b. podczas wizyty Ottona III ustanowiono arcybiskupstwo gnieźnieńskie
– podlegały mu nowe biskupstwa: w Krakowie, Wrocławiu i Kołobrzegu
– biskupstwo poznańskie zachowało niezależność do śmierci biskupa Ungera
– pierwszym arcybiskupem został Radzim-Gaudenty

9. Podboje Bolesława Chrobrego
a. po śmierci Ottona III królem Niemiec został Henryk II
b. wojny polsko-niemieckie
– Bolesław I Chrobry zajął Milsko i Łużyce
– wojny z Niemcami trwały 16 lat
– na mocy zawartego w 1018 r. pokoju w Budziszynie Bolesław zatrzymał Milsko i Łużyce
c. wyprawa Bolesława I Chrobrego na Ruś – 1018 r.
– Bolesław I Chrobry pokonał wojska Jarosława Mądrego
– wojska Bolesława zajęły Kijów
– Bolesław I Chrobry przyłączył do Polski Grody Czerwieńskie
10. W 1025 r. Bolesław I Chrobry koronował się w Gnieźnie na króla Polski

ĆWICZENIA ŹRÓDŁOWE*

Źródło 1. Państwo Mieszka I według relacji Ibrahima ibn Jakuba

A co się tyczy kraju Mieszko, to [jest] on najrozleglejszy z ich krajów.  Obfituje on w żywność, mięso, miód i rolę orną. Pobierane przez niego podatki [stanowią] odważniki handlowe. [Idą]  one [na] żołd jego piechurów. Co [miesiąc] przypada każdemu oznaczona ilość z nich. Ma on trzy tysiące pancernych [podzielonych na] oddziały, a setka znaczy ich tyle, co dziesięć secin innych [wojowników]. Daje on tym mężom odzież, konie, broń i wszystko czego tylko potrzebują. A gdy jednemu z nich urodzi się dziecko, on każe mu wypłacić żołd od chwili urodzenia, czy będzie płci męskiej, czy żeńskiej. A gdy [dziecię] dorośnie, to jeżeli jest mężczyzną, żeni go i wypłaca za niego dar ślubny ojcu dziewczyny, jeżeli zaś jest płci żeńskiej, wydaje ją za mąż i płaci dar ojcu dziewczyny. A dar ślubny [jest] u Słowian znaczy, w czym zwyczaj ich [jest] podobny do zwyczaju Berberów. Jeżeli mężowie urodzą się dwie albo trzy córki, to one [stają się] powodem  jego bogactwa, a jeżeli mu się urodzi dwóch chłopów, to [staje] się to powodem jego ubóstwa.
Z Mieszko sąsiadują na wschodzie Rus, a na północy Burus. Sziedziby Burus [leżą] nad Oceanem […]

Źródło: Teksty źródłowe do nauki historii w szkole. Słowiańszczyzna pogańska i wczesnofeudalna państwa słowiańskiego, z. 5,  oprac. Waleria Dziurla. Warszawa 1959, str. 31

Zadania do źródła 1:

1. Kim był autor przekazu? Ustal to korzystając z pomocy encyklopedii
2. W czym przejawiała się troska Mieszka I o wojsko?
3. Jak autor ocenia gospodarkę państwa Mieszka I?

Źródło 2. Legenda piastowska, Gall Anonim, Kronika polska

Był w […] Gnieźnie, które po słowiańsku znaczy tyle, co „gniazdo”, książę o imieniu Popiel, mający dwóch synów; przygotował on zwyczajem pogańskim wielką ucztę na ich postrzyżyny […]. Zdarzyło się zaś z woli Boga, że przybyli tam dwaj goście, którzy […] nie zostali zaproszeni na ucztę […]. A oni […] skierowali się na przedmieście, gdzie trafili […] przed domek oracza […]. Ów biedak, pełen współczucia, zaprosił tych przybyszów do swej chatki […]. Mieszkańcami gościnnego domu byli: niejaki Piast, syn Chruściska, i jego żona imieniem Rzepka; oboje oni z całego serca starali się wedle możności zaspokoić potrzeby gości. […] Goście każą spokojnie nalewać piwa, bo dobrze wiedzieli, że nie ubędzie go, lecz przybędzie […] natomiast ci, co ucztowali u księcia, znaleźli [swoje naczynia puste]. […] Piast i Rzepka tedy na widok tych cudów, […] przeczuwali w nich jakąś ważną wróżbę dla syna. […] Po tym wszystkim młody Siemowit, syn Piasta, wzrastał w siły i […] król królów za powszechną zgodą ustanowił go księciem Polski, a Popiela wraz z potomstwem doszczętnie usunął z królestwa. Opowiadają też starcy sędziwi, że ów Popiel wypędzony z królestwa tak wielkie cierpiał prześladowanie od myszy, iż z tego powodu przewieziony został […] na wyspę, gdzie tak długo w drewnianej wieży broniono go przed owymi […] zwierzętami […], aż […] zginął.

Na podstawie źródła 2.

1. Wskaż odpowiedni fragment mówiący o tym, skąd Gall Anonim, żyjący w XII w, czerpał wiedzę o początkach państwa polskiego. Z jakich innych źródeł Gall Anonim mógł czerpać wiedzę o przeszłości?
2. Oceń wiarygodność źródeł wiedzy o przeszłości, którymi dysponował autor kroniki.
3. Wyjaśnij pochodzenie nazwy pierwszej dynastii panującej w Polsce.
4. W jaki sposób przedstawiona w tekście legenda utwierdzała władzę pierwszej polskiej dynastii?

Źródło 3. Thietmar, Kronika [fragment]

W czeskiej krainie pojął za żonę […] Dobrawę […]. Owa wierna wyznawczyni Chrystusa […] zastanawiała się […], w jaki sposób mogłaby [małżonka] pozyskać dla swej wiary. […] Kiedy […] nadszedł okres wielkiego postu i Dobrawa starała się złożyć Bogu dobrowolną ofiarę przez wstrzymanie się od jedzenia mięsa i umartwianie swego ciała, jej małżonek namawiał ją […] do złamania postanowienia. Ona zaś zgodziła się na to w tym celu, by z kolei móc łatwiej zyskać u niego posłuch w innych sprawach. […] I wysłuchał jej miłościwy Stwórca. Jego nieskończona łaska sprawiła, iż [małżonek] pokajał się […] i chrztem świętym zmył plamę grzechu pierworodnego.

Thietmar (ok. 975–1018) – kronikarz, biskup Merseburga.

Na podstawie źródła 3.

1. Jaka rolę w opisanych przez kronikarza okolicznościach przyjęcia chrztu odegrała żona księcia?
2. Z jakiego państwa pochodziła pierwsza żona księcia?
3. Jaki cel polityczny miało to małżeństwo?

Źródło 4. Dagome iudex

Dagome, […] i Ote, i synowie ich Mieszko i Lambert […], mieli nadać świętemu Piotrowi w całości jedno państwo, które zwie się Schinesghe z wszystkimi swymi przynależnościami w tych granicach, jak się zaczyna od pierwszego boku wzdłuż morza [dalej] granicą Prus aż do miejsca, które nazywa się Ruś, a granicą Rusi [dalej] ciągnąc aż do Krakowa i od tego Krakowa aż do rzeki Odry, prosto do miejsca, które nazywa się Alemure, a od tej Alemury aż do ziemi Milczan i od granicy Milczan prosto do Odry i stąd idąc wzdłuż rzeki Odry aż do rzeczonego państwa Schinesghe^[1].

 Dagome – Mieszko I
Oda, druga żona Mieszka I
nadać świętemu Piotrowi = tu Stolicy Apostolskiej, papieżowi
Schinesghe – nazwa państwa, prawdopodobnie brzmiała – Gniezno
Alemure – prawdopodobnie Morawy

Źródło 5. Mapa

Źródło 6. Drzewo genealogiczne

Na podstawie źródeł 4, 5 i 6 wykonaj polecenia:
1. Spróbuj rozszyfrować, co znaczy nazwa tego dokumentu – Dagome iudex.
2. O jakiej decyzji Mieszka (Dagome) mówi tekst?
3. Na podstawie informacji zawartych w dokumencie wskaż na mapie przebieg granicy państwa polskiego u schyłku panowania Mieszka I.
4. Wymień wystawców dokumentu.
5. Który syn Mieszka I został w nim pominięty? Jakie mogły być tego przyczyny?
6. Dlaczego Mieszko I powierzył swoje państwo papieżowi?

*Powyżej zamieszczone źródła pochodzą ze strony http://wlaczpolske.pl/
** Notatka pochodzi ze strony: https://www.e-historia.com.pl

KONIEC 🙂

via GIPHY

CIEKAWOSTKI

Mysia wieża http://pl.wikipedia.org/wiki/Mysia_Wie%C5%BCa

Wikingowie, a drużyna książęca https://pl.wikipedia.org/wiki/Drużyna_książęca

Dagome iudex https://pl.wikipedia.org/wiki/Dagome_iudex