Aktualności

I. Zapoznaj się z podrozdziałem „Pospolite ruszenie” (podręcznik, s. 136)

II. Następnie przypomnij sobie, co się działo w Rzeczpospolitej na przełomie XVI i XVII w. (wolne elekcje, „Złoty Wiek”, wolność szlachecka, tolerancja religijna, rozwój gospodarczy) – ogólnie Rzeczpospolita Obojga Narodów jest silnym i ogromnym państwem.

Co z wolnymi elekcjami? Tak w skrócie:

Co zawierał herb? Jeżeli nie pamiętasz, przypomnij sobie: <<KLIK>>

Wolne elekcje:

III. Dlaczego zdecydowano się na wybór Zygmunta III Wazy? Dlaczego Szwedzi nie chcieli go na swoim tronie (wybrali sobie nowego króla – Karola Sudermańskiego)? Dążenie do odzyskania tronu spowoduje wojnę polsko- szwedzką.

IV. Przeczytaj o wojnach ze Szwecją (Podręcznik, s. 136 – 138). Zapisz notatkę:

1. Zygmunt III Waza (  1587) zapoczątkował dynastię Wazów w Polsce (panującą do 1668 r.)
2. Wojna polsko-szwedzka (1600 – 1611)

PRZYCZYNY	spór o Inflantywalka o tron szwedzki pomiędzy Karolem IX (Sudermańskim) a Zygmuntem III Wazą
PRZEBIEG	Bitwa pod Kircholmem (1605) – dowodził Jan Karol Chodkiewicz (RON) oraz Karol IX (SZWECJA)
SKUTKI	1611 – rozejm – Rzeczpospolita utrzymała większość Inflant

3.Wojny ze Szwecją (1621 – 1629)

PRZYCZYNY	Zajęcie przez Szwedów Inflant w 1621 r.Zajęcie przez Szwedów Pomorza Gdańskiego (1626)
PRZEBIEG	Bitwa pod Oliwą (1627) – wojskami szwedzkimi dowodził Gustaw II Adolf -bitwa morska –wygrana RON Bitwa pod Trzcianą– wygrana RON
SKUTKI	1629 –rozejm – Rzeczpospolita traci większość Inflant i Porty w Prusach (Gdańsk zostaje przy RON),Szwedzi pobierają cło (opłata) od polskiego handlu morskiegoKoniec potęgi Rzeczpospolitej

V. Obejrzyj poniższy film dotyczący husarii:

jeżeli chcesz możesz również zapoznać się z kolejnym:

VI. Przenosimy się na wschodnie granice RON (Rzeczpospolitej Obojga Narodów). Przeczytaj podrozdział „Wschód. Dymitriady i wojna z Moskwą” s. 138 – 140. Zapisz notatkę.

4. WIELKA SMUTA – kryzys w Państwie Moskiewskim po śmierci Iwana IV Groźnego – okres głodu, walk bojarów (możnowładcy) o władzę oraz najazdów obcych wojsk.

DYMITRIADY (1605) – polskie ingerencje w Moskwie pod pretekstem przywrócenia na tron Dymitra (rzekomo cudownie ocalonego syna Iwana Groźnego) à Dymitr Samozwaniec

Wojna polsko-moskiewska (1609 – 1618)

PRZYCZYNY	Zygmunt III Waza chce odzyskać koronę szwedzkącar zawiera sojusz ze Szwecją w obawie przed kolejną Dymitriadą
PRZEBIEG	Bitwa pod Kłuszynem (1610) – dowodził hetman Stanisław Żółkiewski – wygrana RON
SKUTKI	1618 – rozejm w Dywilinie – ziemia smoleńska dla Polskiw Moskwie początek dynastii Romanowów (Michał Romanow)

VII. Ostatnia część – wojny z Turcją (podręcznik s. 141). Zapisz notatkę.

4. Wojny z Turcją za panowania Zygmunta III Wazy (1620 – 1621)

PRZYCZYNY	Ataki Tatarów krymskich na Ukrainę (terytorium RON)Łupieskie wyprawy Kozaków (mieszkańcy Zaporoża oraz południowo-wschodnich krańców Wielkiego Księstwa Litewskiego) na tereny TurcjiAtak Rzeczpospolitej na lennika Turcji
PRZEBIEG	Bitwa pod Cecorą (1620) –  dowodził hetman wielki koronny Stanisław Żółkiewski – bitwa nierozstrzygnięta, ale klęska RON podczas odwrotu Bitwa pod Chocimiem (1621) – dowodził hetman wielki litewski Jan Karol Chodkiewicz – wygrana RON
SKUTKI	1621 – zawarcie pokoju – Rzeczpospolita utrzymuje granice na Dniestrze, Kozacy i Tatarzy mają przestać atakować

5. Władysław IV Waza był drugim królem z dynastii Wazów w Polsce, panował w latach 1632 – 1648. Został wybrany na cara Moskwy, ale nigdy tam nie panował. Odzyskał Prusy, zlikwidował cło od handlu morskiego

Zacznijcie od obejrzenia poniższego filmu:

Następnie zapoznaj się z treścią podręcznika (powyższy temat) lub poniższą prezentacją:

Przypomnij sobie, jaka była sytuacja Polaków pod zaborami? Jak przebiegło powstanie listopadowe?

Na koniec samodzielnie stwórz notatkę lekcyjną lub skorzystaj z poniższej (notatka częściowo połączona z wczorajszą):

1. Powstanie listopadowe:

a. geneza powstania listopadowego
– sprzyjająca sytuacja międzynarodowa – wybuch rewolucji we Francji i powstania w Belgii
– powstanie Wolnomularstwa Narodowego, a następnie Towarzystwa Patriotycznego – Walerian Łukasiński
– powstanie sprzysiężenia Piotra Wysockiego

b. Noc Listopadowa – 29/30 listopada 1830 r.
c. sukces wojsk polskich w bitwie pod Olszynką Grochowską (25 II 1831 r.)
d. dowodzili Jan Skrzynecki oraz Ignacy Prądzyński – generalnie początkowo odnosili sukcesy, ale powstanie i tak upadło (nawet dowódcy nie wierzyli w zwycięstwo)
c. skutki: Wielka Emigracja, represje

2. Ruchy niepodległościowe po upadku powstania listopadowego

a. powstanie krakowskie – 1846 r.
– trwało zaledwie kilka dni
– śmierć Edwarda Dembińskiego
– podczas powstania listopadowego wybuchła tzw. rabacja galicyjska – Jakub Szela

b. wybuch powstania wielkopolskiego podczas Wiosny Ludów (1848 r.)

I. Zapoznaj się z materiałem podręcznikowym (s. 68 – 72).

II. Obejrzyj wykład:

III. Następnie zapisz notatkę uwzględniając następujące elementy:

1. Religia (definicja).
2. Na czym opierają się religie? (doktryny, kult, organizacja)
3. Najpopularniejsze religie w Polsce (przy chrześcijaństwie uwzględnij różne wyznania, pomoże Ci w tym poniższa tabela – zjedź na dół posta).
4. Relacja Kościół – państwo (jaki dokument reguluje funkcjonowanie wspólnot religijnych i kościołów w Polsce?). Konkordat.

IV. Zapoznaj się z art. 25 Konstytucji RP (podręcznik s. 174)

V. Na koniec wykonaj zadanie:

TABELA WYZNANIA

Jako ciekawostka:

I. Zapoznaj się z materiałem podręcznikowym (s. 119 – 123).

II. Przypomnij sobie z poprzednich lekcji wszystko co wiesz na temat Habsburgów, a następnie wiadomości dotyczące reformacji w Europie (zwróć uwagę na utratę panowania nad Czechami przez Jagiellonów oraz o podziale religijnym Europy w wyniku reformacji i o wojnach
religijnych XVI w.)

III. Największym konfliktem zbrojnym XVII-wiecznej Europy była wojna trzydziestoletnia. Zapoznaj się ponownie z tabelą ze str. 119 podręcznika, zwróć uwagę na strony konfliktu i książęta Rzeszy.

IV. Zapoznaj się z ryciną s. 119. Następnie obejrzyj film:

V. Szkielet notatki lekcyjnej:

ETAP  CZESKI  
-1618  –  defenestracja  praska  
-­1620  –  bitwa  pod  Białą  Górą  

ETAP  DUŃSKI  
-­1625  –  porozumienie  między  Francją,  Anglią,  Holandią  i  Danią  
-­1626  –  porażka  wojsk  protestanckich  w  walkach  z  Wallensteinem  
-1630  –  dymisja  Wallensteina  przez  cesarza  

ETAP  SZWEDZKI  –
­1630  –  wkroczenie  Szwecji  do  Niemiec  
-­1632  –  bitwa  pod  Lutzen  –  ginie  król  Szwecji    
-­1635  –  pokój  w  Pradze  

ETAP  SZWEDZKO-FRANCUSKI  
-1648  –   –  pokój  westfalski

VI. Wypełnij kartę pracy.

VII. Odpowiedz na pytanie:

Czy twoim zdaniem, wojna trzydziestoletnia zasługuje na miano
wojny religijnej?

Temat realizowany przez dwie jednostki lekcyjne.

I. Wysłuchaj wykładu nauczyciela.
II. Wyszukaj w Internecie informacji na temat nowożytnych ustrojów w Anglii (monarchia parlamentarna), Francji (absolutyzm) oraz Polsce (Rzeczpospolita Obojga Narodów – monarchia mixta). Następnie uzupełnij poniższą tabelę.

III. Odeślij powyższe zadanie przez Classroom.

Materiały pomocnicze

WSKAZÓWKI

Wejdź na stronę https://maraton.amnesty.org.pl i wybierz sylwetkę w obronie której twoim zdaniem należy stanąć. Następnie własnoręcznie napisz list (w języku polskim lub angielskim) do władz, przedstawiając argumenty w obronie wybranej osoby.

Jak napisać list?

1. Listy formułujemy samodzielnie i piszemy je odręcznie. W ten sposób pokazujemy, że włożyliśmy w ich napisanie trochę czasu i wysiłku. Jeśli chcesz skorzystać ze wzorów listów, to znajdziesz je w zakładce Materiały na profilu swojego wydarzenia.

2. W jakim języku napisać list? Możesz pisać w języku prześladujących, którymś z języków międzynarodowych, ale także po polsku. Jeśli wybierzesz polski, napisz nazwisko osoby, której bronisz, dużymi, drukowanymi literami.

3. W liście przedstaw krótko, co wiesz i czego oczekujesz od władz. Możesz przywołać łamane przez dane państwo, a ratyfikowane wcześniej traktaty dotyczące praw człowieka. Bądź rzeczowy i nie daj się ponieść emocjom – używaj formuł grzecznościowych.

4. Podpisz się imieniem i nazwiskiem, możesz swój adres. W ten sposób pokażesz, że się nie boisz, nie jesteś anonimowy. Niektóre władze odpisują na listy. Kopię listu możesz wysłać do Ambasady właściwego kraju w Polsce. Ambasady mają obowiązek powiadomić o takiej korespondencji swoje centrale.

Wszystkie listy zostaną zebrane przez koordynatorów i przesłane do właściwych instytucji.

I. Zapoznaj się z materiałem podręcznikowym s. 94 – 98.
II. Zapisz notatkę lekcyjną (jeżeli chcesz możesz zapoznać się z materiałem audiowizualnym):

1. Subkultura to… (uzupełnij)

2. Rodzaje subkultur
a. subkultury buntu społecznego  – chcą zmian społ. i obyczajowych (np. hipisi, punki)
b. subkultury izolacji i ryzyka – kult siły i podporządkowania (np. gitowcy)
c. subkultury kreatywne  – chcą twórczego samorozwoju (np. hiphopowcy)
d. subkultury religijno-terapeutyczne  – nie chcą chrześcijaństwa, a rozwoju osobowości i wyższej świadomości (np. krisznowcy, skejci)
e. subkultury ekologiczno-pacyfistyczne – przeciwni wojnom, działają na rzecz środowiska naturalnego (np. anarchiści)

3. Najbardziej popularne subkultury młodzieżowe:
a. bikiniarze
– swoją postawą wyrażali bunt wobec komunistycznej rzeczywistości
– głosili indywidualizm i wolność
– preferowali kulturę masową

b. hipisi
– charakteryzuje ich bunt przeciwko dominacji amerykańskiej i konsumpcjonizmowi
– propagują wolność i miłość
– wyróżniają się kolorowymi strojami
– są zwolennikami pacyfizmu
– preferują gatunkiem muzyki był rock

c. punki
– reprezentują postawę radykalnego sprzeciwu wobec zastanego porządku społecznego
– propagują pacyfizm i anarchizm
– preferowanym gatunkiem muzyki jest punk rock

https://culture.pl/pl/artykul/nuda-wygonila-nas-na-ulice-miast-poczatki-polskiego-punka

d. metalowcy
– prezentują krytyczny stosunek do otaczającego ich świata, ale go nie odrzucają
– preferowanym gatunkiem muzyki jest heavy metal

e. skinheadzi (skini)
– są subkulturą propagującą kult siły
– reprezentują poglądy nacjonalistyczne, rasistowskie i antysemickie
– głoszą konieczność zachowania porządku społecznego

f. hiphopowcy
– prezentują krytyczny stosunek do otaczającego ich świata, ale go nie odrzucają
– odróżnia ich twórczość artystyczna (rap, breakdance i graffiti)

g. goci
– cechuje ich indywidualizm i zdystansowanie do świata
– interesują się mrocznymi sferami – magią, okultyzmem, wampiryzmem, horrorem
– fascynuje ich średniowiecze i XIX-wieczna powieść gotycka
– swoją odmienność akcentują czarnymi strojami i czarno-białym makijażem

h. emo
– reprezentują postawę zdystansowania do świata
– są skoncentrowani na głębokim przeżywaniu własnych emocji
– wyrażają bunt przeciwko konsumpcjonizmowi
– odrzucają przemoc i zażywanie narkotyków

III. Wykonaj zadanie 2 s. 99.
IV. Odeślij przez Classrooma screen wykonanej lekcji.

Zagadnienia:

a. konflikty króla z parlamentem
b. wojna domowa
c. republika angielska
d. Oliver Cromwell i jego rola w omawianych wydarzeniach
e. przywrócenie monarchii w Anglii
f. ukształtowanie się monarchii parlamentarnej w Anglii

Obejrzyj film:

Ćwiczenia sprawdzające:

1. Uporządkuj w kolejności chronologicznej formy sprawowania władzy w Anglii .
   -republika
   -monarchia
   -monarchia parlamentarna
2. Jakie były powody konfliktu Karola I Stuarta z parlamentem
   a. Polityczne
   b. Religijne
3. O kim mowa ?
   A .pierwszy władca po ustanowieniu monarchii parlamentarnej
   B. lord protektor
   C. „tyran, zdrajca, morderca i wróg ludu”
4. Wyjaśnij co oznacza zasada „ król panuje, ale nie rządzi”.

1. Proszę zapoznać się z materiałem podręcznikowym s. 60 – 65.
2. W trakcie czytania materiału podręcznikowego stwórz notatkę lekcyjną. Uwzględnij w niej następujące elementy:
   a. Sektory działalności społeczno-gospodarczej (nie musisz szeroko opisywać, ważne aby umieć je rozróżnić):

b. Sektor trzeci – NGO (kto go tworzy?) Cechy. Podaj przykłady (podaj nasze lokalne przykłady NGO – możesz pomóc sobie stroną https://www.zawiercie.powiat.pl/page/93,Organizacje-pozarzadowe.html ).

c. OPP – Czym są? Jakie wymagania muszą zostać spełnione, aby uzyskać taki status? Jakie mają przywileje?

d. Społeczeństwo obywatelskie – na czym polega?

Przy tym punkcie możesz pomóc sobie poniższym filmem:

Następnie wykonaj ćwiczenie 8 s. 67.

Adam Narusiewicz w Historii narodu polskiego – poglądy na temat wyjścia Rzeczypospolitej z kryzysu. Wskazywał na potrzebę wzmocnienia władzy wykonawczej (monarchy) kosztem władzy ustawodawczej. Przyczynę klęsk widział w osłabianiu władzy monarszej, wzroście potęgi magnatów oraz szlacheckiej swawoli.

4. Joahim Lelewel odegrał wielką wolę w historiografii dziejów polskich. W swoich dziełach kładł nacisk na zjawiska kulturowe, gospodarcze i polityczne. Był twórcą szkoły lelewelowskiej, czyli nurtu odwołującego się do haseł demokratycznych.

5. W XIX w. zbrojne próby odzyskania niepodległości przyniosły Polakom bolesne rozczarowanie. Upadły kolejno dwa wielkie powstania – listopadowe i styczniowe. W tym popowstaniowym okresie odbyła się najważniejsza debata o przyczynach upadku Rzeczypospolitej. Toczyła się ona na łamach
czasopism, wokół których były skupione dwa wielkie środowiska historyków, działających na terenie dwóch różnych zaborów i prezentujących zupełnie odmienne poglądy.