Aktualności

„Za wolność naszą i waszą”

Zacznijcie od obejrzenia poniższego filmu:

Następnie zapoznaj się z treścią podręcznika (powyższy temat) lub poniższą prezentacją:

Przypomnij sobie, jaka była sytuacja Polaków pod zaborami? Jak przebiegło powstanie listopadowe?

Na koniec samodzielnie stwórz notatkę lekcyjną lub skorzystaj z poniższej (notatka częściowo połączona z wczorajszą):

1. Powstanie listopadowe:

a. geneza powstania listopadowego
– sprzyjająca sytuacja międzynarodowa – wybuch rewolucji we Francji i powstania w Belgii
– powstanie Wolnomularstwa Narodowego, a następnie Towarzystwa Patriotycznego – Walerian Łukasiński
– powstanie sprzysiężenia Piotra Wysockiego

b. Noc Listopadowa – 29/30 listopada 1830 r.
c. sukces wojsk polskich w bitwie pod Olszynką Grochowską (25 II 1831 r.)
d. dowodzili Jan Skrzynecki oraz Ignacy Prądzyński – generalnie początkowo odnosili sukcesy, ale powstanie i tak upadło (nawet dowódcy nie wierzyli w zwycięstwo)
c. skutki: Wielka Emigracja, represje

2. Ruchy niepodległościowe po upadku powstania listopadowego

a. powstanie krakowskie – 1846 r.
– trwało zaledwie kilka dni
– śmierć Edwarda Dembińskiego
– podczas powstania listopadowego wybuchła tzw. rabacja galicyjska – Jakub Szela

b. wybuch powstania wielkopolskiego podczas Wiosny Ludów (1848 r.)

Kościoły i związki wyznaniowe

I. Zapoznaj się z materiałem podręcznikowym (s. 68 – 72).

II. Obejrzyj wykład:

III. Następnie zapisz notatkę uwzględniając następujące elementy:

  1. Religia (definicja).
  2. Na czym opierają się religie? (doktryny, kult, organizacja)
  3. Najpopularniejsze religie w Polsce (przy chrześcijaństwie uwzględnij różne wyznania, pomoże Ci w tym poniższa tabela – zjedź na dół posta).
  4. Relacja Kościół – państwo (jaki dokument reguluje funkcjonowanie wspólnot religijnych i kościołów w Polsce?). Konkordat.

IV. Zapoznaj się z art. 25 Konstytucji RP (podręcznik s. 174)

V. Na koniec wykonaj zadanie:

TABELA WYZNANIA

Jako ciekawostka:

Podział chrześcijaństwa na różne wyznania.

Wojna trzydziestoletnia. Rywalizacja mocarstw w XVII w.

I. Zapoznaj się z materiałem podręcznikowym (s. 119 – 123).

II. Przypomnij sobie z poprzednich lekcji wszystko co wiesz na temat Habsburgów, a następnie wiadomości dotyczące reformacji w Europie (zwróć uwagę na utratę panowania nad Czechami przez Jagiellonów oraz o podziale religijnym Europy w wyniku reformacji i o wojnach
religijnych XVI w.)

III. Największym konfliktem zbrojnym XVII-wiecznej Europy była wojna trzydziestoletnia. Zapoznaj się ponownie z tabelą ze str. 119 podręcznika, zwróć uwagę na strony konfliktu i książęta Rzeszy.

IV. Zapoznaj się z ryciną s. 119. Następnie obejrzyj film:

V. Szkielet notatki lekcyjnej:

ETAP  CZESKI  
-1618  –  defenestracja  praska  
-­1620  –  bitwa  pod  Białą  Górą  

ETAP  DUŃSKI  
-­1625  –  porozumienie  między  Francją,  Anglią,  Holandią  i  Danią  
-­1626  –  porażka  wojsk  protestanckich  w  walkach  z  Wallensteinem  
-1630  –  dymisja  Wallensteina  przez  cesarza  

ETAP  SZWEDZKI  –
­1630  –  wkroczenie  Szwecji  do  Niemiec  
-­1632  –  bitwa  pod  Lutzen  –  ginie  król  Szwecji    
-­1635  –  pokój  w  Pradze  

ETAP  SZWEDZKO-FRANCUSKI  
-1648  –   –  pokój  westfalski

VI. Wypełnij kartę pracy.

Karta pracy – Wojna trzydziestoletnia

VII. Odpowiedz na pytanie:

Czy twoim zdaniem, wojna trzydziestoletnia zasługuje na miano
wojny religijnej?

Parlament w Polsce i w Europie

Temat realizowany przez dwie jednostki lekcyjne.

I. Wysłuchaj wykładu nauczyciela.
II. Wyszukaj w Internecie informacji na temat nowożytnych ustrojów w Anglii (monarchia parlamentarna), Francji (absolutyzm) oraz Polsce (Rzeczpospolita Obojga Narodów – monarchia mixta). Następnie uzupełnij poniższą tabelę.

III. Odeślij powyższe zadanie przez Classroom.

Materiały pomocnicze

MARATON PISANIA LISTÓW


WSKAZÓWKI

Wejdź na stronę https://maraton.amnesty.org.pl i wybierz sylwetkę w obronie której twoim zdaniem należy stanąć. Następnie własnoręcznie napisz list (w języku polskim lub angielskim) do władz, przedstawiając argumenty w obronie wybranej osoby.

Jak napisać list?

1. Listy formułujemy samodzielnie i piszemy je odręcznie. W ten sposób pokazujemy, że włożyliśmy w ich napisanie trochę czasu i wysiłku. Jeśli chcesz skorzystać ze wzorów listów, to znajdziesz je w zakładce Materiały na profilu swojego wydarzenia.

2. W jakim języku napisać list? Możesz pisać w języku prześladujących, którymś z języków międzynarodowych, ale także po polsku. Jeśli wybierzesz polski, napisz nazwisko osoby, której bronisz, dużymi, drukowanymi literami.

3. W liście przedstaw krótko, co wiesz i czego oczekujesz od władz. Możesz przywołać łamane przez dane państwo, a ratyfikowane wcześniej traktaty dotyczące praw człowieka. Bądź rzeczowy i nie daj się ponieść emocjom – używaj formuł grzecznościowych.

4. Podpisz się imieniem i nazwiskiem, możesz swój adres. W ten sposób pokażesz, że się nie boisz, nie jesteś anonimowy. Niektóre władze odpisują na listy. Kopię listu możesz wysłać do Ambasady właściwego kraju w Polsce. Ambasady mają obowiązek powiadomić o takiej korespondencji swoje centrale.

Wszystkie listy zostaną zebrane przez koordynatorów i przesłane do właściwych instytucji.

Subkultury młodzieżowe

I. Zapoznaj się z materiałem podręcznikowym s. 94 – 98.
II. Zapisz notatkę lekcyjną (jeżeli chcesz możesz zapoznać się z materiałem audiowizualnym):

1. Subkultura to… (uzupełnij)

2. Rodzaje subkultur
a. subkultury buntu społecznego  – chcą zmian społ. i obyczajowych (np. hipisi, punki)
b. subkultury izolacji i ryzyka – kult siły i podporządkowania (np. gitowcy)
c. subkultury kreatywne  – chcą twórczego samorozwoju (np. hiphopowcy)
d. subkultury religijno-terapeutyczne  – nie chcą chrześcijaństwa, a rozwoju osobowości i wyższej świadomości (np. krisznowcy, skejci)
e. subkultury ekologiczno-pacyfistyczne – przeciwni wojnom, działają na rzecz środowiska naturalnego (np. anarchiści)

3. Najbardziej popularne subkultury młodzieżowe:
a. bikiniarze
– swoją postawą wyrażali bunt wobec komunistycznej rzeczywistości
– głosili indywidualizm i wolność
– preferowali kulturę masową

b. hipisi
– charakteryzuje ich bunt przeciwko dominacji amerykańskiej i konsumpcjonizmowi
– propagują wolność i miłość
– wyróżniają się kolorowymi strojami
– są zwolennikami pacyfizmu
– preferują gatunkiem muzyki był rock

c. punki
– reprezentują postawę radykalnego sprzeciwu wobec zastanego porządku społecznego
– propagują pacyfizm i anarchizm
– preferowanym gatunkiem muzyki jest punk rock

https://culture.pl/pl/artykul/nuda-wygonila-nas-na-ulice-miast-poczatki-polskiego-punka

d. metalowcy
– prezentują krytyczny stosunek do otaczającego ich świata, ale go nie odrzucają
– preferowanym gatunkiem muzyki jest heavy metal

e. skinheadzi (skini)
– są subkulturą propagującą kult siły
– reprezentują poglądy nacjonalistyczne, rasistowskie i antysemickie
– głoszą konieczność zachowania porządku społecznego

f. hiphopowcy
– prezentują krytyczny stosunek do otaczającego ich świata, ale go nie odrzucają
– odróżnia ich twórczość artystyczna (rap, breakdance i graffiti)

g. goci
– cechuje ich indywidualizm i zdystansowanie do świata
– interesują się mrocznymi sferami – magią, okultyzmem, wampiryzmem, horrorem
– fascynuje ich średniowiecze i XIX-wieczna powieść gotycka
– swoją odmienność akcentują czarnymi strojami i czarno-białym makijażem

h. emo
– reprezentują postawę zdystansowania do świata
– są skoncentrowani na głębokim przeżywaniu własnych emocji
– wyrażają bunt przeciwko konsumpcjonizmowi
– odrzucają przemoc i zażywanie narkotyków


III. Wykonaj zadanie 2 s. 99.
IV. Odeślij przez Classrooma screen wykonanej lekcji.

Rewolucja i triumf monarchii parlamentarnej w Anglii

Zagadnienia:

a. konflikty króla z parlamentem
b. wojna domowa
c. republika angielska
d. Oliver Cromwell i jego rola w omawianych wydarzeniach
e. przywrócenie monarchii w Anglii
f. ukształtowanie się monarchii parlamentarnej w Anglii

Obejrzyj film:

Ćwiczenia sprawdzające:

  1. Uporządkuj w kolejności chronologicznej formy sprawowania władzy w Anglii .
    -republika
    -monarchia
    -monarchia parlamentarna
  2. Jakie były powody konfliktu Karola I Stuarta z parlamentem
    a. Polityczne
    b. Religijne
  3. O kim mowa ?
    A .pierwszy władca po ustanowieniu monarchii parlamentarnej
    B. lord protektor
    C. „tyran, zdrajca, morderca i wróg ludu”
  4. Wyjaśnij co oznacza zasada „ król panuje, ale nie rządzi”.

Organizacje pozarządowe

  1. Proszę zapoznać się z materiałem podręcznikowym s. 60 – 65.
  2. W trakcie czytania materiału podręcznikowego stwórz notatkę lekcyjną. Uwzględnij w niej następujące elementy:
    a. Sektory działalności społeczno-gospodarczej (nie musisz szeroko opisywać, ważne aby umieć je rozróżnić):

b. Sektor trzeci – NGO (kto go tworzy?) Cechy. Podaj przykłady (podaj nasze lokalne przykłady NGO – możesz pomóc sobie stroną https://www.zawiercie.powiat.pl/page/93,Organizacje-pozarzadowe.html ).

c. OPP – Czym są? Jakie wymagania muszą zostać spełnione, aby uzyskać taki status? Jakie mają przywileje?

d. Społeczeństwo obywatelskie – na czym polega?

Przy tym punkcie możesz pomóc sobie poniższym filmem:

Następnie wykonaj ćwiczenie 8 s. 67.

„Ojczyzno moja, na końcuś upadła!” Spory o przyczyny upadku I Rzeczpospolitej.

Adam Narusiewicz w Historii narodu polskiego – poglądy na temat wyjścia Rzeczypospolitej z kryzysu. Wskazywał na potrzebę wzmocnienia władzy wykonawczej (monarchy) kosztem władzy ustawodawczej. Przyczynę klęsk widział w osłabianiu władzy monarszej, wzroście potęgi magnatów oraz szlacheckiej swawoli.

4. Joahim Lelewel odegrał wielką wolę w historiografii dziejów polskich. W swoich dziełach kładł nacisk na zjawiska kulturowe, gospodarcze i polityczne. Był twórcą szkoły lelewelowskiej, czyli nurtu odwołującego się do haseł demokratycznych.

5. W XIX w. zbrojne próby odzyskania niepodległości przyniosły Polakom bolesne rozczarowanie. Upadły kolejno dwa wielkie powstania – listopadowe i styczniowe. W tym popowstaniowym okresie odbyła się najważniejsza debata o przyczynach upadku Rzeczypospolitej. Toczyła się ona na łamach
czasopism, wokół których były skupione dwa wielkie środowiska historyków, działających na terenie dwóch różnych zaborów i prezentujących zupełnie odmienne poglądy.

Ostatni król Rzeczypospolitej i finis Poloniae

I. Rozpocznij od obejrzenia filmu:

Dlaczego za panowania dynastii Wettinów doszło do pogłębienia się kryzysu w Rzeczypospolitej?

II. Zapisz notatkę

  1. Unia personalna z Saksonią wciągnęła Polskę w wielką wojnę północną (1700 – 1721). Doprowadziło to do najazdu szwedów, detronizacji Augusta II i panowania Stanisława Leszczyńskiego (popieranego przez szwedzkiego monarchę). Ostatecznie dynastia saksońska wróciła na tron, ale dzięki wsparciu wojsk rosyjskich. Chaos nasilało zrywanie sejmów zgodnie z praktyką liberum veto. W tym okresie mamy również załamanie gospodarki (wpływ miała również tzw. mała epoka lodowcowa).
  2. Stronnictwa magnackie:
    -Potoccy – złota wolność szlachecka
    -Czartoryscy wraz z Familią – potrzeba reform kraju i poparcia Rosji
  3. Stanisław August Poniatowski wybór na tron zawdzięczał poparciu Katarzyny II. Nowy władca był dobrze wykształcony, kulturalny i pragnął reform. Wierzył, że uda mu się je wprowadzić przy pomocy carycy. Ale silna Polska nie była potrzebna Rosji.
  4. Stanisław August Poniatowski utworzył m.in.:
    Szkołę rycerską (kształcenie przyszłych kadr oficerskich)
    Pierwszy stały polski teatr
    Komisje dobrego porządku (uporządkowanie finansów czy zabudowy większych miast)
    uruchomienie mennicy państwowej
  5. Prawa kardynalne, których gwarantem została caryca Katarzyna II potwierdzały zasady ustroju państwa polskiego, chroniąc interesy magnaterii: liberum veto, wybór króla w drodze wolnej elekcji, artykuły henrykowskie, uprzywilejowanie szlachty.
  6. Konfederacja barska (1768 – 1772)
    Przyczyny. Szlachta sprzeciwiła się zależności politycznej Rzeczpospolitej od Rosji,  obrona katolicyzmu.
    Przebieg.  Katolicka szlachta zawiązała akt konfederacji w miejscowości Bar (Ukraina). Poparła ich Turcja (wypowiedziała wojnę Rosji) oraz Francja (pieniądze, broń, wyszkoleni oficerowie). Walki miały charakter partyzancki. Konfederaci porwali króla, by zmusić go do abdykacji. Wojska rosyjskie miały przewagę.
    Skutki. Rosja pokonała konfederatów. Doszło do I rozbioru Polski (1772).

7. Sejm wielki rozpoczął obrady w październiku 1788 r. Ukoronowaniem obrad sejmowych było opracowanie i zatwierdzenie konstytucji. Stało się to 3 maja 1791 r.

8. Targowica – konfederacja zawiązana w celu obalenia Konstytucji 3 Maja
Targowiczanie uznali postanowienia konstytucji za rewolucyjny spisek i oficjalnie zwrócili się o pomoc do Katarzyny II jako gwarantki praw ustroju Rzeczypospolitej. Skutkiem – II rozbiór Polski – 1793

9. W 1794 r. wybuchło powstanie kościuszkowskie. Jego naczelnikiem został Tadeusz Kościuszko. Aby zachęcić chłopów do walki wydano tzw. „Uniwersał Połaniecki”. Dokument ten znosił władzę sądową pana nad chłopami, nadawał im wolność osobistą i zmniejszał wymiar pańszczyzny.

10. W 1795 r. doszło do III rozbioru Polski.