Aktualności

1. Globalizacja – proces zmian prowadzących do coraz większej współzależności i integracji państw, społeczeństw, gospodarek i kultur, czego efektem jest tworzenie się społeczeństwa światowego.

*HOMOGENIZACJA – ujednolicanie się kultury (tworzenie się wspólnych zwyczajów, kultury się zaczynają między sobą mieszać)
*UNIFORMIZACJA – ujednolicanie

2. Na rozwój globalizacji mają wpływ:
-państwa, organizacje międzynarodowe i korporacje, które kontrolują, hamują i przyśpieszają procesy napędzające globalizację
-organizacje międzynarodowe to Światowa Organizacja Handlu (WTO), Bank Światowy (WB), Międzynarodowy Fundusz Walutowy (IMF)
– środki masowego przekazu które wpływają na kształtowanie wizerunku świata jako „globalnej wioski”

*KORPORACJA – duża firma, która działa co najmniej w dwóch krajach

2. Podstawowe wymiary globalizacji
a. wymiar gospodarczy
– umiędzynarodowienie działalności gospodarczej
– regionalizacja polityczno – gospodarcza

b. wymiar polityczny
– rozwój prawa międzynarodowego i organizacji międzynarodowych
– ograniczenie roli państw narodowych
– upowszechnianie liberalnej demokracji

c. wymiar komunikacyjny
– upowszechnienie telefonii komórkowej i Internetu
– szybki przepływ informacji i rozwój nowoczesnych środków przekazu
– ułatwienia w przemieszczaniu się

d. wymiar kulturowy
– zacieranie się różnic kulturowych
– kształtowanie się globalnej tożsamości
– dominacja modelu społeczeństwa konsumpcyjnego – tzw. magdonaldyzacja
– kształtowanie się społeczeństwa informacyjnego
– kształtowanie się społeczeństwa wielokulturowego

e. wymiar ekologiczny
– wzmożony wpływ człowieka na środowisko naturalne
– pojawienie się globalnych zagrożeń ekologicznych (np. kryzys klimatyczny)
– tworzenie globalnych regulacji w dziedzinie ochrony środowiska

3. Pozytywne aspekty procesów globalizacji

4. Negatywne aspekty procesów globalizacji

Materiał pomocniczy:

PROJEKTY

1. Współczesne konflikty etniczne na przykładzie wybranego konfliktu toczącego się na terenie Unii Europejskiej
2. Współczesny terroryzm (na wybranym przykładzie ze świata).

Omów zagadnienie. Spróbuj zaproponować rozwiązania tego sporu tak, aby rozstrzygnąć go pozytywnie.

Mapa współczesnych konfliktów zbrojnych

Cel: Omówienie zasad funkcjonowania Rady Ministrów w polskim systemie politycznym oraz jej zadania i kompetencje.

Szkicowa notatka lekcyjna:

1. Kompetencje Rady Ministrów (RM):
   –
   –
   –
   –
2. Skład Rady Ministrów:
   -premier (jakie ma kompetencje?)
   – ministrowie
   -wiceprezesi
   -przewodniczący określonych w ustawach komitetów.
   
3. Sposób powołania rządu (trzy warianty):
   a. wariant I polega na…
   b. wariant II –
   c. wariant III –
   d. gdyby trzeci wariant nie zakończył się powołaniem rządu, prezydent obligatoryjnie skraca kadencję Sejmu i zarządza nowe wybory parlamentarne.
   
4. Odpowiedzialność Rady Ministrów i członków Rady Ministrów oraz okoliczności dymisji:
   – odpowiedzialność polityczna (wotum nieufności)
   – odpowiedzialność konstytucyjna – postawienie członka Rady Ministrów w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu (w jaki sposób to przebiega?)
   -ukonstytuowanie się nowego sejmu
   – nieuchwalenie przez sejm wotum zaufania
   -rezygnacja premiera z urzędu (dymisja)
   
5. Kompetencje:
   a. premiera:
   –
   –
   b. ministrów
   –
   –
   
6. Administracja rządowa – (co to?)
   – naczelne organy administracji rządowej (np. ….)
   – centralne organy administracji rządowej (np. …)
   – terenowe organy administracji rządowej…
   
7. Wojewoda (kto to, czym się zajmuje)
   
8. Służba cywilna (kto to?)

Zapisz notatkę rozwijając poniższe punkty:
1. Stosunki międzynarodowe (co to)
2. Cechy współczesnych stosunków międzynarodowych:
a. poliarchiczność-
b. pluralizm-
c. złożoność-
d. żywiołowość-
3. Podmioty prawa międzynarodowego publicznego:
a. podział ze względu na sposób uzyskania podmiotowości
-pierwotne
-wtórne
b. podział ze względu na zakres podmiotowości:
-pełne
-niepełne
c. stopnia niezależności
-suwerenne
-niesuwerenne
4. Zasady prawa międzynarodowego (omów)
a. zasada suwerenności
b. zasada równości
c. integralności terytorialnej
d. nienaruszalności granice. samostanowienia narodów
f. pokojowego rozwiązywania sporów
g. zasada powstrzymywania się od używania siły
.

1.Początki dynastii Piastów

a. według podań pierwszymi władcami państwa Polan z dynastii Piastów byli:

b. pierwszym historycznym władcą z dynastii Piastów był Mieszko I 

2. Chrzest Mieszka I
a. Mieszko I przyjął chrzest za pośrednictwem Czech
b. Mieszko I zawarł małżeństwo z księżniczką czeską Dobrawą
c. Dobrawa urodziła najstarszego syna Mieszka I – Bolesława
d. Chrzest Mieszka I odbył się prawdopodobnie w 966 r.
d. w 968 r. zostało utworzone biskupstwo w Poznaniu – pierwszym biskupem został Jordan

3. znaczenie przyjęcia chrztu przez Mieszka I
– Mieszko I stał się władcą równorzędnym innym władcom chrześcijańskim
– autorytet Kościoła umacniał władzę księcia
– wiara w jednego Boga sprzyjała integracji społeczeństwa
– Polska znalazła się w kręgu kultury łacińskiej i zaczęła czerpać z jej dorobku
– w Polsce został przyjęty alfabet łaciński i zaczęło się rozwijać piśmiennictwo
– pojawili się duchowni – jako ludzie wykształceni pełnili różne funkcje pozareligijne
– w Polsce zaczęło się rozpowszechniać budownictwo murowane – np. palatium na Ostrowie Lednickim

4. Najazd margrabiego Hodona
a. najazd był spowodowany rywalizacją o wpływy na Pomorzu
b. wojska polskie pokonały oddziały Hodona w bitwie pod Cedynią – 972 r.

4. Po śmierci Dobrawy Mieszko I ożenił się z niemiecką księżniczką Odą

5. Najstarszy opis granic Polski został zamieszczony w dokumencie zwanym Dagome iudex

6. Po śmierci Mieszka I w roku 992 r. władzę przejął Bolesław I Chrobry

7. Misja i śmierć biskupa Wojciecha
a. Wojciech był biskupem praskim i przyjacielem cesarza Ottona III
b. w 997 r. udał się na misję do pogańskich Prusów, podczas której zginął śmiercią męczeńską
c. Bolesław I Chrobry wykupił ciało Wojciecha i złożył jako relikwie w katedrze gnieźnieńskie
d. biskup Wojciech został kanonizowany

8. Zjazd gnieźnieński – spotkanie Ottona III i Bolesława Chrobrego w Gnieźnie w 1000 r.
a. Otton III przybył do Gniezna z pielgrzymką do grobu św. Wojciecha
b. podczas wizyty Ottona III ustanowiono arcybiskupstwo gnieźnieńskie
– podlegały mu nowe biskupstwa: w Krakowie, Wrocławiu i Kołobrzegu
– biskupstwo poznańskie zachowało niezależność do śmierci biskupa Ungera
– pierwszym arcybiskupem został Radzim-Gaudenty

9. Podboje Bolesława Chrobrego
a. po śmierci Ottona III królem Niemiec został Henryk II
b. wojny polsko-niemieckie
– Bolesław I Chrobry zajął Milsko i Łużyce
– wojny z Niemcami trwały 16 lat
– na mocy zawartego w 1018 r. pokoju w Budziszynie Bolesław zatrzymał Milsko i Łużyce
c. wyprawa Bolesława I Chrobrego na Ruś – 1018 r.
– Bolesław I Chrobry pokonał wojska Jarosława Mądrego
– wojska Bolesława zajęły Kijów
– Bolesław I Chrobry przyłączył do Polski Grody Czerwieńskie
10. W 1025 r. Bolesław I Chrobry koronował się w Gnieźnie na króla Polski

ĆWICZENIA ŹRÓDŁOWE*

Źródło 1. Państwo Mieszka I według relacji Ibrahima ibn Jakuba

A co się tyczy kraju Mieszko, to [jest] on najrozleglejszy z ich krajów.  Obfituje on w żywność, mięso, miód i rolę orną. Pobierane przez niego podatki [stanowią] odważniki handlowe. [Idą]  one [na] żołd jego piechurów. Co [miesiąc] przypada każdemu oznaczona ilość z nich. Ma on trzy tysiące pancernych [podzielonych na] oddziały, a setka znaczy ich tyle, co dziesięć secin innych [wojowników]. Daje on tym mężom odzież, konie, broń i wszystko czego tylko potrzebują. A gdy jednemu z nich urodzi się dziecko, on każe mu wypłacić żołd od chwili urodzenia, czy będzie płci męskiej, czy żeńskiej. A gdy [dziecię] dorośnie, to jeżeli jest mężczyzną, żeni go i wypłaca za niego dar ślubny ojcu dziewczyny, jeżeli zaś jest płci żeńskiej, wydaje ją za mąż i płaci dar ojcu dziewczyny. A dar ślubny [jest] u Słowian znaczy, w czym zwyczaj ich [jest] podobny do zwyczaju Berberów. Jeżeli mężowie urodzą się dwie albo trzy córki, to one [stają się] powodem  jego bogactwa, a jeżeli mu się urodzi dwóch chłopów, to [staje] się to powodem jego ubóstwa.
Z Mieszko sąsiadują na wschodzie Rus, a na północy Burus. Sziedziby Burus [leżą] nad Oceanem […]

Źródło: Teksty źródłowe do nauki historii w szkole. Słowiańszczyzna pogańska i wczesnofeudalna państwa słowiańskiego, z. 5,  oprac. Waleria Dziurla. Warszawa 1959, str. 31

Zadania do źródła 1:

1. Kim był autor przekazu? Ustal to korzystając z pomocy encyklopedii
2. W czym przejawiała się troska Mieszka I o wojsko?
3. Jak autor ocenia gospodarkę państwa Mieszka I?

Źródło 2. Legenda piastowska, Gall Anonim, Kronika polska

Był w […] Gnieźnie, które po słowiańsku znaczy tyle, co „gniazdo”, książę o imieniu Popiel, mający dwóch synów; przygotował on zwyczajem pogańskim wielką ucztę na ich postrzyżyny […]. Zdarzyło się zaś z woli Boga, że przybyli tam dwaj goście, którzy […] nie zostali zaproszeni na ucztę […]. A oni […] skierowali się na przedmieście, gdzie trafili […] przed domek oracza […]. Ów biedak, pełen współczucia, zaprosił tych przybyszów do swej chatki […]. Mieszkańcami gościnnego domu byli: niejaki Piast, syn Chruściska, i jego żona imieniem Rzepka; oboje oni z całego serca starali się wedle możności zaspokoić potrzeby gości. […] Goście każą spokojnie nalewać piwa, bo dobrze wiedzieli, że nie ubędzie go, lecz przybędzie […] natomiast ci, co ucztowali u księcia, znaleźli [swoje naczynia puste]. […] Piast i Rzepka tedy na widok tych cudów, […] przeczuwali w nich jakąś ważną wróżbę dla syna. […] Po tym wszystkim młody Siemowit, syn Piasta, wzrastał w siły i […] król królów za powszechną zgodą ustanowił go księciem Polski, a Popiela wraz z potomstwem doszczętnie usunął z królestwa. Opowiadają też starcy sędziwi, że ów Popiel wypędzony z królestwa tak wielkie cierpiał prześladowanie od myszy, iż z tego powodu przewieziony został […] na wyspę, gdzie tak długo w drewnianej wieży broniono go przed owymi […] zwierzętami […], aż […] zginął.

Na podstawie źródła 2.

1. Wskaż odpowiedni fragment mówiący o tym, skąd Gall Anonim, żyjący w XII w, czerpał wiedzę o początkach państwa polskiego. Z jakich innych źródeł Gall Anonim mógł czerpać wiedzę o przeszłości?
2. Oceń wiarygodność źródeł wiedzy o przeszłości, którymi dysponował autor kroniki.
3. Wyjaśnij pochodzenie nazwy pierwszej dynastii panującej w Polsce.
4. W jaki sposób przedstawiona w tekście legenda utwierdzała władzę pierwszej polskiej dynastii?

Źródło 3. Thietmar, Kronika [fragment]

W czeskiej krainie pojął za żonę […] Dobrawę […]. Owa wierna wyznawczyni Chrystusa […] zastanawiała się […], w jaki sposób mogłaby [małżonka] pozyskać dla swej wiary. […] Kiedy […] nadszedł okres wielkiego postu i Dobrawa starała się złożyć Bogu dobrowolną ofiarę przez wstrzymanie się od jedzenia mięsa i umartwianie swego ciała, jej małżonek namawiał ją […] do złamania postanowienia. Ona zaś zgodziła się na to w tym celu, by z kolei móc łatwiej zyskać u niego posłuch w innych sprawach. […] I wysłuchał jej miłościwy Stwórca. Jego nieskończona łaska sprawiła, iż [małżonek] pokajał się […] i chrztem świętym zmył plamę grzechu pierworodnego.

Thietmar (ok. 975–1018) – kronikarz, biskup Merseburga.

Na podstawie źródła 3.

1. Jaka rolę w opisanych przez kronikarza okolicznościach przyjęcia chrztu odegrała żona księcia?
2. Z jakiego państwa pochodziła pierwsza żona księcia?
3. Jaki cel polityczny miało to małżeństwo?

Źródło 4. Dagome iudex

Dagome, […] i Ote, i synowie ich Mieszko i Lambert […], mieli nadać świętemu Piotrowi w całości jedno państwo, które zwie się Schinesghe z wszystkimi swymi przynależnościami w tych granicach, jak się zaczyna od pierwszego boku wzdłuż morza [dalej] granicą Prus aż do miejsca, które nazywa się Ruś, a granicą Rusi [dalej] ciągnąc aż do Krakowa i od tego Krakowa aż do rzeki Odry, prosto do miejsca, które nazywa się Alemure, a od tej Alemury aż do ziemi Milczan i od granicy Milczan prosto do Odry i stąd idąc wzdłuż rzeki Odry aż do rzeczonego państwa Schinesghe^[1].

 Dagome – Mieszko I
Oda, druga żona Mieszka I
nadać świętemu Piotrowi = tu Stolicy Apostolskiej, papieżowi
Schinesghe – nazwa państwa, prawdopodobnie brzmiała – Gniezno
Alemure – prawdopodobnie Morawy

Źródło 5. Mapa

Źródło 6. Drzewo genealogiczne

Na podstawie źródeł 4, 5 i 6 wykonaj polecenia:
1. Spróbuj rozszyfrować, co znaczy nazwa tego dokumentu – Dagome iudex.
2. O jakiej decyzji Mieszka (Dagome) mówi tekst?
3. Na podstawie informacji zawartych w dokumencie wskaż na mapie przebieg granicy państwa polskiego u schyłku panowania Mieszka I.
4. Wymień wystawców dokumentu.
5. Który syn Mieszka I został w nim pominięty? Jakie mogły być tego przyczyny?
6. Dlaczego Mieszko I powierzył swoje państwo papieżowi?

*Powyżej zamieszczone źródła pochodzą ze strony http://wlaczpolske.pl/
** Notatka pochodzi ze strony: https://www.e-historia.com.pl

KONIEC 🙂

via GIPHY

CIEKAWOSTKI

Mysia wieża http://pl.wikipedia.org/wiki/Mysia_Wie%C5%BCa

Wikingowie, a drużyna książęca https://pl.wikipedia.org/wiki/Drużyna_książęca

Dagome iudex https://pl.wikipedia.org/wiki/Dagome_iudex

1.Sytuacja Polski po II rozbiorze:
– gospodarka w złej kondycji – RP utraciła najbardziej urodzajne
ziemie i główne ośrodki przemysłowe i rzemieślnicze,
– budżet – przychody są nieadekwatne do wydatków
-ceny żywności rosną, rośnie bezrobocie i nędza
– niektórzy właściciele ziemscy mają dobra rozrzucone po różnych zaborach
-reformatorzy Sejmu Wielkiego przebywają na emigracji i tam przygotowują powstanie, na naczelnika powstania wyznaczono gen. Tadeusza Kościuszkę
– Rzeczpospolita szuka sojuszników –> Turcja

2. Przyczyny wybuchu powstania:
– caryca Katarzyna II zażądała zmniejszenia armii polskiej o 50%
-12 marca 1794 r. dowódca I Wielkopolskiej Brygady Kawalerii brygadier Józef Madaliński odmówił zmniejszenia oddziału i rozpoczął marsz na Kraków

3. Wybuch insurekcji kościuszkowskiej
a. na czele powstania stanął Naczelnik Sił Zbrojnych Narodowych – Tadeusz Kościuszko.

b. ogłosił Akt insurekcji (akt powstania) w Krakowie 24 marca 1794 r.

c. HASŁO: „WOLNOŚĆ, CAŁOŚĆ, NIEPODLEGŁOŚĆ” – cel: odzyskanie ziem polskich

3. Przebieg powstania

a. wojska Tadeusza Kościuszki połączyły się z oddziałem Madalińskiego i ruszyły w kierunku Warszawy – odniosły pierwsze zwycięstwo pod Racławicami (4 kwiecień 1794) – przyłączają się kolejne oddziały

b. Powstanie warszawskie (17 kwiecień 1794) przywódcą był Jan Kiliński

c. Powstanie na Litwie (22/23 kwiecień 1794) na czele gen. Jakub Jasiński – nie uznali Kościuszki

d. Tadeusz Kościuszko 7 maja 1794 r. ogłosił Uniwersał połaniecki – poprawiał położenie chłopów (zmniejszenie pańszczyzny, znosi poddaństwo osobiste, na czas powstania zawieszono pańszczyznę)

Józef Chełmoński. Kosynierzy przed bitwą (obraz z 1906 r.)

e. wydarzenia warszawskie (9-10 maja), w lipcu 1794 r. wojska rosyjskie i pruskie przystąpiły do oblężenia Warszawy

f. bitwa pod Szczekocinami (czerwiec 1794) – Kościuszko poniósł klęskę

g. Kraków kapituluje – bez walki –> punktem oporu staje się Warszawa

h. sierpień – upadek powstania na Litwie

i. wybuchu powstania w Wielkopolsce – z pomocą wyruszył gen. Jan Henryk Dąbrowski

j.  10 październik 1794 r. po klęsce pod Maciejowicami Kościuszko dostał się do niewoli rosyjskiej – nowym naczelnikiem Tomasz Wawrzecki

k. rzeź Pragi (dzielnica Warszawy) – kapitulacja 4 listopada 1794

4. Trzeci rozbiór Polski – 1795 r.

a. Prusy zabrały zach. część Mazowsza z Warszawą

b. Austria otrzymała południową i wschodnią część Mazowsza

c. Rosja przejęła Litwę, Polesie, Wołyń oraz ziemie białoruskie

d. trzeci rozbiór oznaczał całkowitą likwidację państwa polskiego

e. Stanisław August abdykuje

f. POWSTANIE KOŚCIUSZKOWSKIE BYŁO PIERWSZYM Z POWSTAŃ NARODOWYCH.

Norman Davies o klęsce powstania kościuszkowskiego [fragment]

[…] Kościuszko trzykrotnie ranny i pozbawiony konia, dostał się do niewoli. […] Przed Rosjanami droga stała otworem. […] Atakujący mieli przewagę nad obrońcami. […] rozpoczęła się rzeź mieszkańców miasta. Warszawa skapitulowała. Opór został ostatecznie przełamany. […] Spadając z konia pod Maciejowicami – Kościuszko miał wypowiedzieć słowa, które włożyła mu w usta legenda: Finis Poloniae – oto kres Polski. […]

[cyt. za Norman Davies. Boże Igrzysko, Znak, Kraków, 1993, t. I, s. 707-708.]

Czy wiesz, dlaczego Tadeusz Kościuszko uznawany jest za bohatera dwóch narodów: polskiego i amerykańskiego? Odpowiedź na to pytanie, oraz wyjaśnienie innych faktów z życia Tadeusza Kościuszki znajdziesz w filmie dokumentalnym TVP „Tadeusz Kościuszko Polski Bohater . Kościuszko Człowiek, który wyprzedził swoje czasy”

1. Sejm Wielki
2. Konstytucja 3 maja
3. Targowica
4. II rozbiór

Ad. 1. SEJM WIELKI (1788-1792)
a. Rosja zajęła się wojną ze Szwecją i Turcją – nie ma czasu na zajmowanie się polityką w RON
b. król Stanisław August Poniatowski oraz obóz patriotyczny podjęli próbę przeprowadzenia koniecznych reform
c. zwołano nowy sejm (powołano nowych posłów do izby poselskiej), zawiązano konfederację (po zawiązaniu konfederacji na sejmie obowiązywała zasada większości głosów, nie da się zerwać obrad) – sejm obradował ostatecznie w podwójnym
składzie.
d. marszałkiem został Stanisław Małachowski
e. na sejmie przewagę zdobyli zwolennicy reform
f. reformy Sejmu Czteroletniego
– zwiększył liczebność wojska
– uchwalił prawo o miasta, zwiększające prawa mieszczan

Ad.2 Najważniejszym dziełem Sejmu Wielkiego było uchwalenie Konstytucji 3 maja
a. autorzy : Stanisław Małachowski (marszałek sejmu), Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj
b. zmiany ustrojowe
– znosiła wolną elekcję i ustanawiała dziedziczność tronu polskiego
– znosiła liberum veto
– wprowadzała zasadę trójpodziału władzy
– ograniczała prawa szlachty-gołoty
– zwiększała prawa mieszczan
– obejmowała ochroną prawną chłopów
–Rzeczypospolita monarchią konstytucyjną (wcześniej oligarchia magnacka)

Konstytucja 3 Maja była pierwszą konstytucją europejską i drugą konstytucją na świecie (po amerykańskiej).

Ad 3. Przeciwnicy konstytucji zawiązali  konfederację targowicką – 1792
a. targowiczanom udzieliła pomocy caryca Katarzyna II
b. przywódcy konfederacji targowickiej: Stanisław Szczęsny Potocki, Franciszek Ksawery Branicki, Seweryn Rzewuski
c. wybucha wojna domowa pomiędzy zwolennikami i przeciwnikami Konstytucji 3 maja – 1792 r.
d. do Polski wkroczyła armia carska w celu przywrócenia dawnego porządku
e. najważniejsze bitwy: pod Zieleńcami (dowództwo księcia Józefa Poniatowskiego) oraz pod Dubienką (gen. Tadeusz Kościuszko) – na pamiątkę zwycięstwa pod Zieleńcami Stanisław August Poniatowski ustanowił Order Virtuti Militari
f. przewaga sił rosyjskich więc król postanowił skapitulować

Ad 4. Drugi rozbiór Polski – 1793 r.

a. sejm rozbiorowy w Grodnie – 1793 r. 
– zatwierdził drugi rozbiór Polski
-unieważnił Konstytucję 3 maja
-przywrócił dawne zasady ustroju Polski (m.in. liberum veto i wolną elekcję)

Przynależność admministracyjna:
*XVI w. – pilickie dobra majątkowe (województwo krakowskie, powiat lelowski)
*1795 – zach. część woj. krakowskiego + księstwo siewierskie zajęte przez Prusy – utworzono prowincję Nowy Śląsk
*okres napoleoński – Księstwo Warszawskie, departament krakowski, powiat lelowski
*1815 – Kongresówka – Królestwo Polskie – zabór rosyjski
* 1915 – prawa miejskie nadane przez Niemców
*1939 – Zawiercie włączono do III Rzeszy (rejencja opolski, prowincja Śląsk)
*1941 – przemianowane na Warthenau
*20 stycznia 1945 – miasto wyzwolone przez jednostki 125 dywizji piechoty 21 armii 1 Frontu Ukraińskiego Armii Czerwonej.

OKUPACJA HITLEROWSKA

WSPOMNIENIA ZAWIERCIANINA Z II WŚ
>>LINK<<

MAPY

1. Mapa rosyjska (1914 – 1918) – Niemieckie mapy zaboru rosyjskiego
2. Mapa 1935 – II RP
3. Mapa 1940 – okupacja Niemiecka
4. Mapa 1944 – w języku rosyjskim

ZDJĘCIA

https://www.youtube.com/watch?v=DuyHs5WCW0w

Więcej o historii Zawiercia:
I wojna światowa – Pilica <<ŹRÓDŁA>>

OKOLICIE

Punkt Oporu w Żerkowicach „Pańska Góra”:

Budowę rozpoczęto wiosną 1944 roku – Wykorzystywano do niej więźniów zzałożonego w pobliżu obozu. Prac nie zakończono – roboty wstrzymano w październiku 1944 roku. Cztery schrony bojowe typu Ringstand 58c, jeden typu Ringstand 67, pozostałości okopów, zbiornik na wodę, ochbunkry .

http://wikimapia.org/10945607/pl/Punkt-Oporu-w-Żerkowicach

Okopy z II Wojny Światowej (Zdów)
Punkt oporu „Hucisko” (Zdów)
Punt oporu „Góra Zborów” (Kroczyce)

http://wikimapia.org/34635976/pl/Okopy-z-II-Wojny-Światowej

Wojenna mogiła osób cywilnych pod Apolonką
https://pl.wikipedia.org/wiki/Egzekucje_pod_Olsztynem_i_Apolonką_(1940)

Więcej o B1 Stellung: http://www.schondorf.pl/odkrycia/okh-stellung-b1/

I. Rola Prezydenta:

1.Jest głową państwa i jego najwyższym przedstawicielem
2.Arbitrażowy model prezydentury
3. Zadania ustrojowe prezydenta:
– gwarantowanie ciągłości władzy państwowej
– czuwanie nad przestrzeganiem konstytucji
– stanie na straży suwerenności i bezpieczeństwa Rzeczypospolitej oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium

II. Wybór i kadencja
1. Wybory prezydenckie
a. jest wybierany w wyborach powszechnych, tajnych, równych i bezpośrednich
b. wybory zarządza marszałek sejmu
c. czynne prawo wyborcze przysługuje obywatelom polskim po ukończeniu 18 lat, a bierne prawo wyborcze przysługuje obywatelom polskim po ukończeniu 35 lat 
e. za wybranego na prezydenta uważa się kandydata, który uzyskał bezwzględną większość ważnie oddanych głosów (sposób większościowy) – II tura jeżeli żaden nie uzyska większości (wtedy 2 kandydatów z najwyższą liczbą głosów)

2. Kadencja
a. kadencja rozpoczyna się w dniu złożenia przysięgi przed Zgromadzeniem Narodowym i trwa 5 lat
b. prawo do jednej reelekcji (tylko dwa razy prezydent może zostać wybrany)
c. skrócenie kadencji – kadencja może ulec skróceniu w konstytucyjnie przewidzianych sytuacjach:
– w razie śmierci prezydenta
– w razie zrzeczenia się przez prezydenta swego urzędu
– w sytuacji złożenia prezydenta z urzędu orzeczeniem Trybunału Stanu
– w wyniku uznania przez Zgromadzenie Narodowe trwałej niezdolności prezydenta do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia
d. w razie skrócenia kadencji prezydenta jego obowiązki przejmuje marszałek sejmu (a gdy ten nie może – marszałek senatu), który niezwłocznie zarządza nowe wybory
e. zawieszenie prezydenta – następuje w wyniku przyjęcia przez Zgromadzenie Narodowe uchwały o postawieniu go w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu

3. Odpowiedzialność prezydenta
a. prezydent ponosi odpowiedzialność konstytucyjną przed Trybunałem Stanu za naruszenie konstytucji, ustaw lub popełnienie przestępstwa na mocy uchwały Zgromadzenia Narodowego przyjętego większością 2/3 głosów.
b. prezydent nie ponosi odpowiedzialności politycznej przed parlamentem
c. większość aktów urzędowych Prezydenta RP wymaga kontrasygnaty premiera (do odpowiedzialności pociągany jest wtedy premier)

III. Kompetencje
1. Prerogatywy (nie wymagają kontrasygnaty)
– inicjatywa ustawodawcza
– weto ustawodawcze
–wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o rozpatrzenie zgodności ustawy z Konstytucją
–nominowanie na stanowisko premiera
–powoływanie sędziów oraz prezesów najwyższych organów władzy sądowniczej
–zwoływanie Rady Gabinetowej

2. Tradycyjne uprawnienia prezydenta
a. nadawanie obywatelstwa polskiego
b. nadawanie orderów i odznaczeń
c. prawo łaski
d. nadawanie tytułów profesorskich

3. Uprawnienia wobec parlamentu
a. udział w toku legislacyjnym
– posiada inicjatywę ustawodawczą
– posiada prawo weta ustawodawczego
– ma prawo kierowania ustaw do Trybunału Konstytucyjnego
– podpisywanie ustaw i ich ogłaszanie

b. zarządzanie wyborów do sejmu i senatu
c. zwoływanie pierwszych posiedzeń izb parlamentu
d. zarządzanie referendum ogólnokrajowego (wykonuje za zgodą senatu)
e. skracanie kadencji Sejmu
– w przypadku, gdy sejm po trzech próbach nie zdoła utworzyć rządu
– w przypadku, gdy parlament nie uchwali budżetu (fakultatywnie)
f. występowanie z orędziem do sejmu, senatu i Zgromadzenia Narodowego

4. Uprawnienia wobec rządu
a. desygnuje premiera, a na jego wniosek ministrów
b. zwoływanie Rady Gabinetowej – rada ministrów obradująca pod przewodnictwem prezydenta
c. dokonywanie zmian w radzie ministrów (na wniosek premiera)
d. kierowanie do sejmu wniosków o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej premiera i ministrów

5. Uprawnienia względem władzy sądowniczej
a. powoływanie sędziów – na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa
b. powoływanie
– prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego
– prezesa Sądu Najwyższego
– prezesa Trybunału Konstytucyjnego
– powoływanie jednego członka Krajowej  Rady Sądownictwa
c. uprawnienie do stosowania prawa łaski

6. Uprawnienia w zakresie spraw zagranicznych
a. reprezentowanie państwa w stosunkach zagranicznych
b. ratyfikowanie i wypowiadanie umów międzynarodowych
c. mianowanie i odwoływanie przedstawicieli Polski w innych państwach i przy organizacjach międzynarodowych
d. przyjmowanie listów uwierzytelniających oraz odwołujących przedstawicieli innych państw w Polsce

7. Kompetencje w zakresie zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi i obronnością
a. jako najwyższy zwierzchnik sił zbrojnych w czasie pokoju sprawuje władzę za pośrednictwem ministra obrony
b. w sytuacji zagrożenia zarządza częściową lub powszechną mobilizację
c. wydaje decyzję o użyciu sił zbrojnych dla obrony krajud. zarządza wprowadzenie stanu wyjątkowego w sytuacji, gdy nie może tego uczynić parlament

8. Prezydenci w wolnej RP

I. Mniejszości w Polsce

1. Mniejszość narodowa – grupa ludzi, odróżniająca się od większości społeczeństwa językiem, kulturą, pochodzeniem etnicznym bądź religią, która posiada lub posiadała własne państwo

a. mniejszości narodowe w Polsce
– Niemcy
– Ukraińcy
– Białorusini
– Żydzi
– Rosjanie
– Litwini
– Czesi
– Słowacy
– Ormianie

2. Mniejszość etniczna – grupa ludzi, odróżniająca się od większości społeczeństwa językiem, kulturą, pochodzeniem etnicznym bądź religią, która nie posiada i nigdy nie posiadała własnego państwa

b. mniejszości etniczne w Polsce
– Romowie
– Łemkowie
– Tatarzy
– Karaimi

3. grupy posługujące się językiem regionalnym – j. kaszubski

II. Status prawny mniejszości

1.O przynależności do mniejszości narodowej lub etnicznej decydują przepisy obowiązujące w danym państwie. Władze państwa decydują o statusie poszczególnych grup mniejszościowych.

2. Akty prawne regulujące prawna mniejszości narodowy i etnicznych w Polsce:
a. konstytucyjne gwarancje zachowania i rozwoju własnego języka, obyczajów i tradycji oraz rozwoju własnej kultury (Konstytucja RP, art.35)
b. zawarta pod auspicjami Rady Europy Konwencja ramowa o ochronie mniejszości narodowych
c. sytuację prawną mniejszości narodowych i etnicznych szczegółowo określa Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym
– prawo do posługiwania się własnym językiem w życiu prywatnym i publicznym
– w gminach, w których liczba osób należących do danej mniejszości jest nie mniejsza niż 20% jej język może być używany jako język pomocniczy (podwójne nazewnictwo; możliwość prowadzenia oficjalnej korespondencji)
– obowiązek pastwa wspierania działalności zmierzającej do zachowania i rozwoju tożsamości narodowej
– komitetów wyborczych mniejszości narodowych nie obowiązuje 5 procentowy próg wyborczy

III. Działania upowszechniające i utrwalające dorobek kulturowy mniejszości narodowych i etnicznych:
a. prowadzenie działalność kulturową
b. uprawnieninia w zakresie oświaty:
– prawo do nauczania jeżyka oraz historii i kultury danej mniejszości
– prawo do nauczania w języku mniejszości (poza obowiązkowymi lekcjami z j. polskiego, historii i geografii Polski
– udział w subwencji oświatowej

Zagadnienie dodatkowe:

Halina Rusek, WIELOKULTUROWOŚĆ Z KONFLIKTEM W TLE – ŚLĄZACY: NARÓD? NARODOWOŚĆ? GRUPA ETNICZNA?

ZADANIA (na podstawie arkuszy maturalnych)

IV. Prawa mniejszości w RP:
1. Zakaz dyskryminacji z powodu pochodzenia narodowego i etnicznego
-nie mogą funkcjonować organizacje które głoszą nierówność rasową i narodowościową
– państwo musi ścigać przestępstwa popełniane na tle narodowościowym i rasowym
-nie można zmuszać do asymilacji
-trzeba wspierać ochronę i rozwój tożsamości kulturowej mniejszości.
2. Szkolnictwo:
– prawo do nauczania w szkołach języka, kultury i historii mniejszości (i geografii państwa danej mniejszości narodowej)
– prawo do nauczania w języku mniejszości (oprócz polskiego, historii i geografii Polski)
-możliwość tworzenia kierunków studiów wyższych związanych z kulturą i językiem mniejszości

Silesianistyka:

3. Język
a. mniejszości mogą używać w gminie swojego języka jako pomocniczego (20% mieszkańców gminy musi należeć do mniejszości i muszą być wpisane do Urzędowego rejestru gmin, w których używany jest język pomocniczy)
b. nazewnictwo miejscowości i obiektów geograficznych może funkcjonować w dwóch językach (REJESTR)

V. Prawo międzynarodowe wobec mniejszości narodowych i etnicznych:
1. Powszechna deklaracja praw człowieka (1948) – ONZ
2. Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych (1966) – ONZ
3. Dokument podsumowujący spotkanie kopenhaskie (1990) – OBWE
4. Konwencja ramowa o ochronie mniejszości narodowych (1994) – RE
5. Karta praw podstawowych (2000) – UE