NOTATKA
- Struktura społeczna w PRL:
a. reforma rolna i nacjonalizacja przemysłu wprowadzona przez komunistów po II wś zdeterminowały strukturę społeczeństwa polskiego w tym okresie:
-nomenklatura partyjna – elita Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
-inteligencja
-robotnicy przemysłowi i rolni (PGR, spółdzielnie rolnicze) – najliczniejsza klasa społeczna,
-chłopi (rolnicy indywidualni
2. Transformacja ustrojowa po 1989 r.
a. skutki przemian w początkach transformacji
– degradacja społeczna (social degradation)
– pogorszenie się jakości życia (worsening living standards)
-wzrost bezrobocia (rise in unemployment)
-inflacja (inflation)
b. reformy lat 90. XX w.
-prywatyzacja
-przywrócenie gospodarki wolnorynkowej
-demokratyzacja ustroju politycznego
c. adaptacja społeczna – przystosowywanie się społeczeństwa do nowych warunków
– nomenklatura –> klasa wyższa, wykorzystali proces prywatyzacji i się wzbogacili na własnej działalności gospodarczej
– inteligencja –> inwestycje zagraniczne
– robotnicy i chłopi –> tzw. small biznes
– duża emigracja o podłożu zarobkowym
3. Homo sovieticus – mentalność opierająca się na:
– brakiem inicjatyw, bierności
-roszczeniową postawą w stosunku do władzy
-niechęcią do zmian
-grozi im marginalizacja – wykluczenie ze społeczeństwa
4. Proces dyferencjacji inteligencji (zróżnicowania):
-to zbiorowość ludzi wykonujących pracę umysłową lub twórczą, wyróżniają się wysokimi walorami intelektualnymi i moralnymi
-etos inteligencji – poczucie obowiązku wobec całego społeczeństwa oraz odpowiedzialność za jego rozwój
5. Struktura współczesnego społeczeństwa polskiego
a. struktura klasowa:
– klasa wyższa
– nowa klasa średnia
– klasa średnia
– klasa niższa
b. kategorie społeczno-zawodowe:
– wyżsi kierownicy, urzędnicy i specjaliści
– specjaliści średniego stopnia
– pracownicy biurowi
– pracownicy handlu i usług
– średni i mali właściciele
– robotnicy wykwalifikowani
– robotnicy niewykwalifikowani
– chłopi i robotnicy rolni
PORÓWNANIE STRUKTURY SPOŁECZEŃSTWA PRL I WSPÓŁCZESNEGO
Praca domowa „Praca z lekturą” s. 121
Materiał dodatkowy:
https://pie.net.pl/wp-content/uploads/2019/06/PIE-Polska_1989-2019.pdf