Dzień: 2024-09-06

Opracuj kalendarium wydarzeń od października 1938 roku do sierpnia 1939 roku. (W przededniu wojny oraz na podstawie informacji zdobytych na wcześniejszych lekcjach)

› Jakie żądania przedstawiła Polsce III Rzesza?
› Co oznaczałoby dla Polski przyjęcie tych żądań?
› Jakie kraje przed wrześniem 1939 r. deklarowały udzielenie Polsce pomocy w razie niemieckiej agresji?

POLSKIE UMOWY MIĘDZYNARODOWE (wybór):

18 października 1907 -Konwencja Haska – „Układające się mocarstwa uznają, iż kroki wojenne między nimi nie powinny się rozpoczynać bez uprzedniego i niedwuznacznego zawiadomienia, które będzie mieć formę bądź umotywowanego wypowiedzenia wojny, bądź formę ultimatum z warunkowym wypowiedzeniem wojny”. –> złamana przez III Rzeszę

19 lutego 1921 – traktat sojuszniczy – Paryż – pomiędzy Francją a Polską (w 1925 potwierdzono w polsko-francuskim Traktacie Gwarancyjnym, potem nowelizacja w maju 1939 r.

27 sierpnia 1928 – Pakt Brianda–Kellogga (Traktat Przeciwwojenny,  pakt paryski) – międzynarodowy traktat –> wyrzeczenie się wojny jako instrumentu polityki narodowej. (Wiele państw, w tym Niemcy, Wielka Brytania, Francja, Polska, Belgia) – zawarty poza Ligą Narodów, nie został unieważniony wraz z jej rozwiązaniem.
Formalnie nadal jest wiążącym aktem prawa międzynarodowego, nie zawiera klauzuli umożliwiającej wypowiedzenie go.

25 lipca 1932 – pakt o nieagresji z ZSRR – umocnił pozycję Polski w
stosunkach z Niemcami (polityka równowagi) –> ZSRR uznał, że państwo Polskie przestało istnieć więc umowy są nieaktualne

3 lipca 1933 – konwencja londyńska – z ZSRR, Estonią, Łotwą i Rumunią, Turcją oraz Afganistanem – całkowicie potępia agresję w stosunkach
dyplomatycznych (państwa sąsiadujące z ZSRR – polityka równowagi)

26 stycznia 1934 – polsko-niemiecka deklaracja o niestosowaniu przemocy (umacnia pozycję Polski w stosunkach polsko – radzieckich) –> 28 kwietnia 1939 r. III Rzesza wypowiedziała Polsce pakt o nieagresji, po rozmowach polsko-brytyjskich dotyczących sojuszów w razie wojny. –> zapada decyzja o ataku na Polskę (Fall Weiss)

5 maja 1934 – przedłużono polsko- radziecki pakt o nieagresji na kolejne 10 lat. ZSRR ponownie uznała polską granicę wschodnią (polityka równowagi)

5 listopada 1937 – z Niemcami deklaracja o „wzajemnej ochronie praw
mniejszości”

19 maja 1939 władze polsko – francuskie podpisały protokół dotyczący działania wojsk francuskich w przypadku agresji niemieckiej na Polskę.

-25 sierpnia 1939 -Londyn –  układ sojuszniczy między Polską a Wielką Brytanią. W przypadku napaści III Rzeszy na Polskę Wielka Brytania miała wypowiedzieć agresorowi wojnę w trzecim dniu działań wojennych i udzielić Polsce natychmiastowej pomocy:
„W razie gdyby jedna ze stron umawiających się znalazła się w działaniach wojennych w stosunku do jednego z mocarstw europejskich na skutek agresji tego ostatniego przeciwko tejże stronie umawiającej się, druga strona umawiająca się udzieli bezzwłocznie stronie umawiającej się znajdującej się w działaniach wojennych wszelkiej pomocy i poparcia będących w jej mocy”.

› Jakie były postanowienia paktu Ribbentrop–Mołotow?
› Dlaczego Stalinowi zależało na podpisaniu układu z III Rzeszą?

W jaki sposób polityka Hitlera przed wrześniem 1939 r. łamała zasady ładu wersalskiego?

› Jak przedstawiała się Polska na tle państw Europy przed II wojną światową?

› Czy Polska we wrześniu 1939 roku była przygotowana do wojny? Wypisz argumenty za tezą, że Polska we wrześniu 1939 r. była gotowa do wojny, a następnie argumenty przeciwko tej tezie.

› Kim był marszałek Edward Rydz-Śmigły?

› Jakie problemy napotkali Polacy podczas planowania obrony?

› Co zakładał plan obrony Polski?

› Dlaczego nie planowano obrony granicy wschodniej?

› Kiedy wojska niemieckie zaatakowały Polskę? O której godzinie rozpoczęła się wojna?

› Do czego wzywano Polaków w komunikacie radiowym?

› Jaki kryptonim nosił niemiecki plan ataku na Polskę?

› Na czym opierał się plan działania wojsk niemieckich?

›Wymień najważniejsze bitwy z czasu kampanii polskiej w 1939 r.

› Jak oceniacie wywiązanie się Wielkiej Brytanii i Francji z obietnicy pomocy Polsce we wrześniu 1939 r.?

PRACA W GRUPACH
1. Westerplatte:

Jak wyglądała obrona Westerplatte?
Artykuł

2. Bitwa pod Wizną
Obrona Wizny
Artykuł
Piosenka

Mając wiedzę na temat obu bitew, oceńcie działania dowódców: majora Henryka Sucharskiego kapitana oraz Władysława Raginisa.

›Jak Gałczyński przedstawił polskich żołnierzy walczących na Westerplatte?
›Czy i dlaczego należy upamiętniać wydarzenia z września 1939 r.? Jeśli tak, to w jaki sposób?

›Dlaczego bitwę pod Wizną nazywa się „polskimi Termopilami”
›Który fragment piosenki zespołu Sabaton nawiązuje do Termopil?

ZAINTERESOWANI:
http://www.1939.pl

https://repozytorium.uni.wroc.pl/Content/140269/PDF/16_M_Kornat_Polska_wobec_paktu_Ribbentrop-Molotow_z_23_sierpnia_1939_roku.pdf

Przypomnij sobie…

• wynalazki techniczne drugiej połowy XVIII w.;
• XVIII-wieczne zastosowania maszyny parowej;
• uwarunkowania rewolucji przemysłowej w Anglii.

Proces industrializacji oraz przemiany społeczne i kulturowe w Europie pierwszej połowy XIX w. :
a) Jakie były warunki konieczne do zaistnienia procesu rewolucji przemysłowej?
b) Jakie były skutki rewolucji przemysłowej?
c) Czy wszystkie grupy społeczne odnosiły korzyści z przemian związanych z rewolucją przemysłową?
d) Czy cywilizacja europejska więcej zyskała dzięki rewolucji przemysłowej, czy straciła?

GRUPA 1. Wynalazki techniczne i ich zastosowanie

GRUPA 2. Lokalizacja i wskaźniki produkcji przemysłowej w Europie

GRUPA 3. Nowe grupy społeczne i ich rola w społeczeństwach europejskich

a). Warunki konieczne do zaistnienia procesu rewolucji przemysłowej:
-rozwój wolnego rynku;
-zniesienie poddaństwa – wolność osobista chłopów i prawo własności uprawianych gruntów;
-zniesienie przywilejów cechowych – wolność produkcji;
-zniesienie ceł wewnętrznych; nagromadzenie kapitałów inwestycyjnych;
-mechanizacja produkcji.
Inne istotne uwarunkowania: dostęp do surowców; rozwój środków komunikacji; popyt.

b) Skutki rewolucji przemysłowej:
-zmiany gospodarcze (powstanie nowych centrów produkcji i kształtowanie się nowych dziedzin produkcji,
-wzrost produkcji i konsumpcji);
-zmiany społeczne (deklasacja części rzemieślników, powstanie proletariatu przemysłowego, wzrost znaczenia burżuazji, wyodrębnienie się inteligencji);
-zmiany kulturowe (burżuazja głównym mecenasem kultury, nowe
środki przekazu, zintensyfikowanie przepływu idei itp.).

c) Beneficjenci rewolucji przemysłowej:
-burżuazja; część ziemian i chłopów, którzy potrafili dostosować się do nowych warunków gospodarowania (nauczyciel powinien zwrócić uwagę, że na określenie posiadaczy ziemskich z XIX w. nie używamy terminu szlachta,
lecz ziemiaństwo);
-część inteligencji, która umiała znaleźć się w nowych warunkach życia społecznego i gospodarczego (wykorzystać rozwój telegrafu, poczty, prasy, kolei, znaleźć zatrudnienie w rozrastającym się aparacie biurokracji, administracji, zarządzie fabryk itp.).
-„Ofiary” rewolucji przemysłowej: rzemieślnicy; robotnicy manufaktur; chłopi i ziemianie, którzy po uwłaszczeniu nie potrafili przystosować się do nowej sytuacji gospodarczej; proletariat przemysłowy (ze względu na trudne warunki bytowe).

d) Rewolucja przemysłowa przeobrażała wiejski krajobraz nowożytnej Europy. *Zaczął kształtować się krajobraz przemysłowy – pojawiły się linie kolejowe, dworce i stacje, fabryki, osiedla proletariackie skupione wokół centrów przemysłowych.
*Zaszły głębokie zmiany kulturowe – pojawiły się nowe style artystyczne (biedermeier, historyzm w architekturze itp.).
*Rozerwaniu uległy więzi społeczne kluczowe dla społeczeństw poprzedniej epoki, a nowe dopiero zaczynały się kształtować (chłopi, proletariat, ziemiaństwo zaczną się organizować w nowoczesne partie polityczne czy związki zawodowe dopiero w drugiej połowie XIX w.).
*Okres pierwszego etapu rewolucji przemysłowej w Europie musiał być negatywnie oceniany przez tzw. zwykłych ludzi (zadowoleni byli
jedynie ci, którzy szybko się bogacili). Z perspektywy czasu można więc wskazywać jasne i ciemne strony tego procesu.]

(Źródło: WSIP, SCENARIUSZ LEKCJI 3. HISTORIA zakres rozszerzony, KL. 4)