I. Myśl polityczna – ogół refleksji i postulatów dotyczących życia społecznego i politycznego (np. sposobu organizacji państwa, sprawowania władzy, zasad funkcjonowania państwa, funkcjonowania społeczeństwa, miejsca jednostki w społeczeństwie, kształtu gospodarki i roli państwa)
Wyróżniamy ideologie, doktryny i programy polityczne. Jeżeli zawierają one podobne poglądy i postulaty to znaczy że tworzą jeden nurt myśli politycznej.
a. ideologia – najbardziej ogólny usystematyzowany zbiór idei, wartości, poglądów na świat oraz przekonań na temat organizacji i funkcjonowania społeczeństwa właściwy określonej grupie
b. doktryna – zawiera konkretne sformułowania wyodrębnione z danej ideologii zastosowane do zagadnień społecznych, ekonomicznych itp.
c. program polityczny – powstaje jako efekt dostosowywania doktryny politycznej do aktualnej sytuacji politycznej, gospodarczej i społecznej
Zadanie 1, 2, 3 s. 35 podręcznik.
II. Ruchy społeczne – forma aktywności zbiorowej obywateli, której celem jest wprowadzenie określonej zmiany społecznej.
Cechy:
– luźna struktura organizacyjna, brak sformalizowanego członkostwa
– mają charakter masowy
– dążenie do przeprowadzenia zmiany poprzez różne działania, ale bez przejmowania władzy
Rodzaje ruchów społecznych**
– rewolucyjne (radykalne) – dążą do głębokich zmian społecznych lub ustrojowych w szybkim czasie
– reformatorskie – dążą do zreformowania określonych dziedzin życia (dążą do wprowadzenia regulacji prawnych)
– ekspresywne – skupiają się na zmianach w zakresie kultury, systemu wartości lub stylu życia
3. Feminizm – walka o równouprawnienie kobiet i przeciwstawianie się dyskryminacji kobiet (ruch emancypacyjny, sufrażystki, ruch wyzwolenia kobiet)
4. Ruch praw obywatelskich
a. ruch non-violence (bez przemocy) – twórcą był Mahatma Gandhi– walka o słuszne prawa bez użycia przemocy– stosowanie biernego oporu
b. ruch praw obywatelskich Martina Luthera Kinga – walka z segregacją rasową– walka o pełne równouprawnienie dla czarnoskórej ludności Stanów Zjednoczonych– stosowanie obywatelskiego nieposłuszeństwa – działania łamiące konkretne przepisy prawne w przekonaniu, że naruszają one istotne wartości dla osób stosujących obywatelskie nieposłuszeństwo
c. Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”
– został utworzony na fali strajków spowodowanych trudną sytuacją gospodarczą
– powstał w 1980 r. jako powszechny, ogólnopolski i wielopłaszczyznowy ruch społeczny
– podpisanie tzw. porozumień sierpniowych (31 VIII 1980 r.)
– działalność NSZZ „Solidarność” przerwało wprowadzenie stanu wojennego (13 XII 1981 r.)
– obrady Okrągłego Stołu (wiosna 1989 r.)
– transformacja ustrojowa w Polsce
5. Ekologizm – zajmuje się problemem degradacji środowiska naturalnego – duże zróżnicowanie:
– partie polityczne (np. partia Zieloni)
– międzynarodowa organizacja Greenpeace
– walka o ograniczenie działalności przyczyniającej się do degradacji środowiska naturalnego
– sprzeciw wobec genetycznej modyfikacji roślin i zwierząt
– popularyzowanie zachowań proekologicznych
6. Antyglobalizm i alterglobalizm
a. antyglobalizm – ruch społeczny wyrażający sprzeciw wobec postępującej globalizacji
b. alterglobalizm – ruch społeczny wyrażający sprzeciw wobec czysto ekonomiczny charakter globalizacji
**Część notatki pochodzi ze strony: https://www.e-historia.com.pl/163-liceum-i-technikum-po-gimnazjum/wiedza-o-spoleczenstwie-zakres-rozszerzony-zgodne-z-podrecznikiem-operonu/notatki-z-wosu-zakres-rozszerzony-klasa-1/3374-2-8-ruchy-spoleczne