Dzień: 2021-04-21

Jak wyglądało życie codzienne w II RP? Wypisz 5 cech omówionych przez prof. Łozińskiego.

Wybory do Sejmu i Senatu RP

I. Władza ustawodawcza w Polsce – PARLAMENT

1. Dwie izby nierównorzędne:
Sejm – 460 posłów (izba wyższa)
Senat – 100 senatorów

a. kadencja obu izb parlamentu trwa cztery lata
b. skrócenie kadencji Sejmu
– obowiązkowe w przypadku niezdolności do udzielenia wotum zaufania Radzie Ministrów
– nieobowiązkowe – w przypadku nieuchwalenia ustawy budżetowej c. wydłużenie kadencji Sejmu – w związku z trwaniem stanu nadzwyczajnego
d. w przypadku skrócenia lub wydłużenia kadencji jednej z izb następuje to samo z izbą drugą
e. Gmach Parlamentu Rzeczypospolitej Polskiej znajduje się w Warszawie przy ulicy Wiejskiej.

2. Zgromadzenie Narodowe – organ konstytucyjny składający się z posłów i senatorów obradujących wspólnie, w wyjątkowych sytuacjach związanych z urzędem prezydenckim:
– odbieranie przysięgi od prezydenta
– uznanie trwałej niezdolności do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia – wymagana większość 2/3 ustawowej liczby członków
– postawienie prezydenta w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu – na wniosek co najmniej 140 członków; wymagana większość 2/3 głosów
– wysłuchanie orędzia prezydenta

*czasami Sejm i Senat spotykają się razem w czasie ważnych wydarzeń, ale nie obradują wtedy jako Zgromadzenie Narodowe

II. Organizacja i funkcjonowanie Sejmu i Senatu

1. W Polsce obowiązuje permanentny tryb pracy Sejmu i Senatu – senatorowie i posłowie w każdej chwili mogą zebrać się i obradować.

2. Decyzje podejmuje się większością głosów:
a. większość zwykła – za więcej niż przeciw
b. większość bezwzględna – liczba głosów za jest większa niż suma głosów przeciwnych i wstrzymujących się
c. większość kwalifikowana – większość głosów większa od bezwzględnej wyrażona ułamkiem, np. 2/3, 3/5
d. kworum – minimalna liczba członków zgromadzenia, niezbędna do prowadzenia obrad lub podjęcia wiążących decyzji – w Sejmie i Senacie wynosi połowę ustawowej liczby posłów/senatorów

3. Posłowie i senatorowie
a. mandat poselski/senatorski – posiadają głos wolny (nikt nie ogranicza w głosowaniu, może głosować zgodnie z własnymi przekonaniami i nie może być odwołany przez wyborców przed upływem kadencji)
b. immunitet parlamentarny
–  immunitet formalny – przywilej uniemożliwiający pociągnięcie parlamentarzysty do odpowiedzialności karnej w czasie pełnienia funkcji bez zgody Sejmu
– immunitet materialny – przywilej zwalniający z odpowiedzialności za czyny związane z działalnością parlamentarną
c. posłowie i senatorowie mają prawo tworzenia klubów i kół parlamentarnych, zrzeszających przedstawicieli poszczególnych partii politycznych

4. Organy Sejmu i Senatu
a. marszałek i wicemarszałkowie
– organizuje obrady Sejmu/senatu i im przewodniczy
– ustala harmonogram prac
– reprezentuje izbę na zewnątrz
b. Prezydium Sejmu/Senatu – tworzą je marszałek i wicemarszałkowie
– ustala harmonogram prac
– koordynuje prace komisji
– dokonuje wykładni regulaminu
c. Konwent Seniorów
– składa się z członków prezydium oraz z przewodniczących klubów i kół parlamentarnych
– opiniuje projekty planów prac i porządku obrad Sejmu/senatu
d. komisje sejmowe – są organami, do których kompetencji należy rozpatrywanie spraw będących przedmiotem obrad Sejmu, formułowanie opinii w sprawach przekazanych pod ich obrady
– komisje stałe
– komisje nadzwyczajne
– komisje śledcze

III. Kompetencje parlamentu
1. Ustrojodawcza – polega na zmianie ustroju politycznego, społecznego i gospodarczego poprze zmianę konstytucji

2. Ustawodawcza – polega na tworzeniu aktów prawnych rangi ustawowej

3. Kreacyjna – przejawia się w wyborem innych organów państwowych
a. powołuje lub odwołuje Radę Ministrów
b. wybiera sędziów Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Stanu
c. powoływanie na wniosek prezydenta prezesa Narodowego Banku Polskiego
d. powoływanie członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (2 członków Sejm i 1 członka Senat)
e. powoływanie Krajowej Rady Sądownictwa (4 Sejm i 2 Senat)
f. powoływanie członków Rady Polityki Pieniężnej (po 3 Sejm i Senat)
g. wyznacza pięciu członków Rady Instytutu Pamięci Narodowej, a na jej wniosek i za zgodą senatu – prezesa IPN
h. powoływanie jednoosobowych organów państwowych:
– prezesa Najwyższej Izby Kontroli
– Rzecznika Praw Obywatelskich
– Rzecznika Praw Dziecka
– Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych

4. Funkcja kontrolna
a. wotum zaufania i konstruktywne wotum nieufności wobec Radu Ministrów
b. interpelacje i zapytania poselskie
c. kontrola wykonania przez rząd budżetu państwa poprzez wyrażenie absolutorium
d. kontrole wykonywane przez komisje sejmowe

Prezentacja pochodzi ze strony: https://slideplayer.pl/slide/1219039/

PIASTOWIE

PIASTOWIE ŚLĄSK

PIASTOWIE MAZOWSZE

JAGIELLONOWIE I WAZOWIE