Powstanie Stanów Zjednoczonych

Źródło:https://epodreczniki.pl/a/wprowadzenie/DROVdIPhq

Stwórz w ramach notatki mapę myśli obejmującą następujące elementy:

  1. Kolonie brytyjskie w Ameryce (13 kolonii)
  2. przyczyny konfliktu między koloniami a monarchią angielską
  3. wybuch konfliktu (najważniejsze wydarzenia)
  4. najważniejsze osoby
  5. konstytucja (ustrój)

Przykładowa mapa myśli

Źródło


Kliknij, aby powiększyć

Tadeusz Kościuszko

Odrodzenie Rzeczpospolitej

I. Odzyskanie niepodległości

1. Tworzenie się lokalnych ośrodków władzy

Zabór rosyjski
a. Rada Regencyjna (Warszawa) – formalnie

Zabór austriacki
b. Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego (Cieszyn)
c. Polska Komisja Likwidacyjna (Kraków)

Zabór pruski
d. Naczelna Rada Ludowa (Poznań)

II. Powstanie polskich władz centralnych – 11 listopada 1918 r. – data odzyskania niepodległości
1. Piłsudski 11 listopada 1918 r. przejmuje władzę cywilną i wojskową (z ramienia Rady Regencyjnej)

2. Piłsudski powołuje rząd Jędrzeja Moraczewskiego.
a. lewicowy charakter rządu
b. reformy
– ośmiogodzinny dzień pracy
– płaca minimalna
– system ubezpieczeń społecznych
– prawa wyborcze dla kobiet

3. Jędrzej Moraczewski wydaje dekret, gdzie powołuje Piłsudskiego na Tymczasowego Naczelnika Państwa – najwyższa władza cywilna i wojskowa do zwołania Sejmu Ustawodawczego.
– dekret ustalający datę wyborów do sejmu na 26 stycznia 1919 r.
– dekret o ordynacji wyborczej
– państwa zachodnie rządu Moraczewskiego nie uznają

4. Komitet Narodowy Polski w Paryżu – wciąż działa, uznawany jest przez państwa ententy (m.in. Roman Dmowski , Ignacy Paderewski), dlatego należało pozwolić na ich udział we władzy.

5. Utworzenie rządu Ignacego Paderewskiego  (styczeń 1919 r.) – z udziałem narodowej demokracji

III. Sprawa polska na konferencji paryskiej
1. Stosunek państw ententy do odradzającego się państwa polskiego
a. poparcie Francji – Georges Clemenceau (bo nie chcą, żeby Niemcy się wzmocniły)
b. sceptycyzm Wielkiej Brytanii – David Lloyd George (boją się bolszewików)

2. Postanowienia traktatu wersalskiego (28 VI 1919 r.)
1. Uznanie niepodległej Polski

2. Przyznanie Polsce Pomorza Gdańskiego, Wielkopolski oraz części Kujaw z Bydgoszczem

3. Utworzenie Wolnego Miasta Gdańska

4. Plebiscyty na Śląsku, Warmii i Mazurach oraz Powiślu – kryterium etniczne było najbardziej brane pod uwagę.

5. Zobowiązanie Polski do podpisania tzw. małego traktatu wersalskiego (gwarancje dla mniejszości narodowych w Polsce)

III. Trudności z odbudową państwa polskiego

1. Zniszczenia wojenne i straty demograficzne
a. polityka rabunkowa okupantów

2. Zróżnicowanie gospodarcze i cywilizacyjne obszarów wcześniej należących do różnych zaborców
a. ziemie byłego zaboru pruskiego:
– dobrze rozwinięta infrastruktura
– wysoki poziom rozwoju miast
– dobrze rozwinięte rolnictwo
b. ziemie dawnego zaboru rosyjskiego i austriackiego
– opóźnienie cywilizacyjne
– dominacja wielkiej własności ziemskiej i karłowatych gospodarstw chłopskich
c. inflacja
d. zróżnicowanie ustrojowe
e. zróżnicowanie prawne
f. brak jednego systemu finansowego
g. brak połączeń komunikacyjnych (nierównomierny rozwój sieci kolejowej, w zab. rosyjskim inna szer. torów)

3. Społeczeństwo
a. Migracje ludności
b. Polska państwem wielonarodowym
c. Analfabetyzm
d. Brak kadry urzędniczej

4. Trudne położenie geograficzne państwa

Narodziny państw Europy Północnej i Środkowo-Wschodniej

I. SŁOWIANIE

  1. Podział:
    a. Słowianie zachodni: plemiona polskie, pomorskie, połabskie (Wieleci, Serbowie Łużyccy), Czesu, Morawianie, Słowacy.
    b. Słowianie południowi: Słoweńcy, Chorwaci, Serbowie
    c. Słowianie wschodni: plemiona ruskie, białoruskie, ukraińskie
mapa Słowian
Źródło: https://epodreczniki.pl/a/kim-byli-i-skad-przyszli-slowianie/D1CFJ820E



2. Pierwsze państwa słowiańskie:
a. Państwo Samona (VII w.)
b. Państwo Wielkomorawskie (IX w. )
c. Państwo czeskie (X w.)
d. Państwo ruskie (IX w.)

3. Pojęcia:
opole –
wiec –
plemię –
wielkie plemiona –

4. Wierzenia:
-Swarożyc, Świętowit, Wita
-oddawanie czci siłom przyrody, duchom leśnym recznym itp.
-kult przodków

II. Państwa Skandynawskie:
a. Normanowie – Wikingowie – Skandynawowie (różnice?)
b. osadnictwo w całej Europie. Przyczyny ekspansji:
-brak ziemi pod uprawę,
-surowy klimat
-wyż demograficzny
-walki dynastyczne
-grabieże i rozboje
c. Normandia
d. Dania, Norwegia, Szwecja.

210 History of Lithuania ideas | lithuania, history, poland history
Źródło: https://i.pinimg.com/474x/c2/22/d3/c222d3dd6306902826186c9231cddbf6.jpg

III. Inne państwa
– Bułgarzy
-Awarowie
-Madziarzy

IV. Chrystianizacja
– Cyryl i Metody
– w obrządku łacińskim lub prawosławnym

Patologie życia publicznego

CELE:
-patologie życia publicznego
-rodzaje patologii życia publicznego
-charakterystyka poszczególnych patologii życia publicznego
-skutki

  1. Życie publiczne – ogół relacji i stosunków zachodzących pomiędzy obywatelami państwowymi i pozarządowymi.
  2. Patologia życia publicznego to wszelkie zjawiska związane ze sprawowaniem władzy i funkcjonowaniem władzy, które odbiegają od normy.
  3. Czynniki sprzyjajace:
    -moralne
    -kulturowe
    -polityczne
    -ekonomiczne

Korupcja

Nepotyzm

Klientelizm

Demagogia

Populizm

Przestępczość zorganizowana

Hejt

Konsekwencje patologii w życiu politycznym:
-zagrażają demokracji i dobrej administracji
-lekceważenie procedur
-marnotrawienie zasobów
-podważają zaufanie obywateli do instytucji publicznych
-spadek działalności administracji

Rewolucja bolszewicka w Rosji

CELE
1. Dowiesz się, kiedy i dlaczego doszło w Rosji do rewolucji komunistycznej
2. Poznasz skutki rewolucji dla rodziny carskiej i Rosjan

1. Geneza rewolucji w Rosji
a. kryzys polityczny carskiej Rosji „kolos na glinianych nogach”
b. klęski militarne w I wojnie światowej – utrata zachodnich rejonów państwa – duże straty
c. zła sytuacja gospodarcza – pogorszenie się warunków życia robotników i chłopów – niedostateczne zaopatrzenie w żywność i opał oraz drożyzna

2. Rewolucja lutowa
a. wybuch strajku w Petersburgu– 23 II 1917 r. (8 III 1917 r.)
b. wojsko poparło strajkujących
c. abdykacja cara Mikołaja II  2 III 1917 r. (15 III 1917 r.)
d. powstanie Rządu Tymczasowego oraz Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich (PRRiŻ)

2. Okres dwuwładzy w Rosji
a. działalność Piotrogrodzkiej Rady Robotników i Żołnierzy (PRRiŻ)
– do Piotrogrodu przybył Włodzimierz Uljaow Lenin, który ogłosił tezy kwietniowe – program obalenia rządu burżuazyjnego i zastąpienie go Radami Delegatów Robotniczych i Żołnierskich. W praktyce chodzi o przejęcie władzy przez bolszewików.

b. działalność Rządu Tymczasowego – wprowadzającego demokratyczne reformy, zapowiedział wybory, premierem Rządu Tymczasowego był  Aleksander Kiereński – nieudolny, ludzie niezadowoleni

3. Rewolucja październikowa
a. wzrost popularności bolszewików
b. opanowanie przez bolszewików strategicznych obiektów w Piotrogrodzie – 24/25 X 1917 r. (6/7 XI 1917 r.)
c. zajęcie przez bolszewików Pałacu Zimowego (siedziby Rządu Tymczasowego)
d.  powołanie  Rady Komisarzy Ludowych z Leninem na czele

romanov family wikimedia
Rodzina cara Mikołaja II. Rozstrzelani 17 lipca 1918 r. Domena publiczna


4. Rządy bolszewików
a. podpisanie przez bolszewików traktatu pokojowego z Niemcami w Brześciu Litewskim – 3 III 1918 r.  – traktat brzeski oznaczał klęskę Rosji w wojnie z państwami centralnymi
b. bolszewicy rozwiązali Zgromadzenie Narodowe
c. wprowadzenie przez bolszewików terroru
– polegał na sprawowaniu władzy przez zastraszanie
– narzędziem terroru była Czeka – Komisja Nadzwyczajna do Walki z Kontrrewolucją i sabotażem – na jej czele stał  Feliks Dzierżyński
d. wprowadzenie dyktatury proletariatu

Setna rocznica rewolucji październikowej. "Przejęcie władzy łatwe, jak  podniesienie pióra" - RMF 24
Lenin, https://i.iplsc.com/-/0006ZCQASJ8MF8TK-C462-F4.jpg
Rewolucja październikowa - bolszewicy opanowali Rosję - Historia -  polskieradio24.pl
Przemowa Lenina, http://static.prsa.pl/images/f3cc8607-c03e-4acc-8cb0-2a0c5f7a5939.jpg


Karykatura Lenina sprzątającego świat Karykatura Lenina sprzątającego świat Źródło: domena publiczna.
Źródło: https://static.epodreczniki.pl/portal/f/res-minimized/RO3arjBZYaCuK/2/2SRrkw1IRX2A2rGaRwl9OEOVsRjTkYja.jpg



Dla usystematyzowania wiadomości polecam:




Zagadnienia do kartkówki:
1. Przyczyny I wojny światowej (czego chciały poszczególne państwa europejskie).
2. Wybuch I wś. Kto z kim kiedy zaczął i dlaczego. Trójprzymierze i trójporozumienie.
3. Przebieg wojen na froncie wschodnim i zachodnim.
4. Zakończenie wojny i skutki.
5. Dwie rewolucje w Rosji.

Absolutyzm oświecony w Prusach i Austrii w XVIII w.

I. Zapoznaj się z materiałem podręcznikowym (s. 208 – 210 do podrozdziału „Początek reform oświeceniowych w Prusach”).

Zastanów się, w jaki sposób Prusy stały się jednym z najsilniejszych mocarstw ówczesnej Europy?

Przyjrzyj się mapie na s. 210. Odpowiedz na pytania, które zostały do niej dołączone. Odpowiedzi nie musisz zapisywać.

Zapisz notatkę:

PRUSY

Budowa rządów absolutnych przez elektora Fryderyka Wilhelma Hohenzollerna (1640-1688 r.)
a. zerwanie zależności lennej Prus Książęcych od RON
b. koronacja Fryderyka I Hohenzollerna w 1701 r. na króla PRUS (zwróć uwagę na zmianę nazwy)
c. dzięki udziałowi w wojnie północnej po stronie Rosji i Saksonii uzyskał Pomorze Zachodnie ze Szczecinem.
d. scentralizował państwo tworząc nowoczesną administrację (powstały nowe kolegialne organy centralne – ministerstwa (np. Generalny Dyrektoriat Finansów, Wojny i domen; Ministerstwo Sprawiedliwości)
e. stworzenie silnej armii – „król sierżant”, dyscyplina-porządek – procedury
f. militaryzacja kraju
g. obowiązek szkolny

Fryderyk II Hohenzollern – filozof i reformator
a. wprowadził politykę merkantylizmu w państwie – bogactwo kraju liczy się poprzez zgromadzenie największej ilości kruszcu, państwo musi eksportować towary, aby się bogacić.
b. zarządzał państwem w duchu Oświecenia – tolerancja religijna, zakaz torturowania podczas śledztwa, polepszenie sytuacji sanitarnej w kraju, kodyfikacja prawa, powszechny obowiązek szkolny.
c. utrzymywał dyscyplinę w wojsku
d. udział w wojnie siedmioletniej oraz w wojnach śląskich.
e. w wyniku rozbiorów RON przyłączył do Prus kolejne ziemie.

II. Zapoznaj się z pozostałym materiałem podręcznikowym dotyczącym sytuacji w Austrii (s. 210 – 211).

  1. W tabeli „Warto wiedzieć” (s. 211) wymieniono wiele państw wchodzących w skład Monarchii Habsburskiej. Jak udało się jej tak mocno zwiększyć terytorium? Czy tylko w wyniku wojen? Niech podpowiedzią będzie dla Ciebie poniższy cytat:

    Maciej Korwin, król Węgier i Czech powiedział „ Bella gerant alii, tu, felix Austria, nube!”, co znaczy: „Niech inni walczą między sobą, a ty szczęśliwa Austrio, żeń się!”.  

2. Zapisz notatkę lekcyjną:

AUSTRIA
1. Maria Teresa i Józef II – reformy
a. wprowadzenie merkantylizmu w gospodarce
b. ujednolicenie administrację terytorialną
c. centralizacja państwa (powstała Rada Państwa)
d. nałożenie stałych podatków na duchowieństwo i szlachtę
e. reforma sądownictwa
f. reformy szkolnictwa i oświaty (zwłaszcza rozbudowa szkół podstawowych/elementarnych)
g.józefinizm – polityka wobec Kościoła i kleru:
– wydanie edyktu tolerancyjnego
-ograniczenie wpływów papieża i podporządkowanie duchowieństwa państwu
-kasata zgromadzeń zakonnych niezajmujących się szkolnictwem lub pielęgnacją chorych
h. polityka wobec chłopów
– ograniczenie pańszczyzny


W ramach utrwalenia wiadomości możesz zapoznać się z poniższą lekcją online:

Prawo administracyjne

I.Prawo administracyjne – gałąź prawa obejmująca:
-normy regulujące funkcjonowanie i organizację organów administracji publicznej
-stosunki między tymi organami i obywatelami (na ogół jedna strona podporządkowana jest drugiej, inaczej niż w prawie cywilnym i karnym, gdzie jest równość stron)
-precyzuje sposoby powołania, kompetencje, prawa obowiązki i formę odpowiedzialności organów administracji rządowej i samorządowej

II. Źródłem prawa administracyjnego jest Kodeks postępowania administracyjnego z 1960 roku oraz akty wydawane przez różne organy administracji rządowej i samorządowej.

III. Pojęcia:

1. administracja publiczna – ogół organów państwowych lub samorządowych, które mają zarządzać życiem społecznym.

Rodzaje administracji publicznej:
-a. państwowa/rządowa
-a. samorządowa

Funkcje:
-ochrona porządku publicznego i bezpieczeństwa zbiorowego (stanowienie, stosowanie i kontrola przestrzegania prawa)
-świadczenie usług (wydawanie zaświadczeń, doręczanie zawiadomień)

2. kompetencja – uprawnienie lub obowiązek podmiotu administracji publicznej do podejmowania różnych działań celem realizacji celów.

3. organ administracji publicznej – podmiot wyodrębniony administracyjnie i potwierdzony ustawowo, który posiada określony zakres władzy państwowej

4. urząd – miejsce, gdzie urzędnicy pomagają w realizacji zadań wyznaczonych przez organy administracji publicznej

5. decyzja administracyjna – akt prawny wydawany dla obywatela przez organy administracji publicznej

6. postępowanie administracyjne – akt organu administracyjnego na temat kwestii proceduralnych wynikłych w trakcie postępowania administracyjnego

7. akt administracyjny – wydane na podstawie prawa jednostronne i władcze oświadczenie woli organu administracji publicznej, wiążące obie strony.

Rosja w XVIII w. – początki mocarstwa

I. Absolutyzm oświecony
a. system polityczny, w którym władca sprawuje nieograniczoną władzę dla dobra ogółu (przeprowadza reformy militarne, oświatowe i gospodarcze w celu wzmocnienia militarnego, gospodarczego państwa).
b. cechy monarchii absolutnych to
–wzmocnienie władzy centralnej,
–rozwój organów administracyjnych pomagających w zarządzaniu państwem,
–rozwój nowej, nowoczesnej armii,
–rozwój oświaty,
–spadek znaczenia Kościoła,
–rozwój gospodarczy

II. Rosja w XVIII w. staje się mocarstwem.

–Piotr I Wielki (1682 – 1725)
–Katarzyna II (1762 – 1795)

  1. Reformy za panowania Piotra I Wielkiego (1682 – 1725)
    a. Przeniesienie stolicy do Sankt Petersburga

    b. reforma armii
    -stworzenie armii poborowej
    -szkoły wojskowe
    -flota wojenna

    c. reformy administracyjne
    -likwidacja Dumy Bojarskiej, stworzenie nowego organu władzy – Senatu Rządzącego
    -utworzył nowoczesne ministerstwa zwane kolegiami
    -centralizacja administracji – podział kraju na gubernie i prowincje
    -tabela rang – szlachcic musiał wybrać jedną z trzech dróg kariery: urzędniczej, wojskowej lub duchownej
    -car przyjął tytuł Imperatora Wszechrosji (1721 – państwo nazwano Cesarstwem Rosyjskim)- jest zwierzchnikiem Cerkwii prawosławnej

    d. reformy gospodarcze
    -wspieranie rozwoju manufaktur i handlu
    -wprowadził nowe podatki, np. pogłówny

    e. reformy obyczajowe
    -wprowadził do Rosji zachodnie obyczaje i modę
    -nakazał bojarom (szlachcie rosyjskiej) zgolenie bród

    f. reforma oświaty
    -wprowadzono obowiązek szkolny dla szlachty
    -rozwój szkolnictwa
    -powołał Rosyjską Akademię Nauk
  2. W latach 1700 – 1721 trwała wielka wojna północna (III wojna północna), w której wzięły udział: Dania i Norwegia, Rosja, Saksonia, Prusy z jednej strony, a z drugiej Szwecja. Działania częściowo toczyły się na terenie RON. Pokój w Nystad kończący konflikt sprawił, że znaczenie Rosji na arenie międzynarodowej znacznie wzrosło.
  3. Reformy Katarzyny II
    -umocniła w Rosji absolutyzm
    -potwierdziła przywileje szlachty (zyskała jej poparcie)
    -duchowieństwo podporządkowała państwu (państwo płaci im pensje)
    -Rosja okrzyknięta „trzecim Rzymem”



Przekazy medialne

Zagadnienia do lekcji:
-elementy przekazu medialnego
-rzetelność przekazu medialnego
-zasady bezpiecznego odczytywania przekazów medialnych
-krytyczna analiza przekazu medialnego
-techniki medialnej perswazji i manipulacji

I. Zapoznaj się z treścią podręcznika s. 96 – 97. Zwróć uwagę, czym jest przekaz medialny i czy jest on obiektywną informacją. Zastanów się również, co zawiera przekaz medialny. Następnie w zeszycie zapisz notatkę:

  1. Przekaz medialny jest informacją, ale nie musi być faktem. Fakt to coś co wystąpiło w rzeczywistości. Przekaz medialny zawiera (wypisz elementy przekazu medialnego):



  2. Fake news – zmyślone lub niepełne i nierzetelne komunikaty, które wprowadzają ludzi w błąd.

II. Następnie przyjrzyj się schematowi zawartemu na s.98 – 99. Zastanów się kto jest nadawcą i odbiorcą każdego przekazu medialnego oraz w jaki sposób kształtowany jest przekaz (co można zrobić, żeby on trafił do odbiorców).

Zapisz dalszy ciąg notatki:

3. Przekaz medialny powstaje w momencie wyboru wydarzenia lub faktu do zaprezentowania, a kończy się przekazaniem wiadomości konkretnemu odbiorcy. Przekaz kierowany jest do targetu, czyli konkretnej grupy docelowej.

4. Nadawcą musi być osoba wiarygodna i wzbudzająca zaufanie. Na dobór treści wpływa:
-interes nadawcy
-stanowisko ustalone przez stację czy gazetę
-linia programowa redakcji (zasady przedstawiania komunikatów)

5. Przekaz kształtowany jest poprzez formę (powinien wzbudzać emocje, czy zawierać obrazowe przykłady). Zagrożeniem dla obiektywności przekazu są:
-oszczędności lub chęć większych zysków
-nacisk (np. polityczny, obyczajowy)

6. Techniki medialnej perswazji i manipulacji (wymień):




7. Jak rozpoznać prawdziwą informację?
-sprawdź źródło
-przeczytaj więcej
-sprawdź autorów
-sprawdź źródła na które się powołuje autor przekazu
-sprawdź datę
-uważaj na stronniczość – autora i swoją
-zapytaj ekspertów

Następnie odeślij notatkę przez Clasroom.