Miesiąc: styczeń 2021

1. Zabór rosyjski:
   a. rusyfikacja:
   -likwidacja polskich urzędów, sądów i budżetu
   -nauka po rosyjsku
   -Królestwo funkcjonuje jako Kraj Przywiślański
   b. pozytywizm – program przebudowy społeczeństwa i okres literatury (ok. 1864 – 1890):
   -krytyka powstań
   -praca organiczna – dążenie do postępu gospodarczego kraju i rozwoju kulturalnego społeczeństwa, zwłaszcza chłopów,
   -praca u podstaw – kształcenie chłopów, rozbudzanie ich świadomości narodowej.
   
2. Zabór pruski:
   a. germanizacja (od 1871 nasilona):
   -Kulturkampf – walka z Kościołem katolickim i polskością
   -rugi pruskie – wysiedlenie 30 tysięcy polskich osadników
   -wykupywanie ziemi od Polaków przez Komisję Kolonizacyjną
   -zniemczenie urzędów, sądów i szkół.
   b. praca organiczna – wymuszona konkurencją z niemieckimi gospodarstwami: dobra organizacja, nowoczesne metody rolnicze, kółka rolnicze oraz stowarzyszenia umacniające solidarność między Polakami,
   c. strajk dzieci polskich we Wrześni przeciwko nauczaniu religii po niemiecku.
   
3. Zabór austriacki (Galicja):
   a. Autonomia galicyjska (po 1866) – Polacy we władzach Galicji, polski językiem urzędowym, w miarę swobodny rozwój polskiej kultury i oświaty
   
4. Trójlojalizm: Polacy wierni temu państwu zaborczemu, w którym żyli.
   

Dodatkowo
Mapa: https://mapire.eu/en/map/europe-19century-secondsurvey/?bbox=2150752.600402558%2C6525890.907585557%2C2177887.745443796%2C6535445.536121204&layers=here-aerial%2C158%2C164

Bilans powstań narodowych.

https://padlet.com/zulugula39/bilans_powstan

Argumenty „za”

1. Przypominały o sprawie polskiej za granicą.
2. Były inspiracją do walki dla kolejnych pokoleń.
3. Służyły przetrwaniu świadomości narodowej.
4. Zmuszały do tworzenia organizacji reprezentujących społeczeństwo, które świadczyły o gotowości do odbudowania niepodległego państwa.

Argumenty „przeciw”

1. Represje – utrata szkolnictwa, zsyłki, ograniczenie niezależności.
2. Powstania wyrażały interes tylko jednej grupy, nie zyskały poparcia całego społeczeństwa, co prowadziło do pogłębiania istniejących wśród Polaków podziałów.
3. Niemal wszystkie powstania, prócz wielkopolskiego, zakończyły się klęską polityczną i militarną, stratą zasobów, ludzi i kapitału, które można było spożytkować inaczej.
4. Kult „cierpiętnictwa”, mesjanizm i niechęć do nowoczesności.
5. Do walki zbrojnej w imię swych interesów wzywali Polaków przedstawiciele innych państw, zostawiając ich później samym sobie.

Ćwiczenie

„Bić się czy nie bić?” To pytanie stawiali sobie Polacy od momentu utraty niepodległości. Postaw się w ich sytuacji i spróbuj podjąć decyzję. Weź pod uwagę to, co można zyskać, a co stracić.
Użyj do tego analizy SWOT.
Mocne strony i Słabe strony odnoszą się do życia codziennego pod zaborami, zaś Szanse i Zagrożenia do podjęcia zbrojnej walki o niepodległość.

Praca domowa – dodatkowa – na ocenę proszę odesłać na e-mail. W tytule maila zamieść klasę, imię i nazwisko.

Jest zima 1863 roku. Wyobraź sobie, że należysz do konspiracyjnej organizacji przygotowującej się do powstania przeciwko znienawidzonemu caratowi. Napisz relację z pierwszych dni powstania.

W drugim tygodniu lutego – sprawdzian.

FILM: https://gwo.pl/przedmioty/historia/filmy-edukacyjne/podboje-napoleona/

CEL: ocena znaczenia bitwy pod Wiedniem dla losów Rzeczypospolitej Obojga Narodów i Europy

Proszę pobrać kartę pracy

1. Wznowienie konfliktu polsko-tureckiego za panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego.
   
   PRZYCZYNY wojny w latach 1672-1673
   a. ekspansjonistyczna polityka sułtana Mehmeda IV (Wołyń, Podole, Ukraina)
   b. osłabienie Rzeczpospolitej:
   – zniszczenia wojenne
   – pogłębiający się kryzys wewnętrzny
   
2. Atak Turcji na Rzeczpospolitą Obojga Narodów w 1672 r.
   a. zajęcie przez wojska tureckie Kamieńca Podolskiego (1672)
   b. zatrzymanie wojsk tureckich przez hetmana Jana Sobieskiego
   c. pokój w Buczaczu:
   -RON traci Podole, województwa ukrainne (bracławskie i kijowskie)
   -zobowiązuje się do płacenia haraczu
   d. sejm nie uznał warunków traktatu i zebrał fundusze na kolejną wyprawę.
   
3. Zwycięstwo hetmana Jana Sobieskiego pod Chocimiem – 1673
   
4. Kontratak turecki – 1676
   a. rozejm w Żurawnie
   -RON odzyskuje prawobrzeżną Ukrainę,
   -Turcja w posiadaniu Podola i Bracławszczyzny
   -rezygnacja z haraczu
   
5. Jan III Sobieski królem – 1674 (koronacja 1676)
   
6. Zawarcie antytureckiego sojuszu z cesarzem Leopoldem I – 1683 r. i odsiecz wiedeńska.
   a. powstanie na Węgrzech
   b. sojusz polsko-habsburski
   c. oblężenie Wiednia przez wielkiego wezyra Kara Mustafę
   d. atak wojsk koalicji antytureckiej pod dowództwem Jana III Sobieskiego – odsiecz wiedeńska – 12 września 1683
   -bitwy pod Parkanami
   -zawarcie Ligi Świętej (1684)
   -zawarcie z Rosją pokoju Grzymułtowskiego (1686)
7. Zawarcie pokoju w Karłowicach (1699)
   a. odzyskanie Podola i Bracławszczyzny
   b. Habsburgowie otrzymali Węgry z Siedmiogrodem
   

*Karta pracy pochodzi ze strony https://ucze.pl

Pytania:

1. Jaki był system sprawowania władzy w okresie republiki, a jaki w okresie cesarstwa (pryncypat, dominat) ?
2. Jakie były warstwy w społeczeństwie rzymskim okresu republiki?
3. Wyjaśnij przyczyny podbojów rzymskich i opisz ich skutki.
4. W jaki sposób Rzymianie traktowali niewolników?
5. Jaki był stosunek Rzymian do ludów podbitych w Italii i poza Italią?
6. Jakie były przyczyny upadku republiki?
7. Wyjaśnij wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego.
8. Wyjaśnij przyczyny prześladowania chrześcijan w państwie rzymskim i podaj ich przykłady.
9. Opisz armię rzymską.
10. Omów osiągnięcia kultury rzymskiej w zakresie prawa, literatury, architektury, wynalazków technicznych, sztuki. Wskaż cechy architektury rzymskiej.
11. Wykaż wpływ kultury greckiej na rzymską.

*Źródło: https://readgur.com/doc/1312232/rzym—mapa-konturowa

1. Kampanie wyborcze
2. Cele
3. Cechy
4. Metody walki wyborczej
5. Sondaże

1. Struktura społeczna – zbiór elementów, z których składa się społeczeństwo oraz układ zachodzących między nimi zależności.
W socjologii wyróżniamy
– makrostruktury – tworzą je wielkie grupy, klasy, warstwy, grupy społeczno‑zawodowe oraz relacje między nimi,
–mikrostruktury – tworzą je relacje w obrębie małych grup społecznych, jak np. rodziny, społeczności lokalne, kręgi rówieśnicze.

Cechą struktur jest ich hierarchiczność.
Stratyfikacja – to inaczej uwarstwowienie.

2. Rodzaje struktury
a) Struktura klasowa
-Klasa wyższa
-Klasa średnia
-Klasa niższa

b) Struktura warstwowa
Warstwa społeczna to zbiorowość ludzi, którzy uznają, że łączy ich wspólna pozycja społeczna. Wyznacznikiem tej pozycji może być styl życia, wykształcenie, wpływ na władzę, prestiż. (Przykład: inteligencja, którą charakteryzuje wyższe wykształcenie, zainteresowanie kulturą wysoką i liberalne poglądy).

c) Struktura zawodowa – ukazuje zróżnicowanie społeczeństwa pod względem zawodowym. W społeczeństwie z każdym zawodem jest związany określony prestiż społeczny (decyduje o nim wysokość zarobków). Jednak nie zawsze tak bywa, czego przykładem są wykładowcy akademiccy, którzy wykonują zawód o wysokim prestiżu, a ich zarobki są przeciętne.

d) Struktura demograficzna – zróżnicowanie społeczeństwa m.in. ze względu na wiek. Na podstawie tego kryterium można podzielić jednostki na znajdujące się w wieku: przedprodukcyjnym ( do 17. roku życia), produkcyjnym (między 18.a 59 rokiem życia) poprodukcyjnym (60.-65. roku życia).

e) Struktura narodowościowa i religijna.

3. Klasa społeczna a warstwa społeczna

Ruchliwość społeczna

4. Ruchliwość społeczna (mobilność społeczna) – zmiana pozycji społecznej jednostki na skutek przemieszczania się między grupami.
a. ruchliwość strukturalna – polega na zanikaniu i powstawaniu grup społecznych
b. ruchliwość wymienna – polega na zastępowaniu jednych osób przez inne
c. ruchliwość pionowa (wertykalna) – typy przemieszczeń, które powodują zmianę pozycji społecznej jednostki
– awans
– degradacja
d. ruchliwość pozioma (horyzontalna) – przejście jednostki z jednej grupy społecznej do drugiej, umieszczonej na tym samym poziomie stratyfikacji społecznej
e. zmiana pozycji społecznej może zachodzić w skali
–wewnątrzpokoleniowej (awans konkretnej osoby w czasie jej życia)
– międzypokoleniowej (awans określonej osoby w stosunku do pozycji społecznej rodziców)
f. ze względu na podmiot ruchliwości społecznej wyróżnia się ruchliwość indywidualną i zbiorową
g. ruchliwość społeczna może mieć charakter wewnątrzgrupowy i międzygrupowy

5. Mobilność przestrzenna
a. migracja – zjawisko przemieszczania się ludzi w przestrzeni
b. rodzaje migracji ze względu na obszar:
– migracja wewnętrzna (w granicach państwa)
– migracja zewnętrzna (przemieszczanie się między państwami)
c. rodzaje migracji zewnętrznej
– imigracja – przyjazd do określonego państwa
– emigracja –  opuszczenie własnego kraju
– reemigracja –  powrót do państwa, które się wcześniej opuściło
– deportacja – przymusowe przesiedlenie
– repatriacja –  powrót do kraju osób przymuszonych do jego opuszczenia
–impatriacja – powrót do ojczyzny potomków obywateli państwa urodzonych za granicą
d. migracje ekonomiczne (zarobkowe) i polityczne (uchodźcy)
e. migracje czasowe i stałe
f. migracje dobrowolne i przymusowe
g. migracje legalne i nielegalne

Zadanie
Zapoznaj się z poniższym fragmentem podręcznika do Socjologii. Zwróć uwagę na poszczególne przykłady różnych typów ruchliwości społecznej.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Prezentacja do tematu >> KLIK<<

Zagadnienia:

1. Naród
2. Nacjonalizm
3. Ruchy narodowe w XIX w:
   – Włochy
   – Niemcy
   -Bałkany
   -państwa Imperium Rosyjskiego
   -polski ruch narodowy

Literatura dodatkowa dla zainteresowanych:

Nacjonalizm – historyczne i współczesne oblicza, red. Jacek Malczewski, Marcin Kaliński, Piotr Eckhardt, Kraków 2012.

Termin – 19.02.2021

DOKUMENTY:

Już od sześciu lat organizowany jest Wojewódzki Konkurs „Żołnierze Wyklęci. Niezłomni  Bohaterowie”, którego celem jest przywracanie pamięci o heroizmie i poświęceniu żołnierzy podziemia antykomunistycznego. Także i w tym roku zachęca się do udziału w Konkursie zachęcam uczniów ostatnich klas szkół podstawowych (kl. VI, VII i VIII) oraz szkół ponadpodstawowych.

Laureaci w obu kategoriach oraz ich opiekunowie, jeśli tylko sytuacja pandemiczna  ulegnie poprawie i pojawi się taka możliwość, odwiedzą  Parlament Europejski w Brukseli. Ponadto na zwycięzców i finalistów czekają nagrody książkowe oraz gry historyczne, a wszyscy uczestnicy i ich nauczyciele  otrzymają imienne dyplomy potwierdzające udział w Konkursie.

W tegorocznej  edycji przewidziana jest także nagroda dla szkoły, z której napłynie największa  liczba zgłoszeń.  

Formy pracy:
-prezentacje multimedialne opisujące losy  Niezłomnych Bohaterów,
-filmy, w których aktorami mogą być uczniowie, ich  bliscy oraz przyjaciele,
-utwory muzyczne inspirowane tragiczną historią Żołnierzy Wyklętych,
-animacje komputerowe.

Konkurs ma otwartą formułę.  

Laureaci w obu kategoriach oraz ich opiekunowie, jeśli tylko sytuacja pandemiczna  ulegnie poprawie i pojawi się taka możliwość, na moje zaproszenie odwiedzą  Parlament Europejski w Brukseli. Ponadto na zwycięzców i finalistów czekają nagrody książkowe oraz gry historyczne, a wszyscy uczestnicy i ich nauczyciele  otrzymają imienne dyplomy potwierdzające udział w Konkursie. W tegorocznej  edycji przewidziana jest także nagroda dla szkoły, z której napłynie największa  liczba zgłoszeń. 

Konkurs znajduje się w wykazie konkursów Śląskiego Kuratorium Oświaty. Patronat  naukowy objął Instytut Pamięci Narodowej w Katowicach, a patronat medialny nad  wydarzeniem sprawują: TVP3 Katowice, Radio Katowice, Radio FIAT, Tygodnik  Katolicki „Niedziela” oraz Portal Częstochowskie24.pl.