I. Przypomnij sobie, jakie zmiany zaszły we Francji w wyniku rewolucji francuskiej. Wymień najważniejsze przyczyny jej wybuchu, jakie zmiany (etapy) następowały i jak odnosiło się społeczeństwo francuskie do kolejnych rządów rewolucyjnych.
Pomoże Ci w tym film:
II. Przeczytaj z podręcznika podrozdziały „Dyrektoriat i kapania włoska”, „Konsulat Napoleona” (s. 226 – 227).
III. Obejrzyj poniższy materiał i na podstawie podręcznika oraz filmu zastanów się:
- jak kształtowała się sytuacja we Francji w okresie rządów dyrektoriatu?
- dlaczego społeczeństwo francuskie było niezadowolone z sytuacji panującej w kraju?
- w jaki sposób Napoleon zdobył poparcie ludzi?
IV. Zapisz notatkę lekcyjną:
1.Rządy Napoleona Bonaparte we Francji:
a. 1799 r. Napoleon stanął na czele rządu jako pierwszy konsul.
b. reformy :
– reforma administracyjna: nowy podział administracyjny Francji na departamenty, powiaty i gminy z prefektami, podprefektami i merami na czele
– utworzenie nowoczesnej policji, która zaprowadziła porządek
– zniesienie wolności prasy i wprowadzenie cenzury
– reforma skarbowa
– dbał o rozwój fabryk i manufaktur
– organizował roboty publiczne, dzięki czemu zlikwidowano bezrobocie
– wprowadził nowe kodeksy regulujące prawo cywilne i karne – 1804 – Kodeks Napoleona znoszący feudalny system stanowy, wprowadzający wolność osobistą, wyznania i równość obywateli wobec prawa
– zawarcie konkordatu z kościołem katolickim (konkordat – porozumienie pomiędzy państwem świeckim a Państwem Kościelnym, które określało stosunki pomiędzy władzą świecką a kościelną w państwie
2.W 1804 r. Napoleon koronował się na cesarza Francuzów:
a. Francja monarchią dziedziczną
b. przywrócono tytuły szlacheckie
c. jego działania doprowadziły do sprzeciwu innych władców
jak myślisz – dlaczego?
1. władcy widzą, że Napoleon odnosi sukcesy i są tym zaniepokojeni. Sukcesy Napoleona, który chce rozszerzyć swoje imperium = wojna; 2. koronacja Napoleona to zachwianie dotychczasowej równowagi, gdzie królowie wywodzą się z królewskich rodów. Napoleon jest generałem i jego potomkowie nigdy królami nie byli. W praktyce oznacza to, że królem zostać może każdy, a nie ten kto ma do tego prawo (wg. innych monarchów). A to oznacza, że poddani mogą się zbuntować i wypowiedzieć posłuszeństwo.
V. Przeczytaj pozostałą część lekcji z podręcznika. Jaką funkcję sprawował Napoleon bezpośrednio po przejęciu władzy, a jaką od 1804 r.? Jakimi kierował się celami politycznymi?.
VI. Przyjrzyj się poniższej mapie. Które państwa zostały podbite przez Napoleona? Wskaż miejsce bitwy pod Trafalgarem oraz Austerlitz. Gdzie Francuzi ponieśli największą klęskę, która ostatecznie przekreśliła plany podboju Europy przez Napoleona?
VII. Zapisz pozostałą notatkę lekcyjną:
3.Wojny napoleońskie 1796 – 1815:
a. Koalicje antyfrancuskie – państwa, które sprzymierzyły się, ponieważ sprzeciwiały się zmianom wprowadzonym w drodze rewolucji i chciały przywrócić we Francji ustrój monarchii absolutnej
b. 1796 – 1797 – pokonanie Austriaków w kampanii włoskiej i zajęcie północnych Włoch
c. 1799 – Kampania egipska mająca na celu opanowanie Egiptu i Bliskiego Wschodu, aby zagrozić Anglikom. Bitwa pod piramidami, przegrana Francji.
d. 1805 – wojna z Austrią i Anglią. Anglicy rozbili flotę francuską w bitwie pod Trafalgarem. Napoleon pokonał władców Prus, Rosji i Austrii w bitwie pod Austerlitz. Skutkiem było zyskanie licznych ziem kosztem Austrii. Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego przestało istnieć.
[Zatrzymajmy się w tym miejscu na moment, aby wyjaśnić tę kwestię. Dotychczasowy cesarz Franciszek II musiał zrzec się tytułu cesarza rzymskiego i króla niemieckiego. Tego wasz podręcznik nie wyjaśnia. Pierwszym cesarzem rzymskim – w sensie cesarzem odrodzonego Cesarstwa Rzymskiego, był Otton I, który koronował się w 962 r. Wtedy też Święte Cesarstwo Rzymskie (Narodu Niemieckiego), zwane także Świętą Rzeszą Niemiecką zaczęło kontynuować tradycje Cesarstwa zachodniorzymskiego. Ale czysto teoretycznie, bo w praktyce nie ma tu żadnego związku z antycznym Imperium Rzymskim. Rzesza to państwo w skład którego wchodziły różne kraje niemieckie – tak, jak wspominaliśmy przy okazji reformacji i Lutra – Cesarstwo było związkiem państw, federacją. Na czele każdego państwa/ kraju stał król, który musiał podporządkowywać się cesarzowi sprawującemu naczelną władzę. Od XV w. cesarzami zostali przedstawicie dynastii Habsburgów, którzy cały czas chełpią się spuścizną Cesarstwa zachodniorzymskiego. Dlaczego? No bo tak sobie wymyślili. Antyczne Imperium Rzymskie postrzegane było jako synonim władzy, wielkości, zwycięstwa, prestiżu itd. Nie ma tu żadnej filozofii. Napoleon ogłaszając się Cesarzem Francuzów chce przejąć rolę kontynuatora tradycji zachodniorzymskich. Tu chodzi o prestiż, dokonanie czegoś wielkiego, nic więcej. Dlatego tak bardzo zależy mu na rozbiciu Rzeszy Niemieckiej. Chce pokazać swoją wielkość – przecież ma plan – podbicia całej Europy. Niezbyt to oryginalne, w przeszłości się już powtarzało i powtarzać będzie, o czym jeszcze powiemy w 7 klasie (chociażby plany Stalina, czy Hitlera). ]
e. 1806 – blokada kontynentalna Anglii – zakaz handlu z Anglią pod groźbą wojny
f. 1807 – pokój w Tylży – dla nas to istotne o tyle, że dzięki temu z ziem II i III zaboru powstało Księstwo Warszawskie
g. kampania rosyjska 1812 – 1813 – celem było pokonanie Cesarstwa Rosyjskiego. Nie udało się, bowiem Rosja zastosowała taktykę spalonej ziemi, przyszła zima.
h. Ogólnoeuropejska wojna przeciw Napoleonowi – „bitwa narodów” pod Lipskiem 1814. Zesłanie go na wyspę Elbę.
i. 100 dni Napoleona – 1815 – chciał odzyskać władzę we Francji, co mu się udało, ale został pokonany pod Waterloo. Abdykował i został zesłany na Wyspę św. Heleny.
VIII. Wykonaj poniższe ćwiczenie z tekstem źródłowym. Spróbuj zrobić je samodzielnie. Odpowiedzi znajdują się na końcu lekcji.
Przeczytaj tekst źródłowy, a następnie w każdym zadaniu zaznacz poprawną odpowiedź.
- Tekst źródłowy
Art. 213. Mąż winien obronę dla żony, a żona posłuszeństwo dla męża. (…)
Art. 215. Żona stawać w sądzie nie może bez upoważnienia od męża swojego. (…)
Art. 227. Rozwiązuje się małżeństwo: 1) przez śmierć jednego z małżonków, 2) przez rozwód prawnie wydany (…).
Art. 371. Dziecię w każdym wieku powinno cześć i uszanowanie ojcu swemu i matce.
Art. 372. Zostaje pod ich władzą aż do pełnoletności albo usamowolnienia*. (…)
Art. 374. Dziecię nie może opuścić ojcowskiego domu bez pozwolenia ojca, oprócz przyjęcia wojskowej służby dobrowolnie, po skończonym osiemnastym roku wieku swego. (…)
Art. 376. Jeżeli dziecię szesnastu lat nie zaczęło, może go ojciec trzymać w zamknięciu na czas nie dłuższy nad miesiąc (…).
Kodeks Napoleona, 1804 r.
usamowolnienie – dawniej: usamodzielnienie
1. Wymienione w tekście artykuły są przepisami
a) prawa karnego. c) prawa finansowego.
b) prawa cywilnego. d) prawa międzynarodowego.
2. Która z okoliczności nie uzasadniała rozwiązania małżeństwa?
a) Śmierć jednego z małżonków.
b) Rozwód wydany na mocy prawa.
c) Stawienie się żony w sądzie bez upoważnienia od męża.
3. W jakim wypadku dziecko mogło opuścić dom ojca bez jego pozwolenia?
a) Nie było takiej możliwości.
b) Po ukończeniu szesnastego roku życia.
c) Gdy zostało zamknięte przez ojca na miesiąc.
d) Gdy zdecydowało się na służbę w wojsku po ukończeniu osiemnastego roku życia.
4. Który z artykułów określa pozycję żony w małżeństwie?
a) Art. 213. b) Art. 227. c) Art. 371. d) Art. 374.
IX. Na zakończenie obejrzyj film o Napoleonie:
Odpowiedzi do tekstu źródłowego:
Odpowiedź: 1. b)
Odpowiedź: 2. c)
Odpowiedź: 3. d)
Odpowiedź: 4. a)