Aktualności

I. Absolutyzm oświecony
a. system polityczny, w którym władca sprawuje nieograniczoną władzę dla dobra ogółu (przeprowadza reformy militarne, oświatowe i gospodarcze w celu wzmocnienia militarnego, gospodarczego państwa).
b. cechy monarchii absolutnych to
–wzmocnienie władzy centralnej,
–rozwój organów administracyjnych pomagających w zarządzaniu państwem,
–rozwój nowej, nowoczesnej armii,
–rozwój oświaty,
–spadek znaczenia Kościoła,
–rozwój gospodarczy

II. Rosja w XVIII w. staje się mocarstwem.

–Piotr I Wielki (1682 – 1725)
–Katarzyna II (1762 – 1795)

1. Reformy za panowania Piotra I Wielkiego (1682 – 1725)
   a. Przeniesienie stolicy do Sankt Petersburga
   
   b. reforma armii
   -stworzenie armii poborowej
   -szkoły wojskowe
   -flota wojenna
   
   c. reformy administracyjne
   -likwidacja Dumy Bojarskiej, stworzenie nowego organu władzy – Senatu Rządzącego
   -utworzył nowoczesne ministerstwa zwane kolegiami
   -centralizacja administracji – podział kraju na gubernie i prowincje
   -tabela rang – szlachcic musiał wybrać jedną z trzech dróg kariery: urzędniczej, wojskowej lub duchownej
   -car przyjął tytuł Imperatora Wszechrosji (1721 – państwo nazwano Cesarstwem Rosyjskim)- jest zwierzchnikiem Cerkwii prawosławnej
   
   d. reformy gospodarcze
   -wspieranie rozwoju manufaktur i handlu
   -wprowadził nowe podatki, np. pogłówny
   
   e. reformy obyczajowe
   -wprowadził do Rosji zachodnie obyczaje i modę
   -nakazał bojarom (szlachcie rosyjskiej) zgolenie bród
   
   f. reforma oświaty
   -wprowadzono obowiązek szkolny dla szlachty
   -rozwój szkolnictwa
   -powołał Rosyjską Akademię Nauk
   
2. W latach 1700 – 1721 trwała wielka wojna północna (III wojna północna), w której wzięły udział: Dania i Norwegia, Rosja, Saksonia, Prusy z jednej strony, a z drugiej Szwecja. Działania częściowo toczyły się na terenie RON. Pokój w Nystad kończący konflikt sprawił, że znaczenie Rosji na arenie międzynarodowej znacznie wzrosło.
   
3. Reformy Katarzyny II
   -umocniła w Rosji absolutyzm
   -potwierdziła przywileje szlachty (zyskała jej poparcie)
   -duchowieństwo podporządkowała państwu (państwo płaci im pensje)
   -Rosja okrzyknięta „trzecim Rzymem”

Zagadnienia do lekcji:
-elementy przekazu medialnego
-rzetelność przekazu medialnego
-zasady bezpiecznego odczytywania przekazów medialnych
-krytyczna analiza przekazu medialnego
-techniki medialnej perswazji i manipulacji

I. Zapoznaj się z treścią podręcznika s. 96 – 97. Zwróć uwagę, czym jest przekaz medialny i czy jest on obiektywną informacją. Zastanów się również, co zawiera przekaz medialny. Następnie w zeszycie zapisz notatkę:

1. Przekaz medialny jest informacją, ale nie musi być faktem. Fakt to coś co wystąpiło w rzeczywistości. Przekaz medialny zawiera (wypisz elementy przekazu medialnego):
   –
   –
   –
   –
2. Fake news – zmyślone lub niepełne i nierzetelne komunikaty, które wprowadzają ludzi w błąd.

II. Następnie przyjrzyj się schematowi zawartemu na s.98 – 99. Zastanów się kto jest nadawcą i odbiorcą każdego przekazu medialnego oraz w jaki sposób kształtowany jest przekaz (co można zrobić, żeby on trafił do odbiorców).

Zapisz dalszy ciąg notatki:

3. Przekaz medialny powstaje w momencie wyboru wydarzenia lub faktu do zaprezentowania, a kończy się przekazaniem wiadomości konkretnemu odbiorcy. Przekaz kierowany jest do targetu, czyli konkretnej grupy docelowej.

4. Nadawcą musi być osoba wiarygodna i wzbudzająca zaufanie. Na dobór treści wpływa:
-interes nadawcy
-stanowisko ustalone przez stację czy gazetę
-linia programowa redakcji (zasady przedstawiania komunikatów)

5. Przekaz kształtowany jest poprzez formę (powinien wzbudzać emocje, czy zawierać obrazowe przykłady). Zagrożeniem dla obiektywności przekazu są:
-oszczędności lub chęć większych zysków
-nacisk (np. polityczny, obyczajowy)

6. Techniki medialnej perswazji i manipulacji (wymień):

–
–
–
–

7. Jak rozpoznać prawdziwą informację?
-sprawdź źródło
-przeczytaj więcej
-sprawdź autorów
-sprawdź źródła na które się powołuje autor przekazu
-sprawdź datę
-uważaj na stronniczość – autora i swoją
-zapytaj ekspertów

Następnie odeślij notatkę przez Clasroom.

1. Wykluczenie (marginalizacja) polega na braku możliwości pełnego uczestniczenia w życiu społecznym.

a. przyczyny wykluczenia społecznego
– niepełnosprawność
– ubóstwo
– nałogi
– niska pozycja społeczna
– odrzucenie przez społeczeństwo
– kryminalna przeszłość

b. skutki wykluczenia społecznego
– bezradność
– wyalienowanie
– pogorszenie sytuacji życiowej
– postawy wrogości wobec otoczenia
– pojawianie się problemów psychicznych

2. Walka z wykluczeniem leży w zakresie polityki społecznej państwa

3. Metody walki z wykluczeniem społecznym

a. edukacyjne
– finansowanie edukacji dzieci z rodzin ubogich
– organizowanie różnych form dokształcania

b aktywizujące zawodowo
– organizowanie kursów zawodowych i doskonalących
– tworzenie  miejsc pracy odpowiednich  do potrzeb osób wykluczonych

c. prozdrowotne
– zapewnienie opieki zdrowotnej
– opieka psychologiczna, terapie i programy korekcyjne 
– terapie odwykowe

d. prospołeczne
– organizowanie czasu wolnego
– warsztaty terapii zajęciowej

4. Bezrobocie to stan, kiedy jednostka w wieku produkcyjnym, mimo gotowości i zdolności do podjęcia pracy oraz starań w jej znalezieniu, nie może jej znaleźć.

Problem bezrobocia 

a. bezrobocie to stan bezczynności zawodowej osoby w wieku produkcyjnym, niemogącej znaleźć zatrudnienia, mimo gotowości i zdolności do podjęcia pracy oraz starań w jej znalezieniu.

b. rodzaje bezrobocia według jego źródeł
– bezrobocie frykcyjne – dotyczy osób pozostających bez pracy przez krótki czas na skutek zmiany miejsca pracy lub zawodu
– bezrobocie technologiczne – bezrobocie będące następstwem postępu technicznego, ograniczającego zapotrzebowanie na pracę ludzką
– bezrobocie strukturalne – będące następstwem braku korelacji między zapotrzebowaniem rynku pracy a kwalifikacjami pracowników
– bezrobocie koniunkturalne – bezrobocie związane z cyklem koniunkturalnym gospodarki wolnokonkurencyjnej – nasila się w miarę pogłębiania się recesji i maleje w fazie rozkwitu
– bezrobocie sezonowe – bezrobocie występujące w branżach charakteryzujących się sezonowością produkcji

c. Społeczne skutki bezrobocia:
– trudności materialne
|– utrata statusu społecznego
– problemy natury psychicznej – obniżenie samooceny i wiary we własne siły
– problemy rodzinne
– w skrajnych przypadkach bezdomność

d. metody zwalczania bezrobocia:

– metody aktywne
działania na rzecz tworzenia nowych i zachowania istniejących miejsc pracy szkolenia dla bezrobotnych
– metody pasywne -zasiłki i pomoc socjalna dla bezrobotnych, obniżanie wieku emerytalnego oraz wydłużanie obowiązku szkolnego, dzielenie miejsc lub czasu pracy

5. Zjawisko ubóstwa
a. ubóstwo to zjawisko polegające na braku środków materialnych do zaspokojenia podstawowych potrzeb
b. rodzaje ubóstwa
– ubóstwo skrajne – poniżej minimum egzystencji
– ubóstwo relatywne – poniżej 50% średniego wynagrodzenia w kraju
– ubóstwo ustawowe – wysokość dochodu upoważniająca do otrzymywania świadczeń socjalnych

6. Ubezpieczenia społeczne w Polsce
a. rodzaje ubezpieczeń w Polsce
– emerytalne
– rentowe
– chorobowe
– od nieszczęśliwych wypadków

b. system ubezpieczeń społecznych w Polsce:
– Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS)
– Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS)

c. funkcjonowanie ZUS opiera się na zasadzie solidarności pokoleń –

_{Opracowano na podstawie podręcznika Nowa Era oraz https://www.e-historia.com.pl/131-liceum-i-technikum-po-gimnazjum/wiedza-o-spoleczenstwie-zakres-rozszerzony/3237-3-4-wykluczenie-spoleczne}

I. Rządy Ottonów –
1. Rozpad cesarstwa Karolingów
– osłabienie władzy cesarskiej za panowania Ludwika Pobożnego.
-traktat w Verdun – 843 r.
-przejęcie rządów przez Ludolfingów

2. Panowanie Ottona I
a. sukcesy militarne:
– zwycięstwo na Węgrami
– podporządkował sobie Czechy
– dokonał podboju Słowian połabskich
b. koronacja na cesarza – 962 r.

3. panowanie Ottona II
a. na cesarza został koronowany za życia Ottona I
b. ożenił się z księżniczką bizantyjską Teofano
c. niepowodzenia pod koniec panowania
– klęska w wojnie z Arabami na południu Italii
– wybuch powstania Słowian połabskich

4. Panowanie Ottona III
a. regencja Teofano
b. plany budowy monarchii uniwersalnej
c. pielgrzymka do Gniezna – 1000 r.

5. Henryk II zrezygnował z koncepcji Ottona III i planował ekspansję terytorialną państwa niemieckiego.

II. Przejęcie władzy w Anglii przez dynastię normandzką:
-Normandia to obszar terytorium Franków
-wzrost potęgi Normandii za panowania Wilhelma I Zdobywcy
–najazd na Anglię – zwycięstwo nad armią Harolda Godwinsona w bitwie pod Hastings – 1066 r. 
– zdobycie korony angielskiej przez Wilhelma I Zdobywcę

III. Półwysep Apeniński – rejon walki między Bizancjum, Longobardami, Ostrogotami, Arabami i Normanami (z Normandii). Powstało tam Państwo Kościele (Karol Wielki).

IV. Półwysep Iberyjski zajęty przez Wizygotów – później starcia z Arabami.

V. Feudalizm – system polityczno-prawny, charakteryzujących się rozdrobnieniem władzy, funkcjonującej na podstawie więzi lennych między seniorami a ich wasalami

2.  Stosunek lenny
a. zachodził między seniorami a wasalami
a. umowa lenna
– określała obowiązki i prawa zarówno seniora jak i wasala
– senior zapewniał bezpieczeństwo, opiekę i oddawał ziemię w lenno
– wasal zobowiązany był do wierności, pomocy wojskowej, rady, zasiadania w sądach, okolicznościowych świadczeń materialnych

d. drabina feudalna
– najwyższy senior – suzeren
– zasada „wasal mojego wasala nie jest moim wasalem”

e. immunitet – przywilej zwalniający osoby lub określone terytoria:
– ze świadczeń materialnych – immunitet ekonomiczny
– spod jurysdykcji władcy – immunitet sądowy

3.  Poddaństwo chłopów
a. stosunek poddańczy – stosunek między właścicielem ziemskim a ludnością chłopską
b. chłop pozbawiony prawa własności do posiadanej ziemi – w zamian za prawo do użytkowania uiszczał rentę feudalną

c. formy renty feudalnej:
– odrobkowa – pańszczyzna
– pieniężna – czynsz
– w naturze – część płodów rolnych

4. Wykształcenie się stanów społecznych
a. stan – zamknięta grupa społeczeństwa feudalnego o wyodrębnionej pozycji społeczno-prawnej
– przynależność do stanu wynikała z urodzenia
– każdy stan miał odrębny status prawny
– każdy stan podlegał odrębnemu sądownictwu stanowemu

b. cztery stany społeczeństwa feudalnego
– duchowny
– rycerski – później przekształcił się w szlachecki
– mieszczański
– chłopski

Zagadnienia
1. Frankowie – kim byli? Skąd się wzięli? Które tereny zamieszkali?
2. Merowingowie (Chlodwig I)
3. Karolingowie (majordomowie – kim byli; dlaczego zmiana dynastii; najważniejsi przedstawiciele dynastii; jak wykształcił się feudalizm)
4. Powstanie Państwa Kościelnego
5. Karol Wielki (reformy; koronacja – symboliczne znaczenie? dlaczego cesarz Bizancjum tej koronacji nie uznał od razu?: renesans karoliński – charakterystyka, przykłady)
6. Traktat w Verdun – 843 – założenia

Zagadnienia:

1. Oświecenie -cechy charakterystyczne, ramy czasowe
   
   
2. Filozofia – nurty filozoficzne:
   -racjonalizm- rozum ludzki głównym źródłem poznania – Kartezjusz
   -empiryzm – John Locke – umysł jako tabula rasa, wiedza pochodzi z doświadczenia
   -deizm – Denis Diderot, Wolter – Bóg stworzył świat i pozostawił go ludzkości
   -ateizm – Paul d’Holbach – Bóg nie istnieje
   
   
3. Nauka
   Isaak Newton
   Antoine Lavoisier
   Denis Diderot
   Wiliam Herschel
   Adam Smith
   Wilhelm Henry
   Beniamin Franklin
   James Watt
   Bracia Montgolfier
   Anders Celsjusz i Gabriel Daniel Farenheit
   
   
4. Myśliciele polityczni epoki
   Wolter
   Monteskiusz
   John Locke
   Jean Jacques Rousseau
   
   
5. Idee polityczne Oświecenia
   Idea społecznych praw naturalnych
   Idea umowy społecznej
   Idea suwerenności ludu
   Idea trójpodziału władzy
   
   
6. Sztuka i architektura

1. Polacy nie mają swojego państwa, ale chcieliby je mieć:

2. Orientacje polityczne w Polsce przed I wojną światową
a. orientacja prorosyjska – Roman Dmowski (Narodowa Demokracja) – należy walczyć u boku Rosji a dostaniemy autonomię

b. orientacja proaustriacka – Józef Piłsudski – należy wystąpić przeciw Rosji poprzez wywołanie powstania w Kongresówce

c. orientacja rewolucyjna – PPS „Lewica” i SDKPiL – robotnicy powinni wywołać rewolucję i przejąć władzę. Niepodległość jest niepotrzebna.

3. Polskie formacje zbrojne pomogły w międzynarodowym nagłośnieniu problemu.

SOJUSZ Z PAŃSTWAMI CENTRALNYMI:
-I Kompania Strzelców
-Legiony Polskie
-Centralny Komitet Obywatelski
-Polskie Siły Zbrojne (po Akcie 5 Listopada w Królestwie Polskim)
-Polska Organizacja Wojskowa

SOJUSZ Z ENTENTĄ
-Komitet Narodowy Polski
-Polska Brygada Strzelecka (później Dywizja Strzelców Polskich)
-Naczelny Komitet Wojskowy
-Legion Bajończyków
-Armia Polska

4. Sprawa polska w polityce wielkich mocarstw
a. W 1914 r. państwa zaborcze ogłosiły, że Polacy mają wstępować do ich armii.
b. Akt 5 listopada 1916
c. orędzie Wilsona 22 stycznia 1917 r.

c. komuniści w rewolucyjnej Rosji
d. pokój wersalski

Materiał dodatkowy – dla przypomnienia informacji o I wojnie światowej

1. Jakie czynniki powodowały przyrost liczby ludności w Europie
   na przestrzeni dziejów?
2. Na podstawie tekstu ze str. 186–191 podręcznika uzupełnij tabelę.

3. Przeanalizuj wykres str. 188 podręcznika. Jaką rolę odegrało wprowadzenie płodozmianu i nawożenie gleby?

4. Czym była rewolucja przemysłowa? Jaką rolę odegrał James Watt w jej rozwoju?

5. Jakie zmiany nastąpiły w gospodarce? Czym był liberalizm gospodarczy?

Materiały pomocnicze i powtórzeniowe:

I. Główne ogniska zapalne na świecie na przełomie XIX i XX w.

1. II RZESZA
a. wzrost potęgi gospodarczej Niemiec
b. wzrost wpływów niemieckich na Bliskim Wschodzie
– podróż Wilhelma II do Turcji – 1898 r.
– budowa linii kolejowej Berlin-Stambuł-Bagdad
c. plany budowy niemieckiego imperium kolonialnego
d. plan rozbudowy floty wojennej
e. planom tym sprzeciwiała się Anglia – nie chce konkurencji.
f. Francja również przeciw Niemcom, przez utratę Alzacji i Lotaryngii w 1871. a dodatkowo…
g. kryzys marokański (niemiecka próba rozbicia przymierza francusko-angielskiego poprzez przeciwstawienie się zajmowaniu Maroka przez Francję)

2. ROSJA
a. chce zdobyć cieśniny czarnomorskie należące do Turcji
b. miesza się w konflikty na Bałkanach (to strefa wpływów Turcji) –>

3. KOCIOŁ BAŁKAŃSKI
a. sytuacja na Bałkanach
– pogłębiająca się słabość Turcji
– walka o wpływy mocarstw: Austro-Węgier, Rosji i Wielkiej Brytanii
– mocarstwowe aspiracje Serbii – plan budowy Wielkiej Serbii
– uzyskanie przez Bułgarię niepodległości – 1908 r.
–  formalna aneksja Bośni i Hercegowiny przez Austro-Węgry (1908 r.) – faktycznie były w ich posiadaniu od 30 lat.
– powstanie Ligi Bałkańskiej – przymierze Serbii, Czarnogóry, Bułgarii i Grecji (1912 r.) – pomoc Rosji
– powstanie niepodległej Albanii – 1912 r.
b. pierwsza wojna bałkańska (X 1912 –  V 1913 r.)
– atak Ligi Bałkańskiej na Turcję – 1912 r.
– pokój w Londynie (utrata przez Turcję terenów europejskich, powstanie Albanii, Bułgaria otrzymała Trację)
c. druga wojna bałkańska (VI-VIII 1913 r.)
– wojna Bułgarii z dotychczasowymi sojusznikami: Serią i Grecją z o podział łupów
– klęska Bułgarii
– znaczne straty terytorialne Bułgarii na mocy pokoju w Bukareszcie

II. Układy państw – „zbrojny pokój” oraz „wyścig zbrojeń”

III. Wybuch wojny – 28 czerwca 1914 r. – Gavrilo Princip dokonał zamachu na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda

CIĄG ZDARZEŃ:

IV. FRONT ZACHODNI
1. Plan Schliffena (wojna błyskawiczna – manewrowa)
2. bitwa nad Marną – zatrzymanie lini Frontu
3. wojna pozycyjna
4. bitwa o Verdun (1916) oraz nad Sommą
5. Stany Zjednoczone:
-najpierw neutralność
-blokada portów morskich Niemiec przez Anglię
-nieograniczona wojna podwodna (luty 1917) została wprowadzona przez Niemcy i miała uderzyć w Wielką Brytanię
-Stany Zjednoczone wypowiedziały Niemcom wojnę w kwietniu 1917
-Niemcy słabną, przełamanie frontu przez aliantów, bunty żołnierzy niemieckich, rewolucja w Niemczech
-11 listopada 1918 – Niemcy podpisują rozejm z aliantami

V. FRONT WSCHODNI
1. Atak Rosjan na Niemcy od Prus Wschodnich – front wschodni
2. Niemcy – sukcesy – zajmują Warszawę
3. Ofensywa Brusiłowa – 1916
4. Wybuch rewolucji lutowej w Rosji (1917)
5. Pokój brzeski – marzec 1918.

VI. Skutki:
POLITYCZNE
1. upadek wielkich mocarstw europejskich (Rosja, Niemcy, Austro-Węgry)
2. wzrost potęgi Wielkiej Brytanii, Francji i USA.
3. zmiany granic
-niepodległe państwa: Polska, Czechosłowacja, Austria, Węgry, Finlandia, Litwa, Łotwa, Estonia, Królestwo SHS (Serbów, Chorwatów i Słoweńców)
-dodatkowo Alzacja i Lotaryngia dla Francji, Szlezwik dla Danii, Besarabia i Siedmiogród dla Rumunii, południowy Tyrol i Triest dla Włoch, Eupen i Malmedy dla Belgii.
4. Gdańsk – wolnym miastem pod kontrolą międzynarodową
5. Kolonie Niemiec rozdzielone pomiędzy Wielką Brytanię i Francję
6. Zarządzono plebiscyty na terenach wielonarodowych (Szlezwik, Górny Śląsk, Warmia i Mazury)
7. W Rosji obalenie caratu –> rewolucje w Rosji
8. Maksymalne osłabienie Niemiec (demilitaryzacja Nadrenii, armia 100 000, zakaz zbrojenia się). Postanowienia dotyczące Niemiec zawarto w traktacie wersalskim (1919).
9. Liga Narodów
10. Ład wersalsko-waszyngtoński

GOSPODARCZE
1.inflacja
2.zadłużenie państw Europy Zachodniej
3. osłabienie Niemiec reparacjami wojennymi

SPOŁECZNE
1.inwalidzi wojenni
2.emancypacja kobiet
3. powstanie państw narodowych
4. dojście do władzy komunistów, faszystów i narodowych socjalistów

CEL: poznasz genezę i główne zasady religii muzułmańskiej, a także będziesz potrafił przedstawić osiągnięcia kultury arabskiej i główne kierunki ekspansji Arabów.

I. Czy pamiętasz jakie obszary zajmowało cesarstwo rzymskie oraz jakie stare cywilizacje omawiane na lekcjach historii istniały wcześniej na obszarze Bliskiego Wschodu i Afryki? Spróbuj sobie odpowiedzieć na to pytanie – wskazówek dostarczy ci mapa zamieszczona w podręczniku na s. 114.

II. W czasie, kiedy Bizancjum osiągnęło szczyt swojej świetności, na terenie Półwyspu Arabskiego rozwijała się inna cywilizacja. Jaka?

III. Zapoznaj się z treścią podręcznika (podrozdział Arabowie i Półwysep Arabski, s. 154) oraz mapą (s. 157). Jak warunki panujące na Półwyspie Arabskim wpłynęły na życie tamtejszej ludności? Wskaż na mapie kolebkę świata arabskiego i najważniejsze miasta na Półwyspie Arabskim.

IV. Pobierz poniższą kartę pracy i uzupełnij ją. Zadania należy odesłać przez Classroom. Termin: dzisiaj.

V. Na zakończenie zastanów się jakie osiągnięcia arabskie są Ci najbliższe i dlaczego.

VI. Praca domowa dla chętnych: Wyszukaj i napisz, w jaki sposób kultura arabska stanowi dziś natchnienie dla współczesnych twórców (pisarzy, reżyserów, twórców gier…)