JAKIE PRAWA PRZYSŁUGUJOM MNIEJSZOŚCIOM NARODOWYM W POLSCE?
Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 roku, Ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz inne ustawy przyznają obywatelom polskim innego pochodzenia wiele praw związanych z ich odrębnym pochodzeniem narodowym:
- wolność zachowania i rozwoju własnego języka, zachowania obyczajów i tradycji oraz rozwoju własnej kultury;
- prawo do tworzenia własnych instytucji edukacyjnych, kulturalnych i instytucji, które służą ochronie tożsamości religijnej;
- prawo uczestnictwa w rozstrzyganiu spraw dotyczących ich tożsamości kulturowej;
- prawo do zwolnienia komitetu wyborczego utworzonego przez członków organizacji mniejszości narodowych z wymogu przekroczenia 5% progu wyborczego w wyborach do Sejmu RP;
- prawo do uwzględnienia potrzeb mniejszości narodowych i etnicznych w publicznym radiu i telewizji;
- prawo do zachowania tajemnicy, z wyjątkiem przewidzianym prawem, dotyczącej ujawnienia informacji o własnej przynależności do mniejszości lub ujawnienia swojego pochodzenia, języka mniejszości lub religii;
- zakaz przymusowej asymilacji osób należących do mniejszości narodowych i etnicznych;
- prawo do używania i pisowni swoich imion i nazwisk zgodnie z zasadami pisowni języka mniejszości narodowych;
- prawo używania języka mniejszości w wybranych gminach jako języka pomocniczego;
- używania nazw geograficznych, ulic w języku mniejszości jako nazw dodatkowych;
- zobowiązanie organów władz publicznych do podejmowania inicjatyw w celu wspierania działalności zmierzającej do ochrony, zachowania i rozwoju tożsamości kulturowej mniejszości.
Utworzono również Komisję Wspólna Rządu i Mniejszości Narodowych -organu opiniodawczo‑doradczego dla Prezesa Rady Ministrów.
Na podstawie obowiązującego prawa państwo polskie finansuje nauczanie języków mniejszości narodowych.
Podstawy prawne gwarantują przestrzeganie praw mniejszości narodowych w Polsce, pozwalają na ich rozwój i swobodne funkcjonowanie.
CUDZOZIEMIEC A PRZEDSTAWICIEL MNIEJSZOŚCI NARODOWEJ – różnica?
-Konstytucja
-Ustawa z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
-Umowy międzynarodowe
STATYSTYKI
Obywatele:
Ukrainy 214,7 tys. osób,
Białorusi – 25,6 tys.,
Niemiec – 21,3 tys.,
Rosji – 12,5 tys.,
Wietnamu – 12,1 tys.,
Indii – 9,9 tys.,
Włoch – 8,5 tys.,
Chin – 8,5. tys.,
Wielkiej Brytanii – 6,3 tys.,
Hiszpanii – 5,9 tys.
Większość z nich, 241,6 tys. osób, posiada zezwolenie na pobyt czasowy, które jest wydawane na okres maksymalnie trzech lat. Zezwolenie na pobyt stały posiada 78,4 tys. osób.
Oprócz tego oczywiście w naszym kraju funkcjonuje wielu obcokrajowców przebywających tymczasowo w ramach ruchu bezwizowego lub na podstawie wiz.
JAKI JEST STOSUNEK POLAKÓW DO MNIEJSZOŚCI NARODOWYCH I OSÓB INNYCH NARODOWOŚCI?
Badania Centrum Badania Opinii Społecznej 2020 r.
OD CZEGO ZALEŻY NASTAWIENIE DO DANYCH NACJI?
-wykształcenie (wyższe, średnie, podstawowe)
-mieszkający w dużych miastach są bardziej otwarci
-znajdujący się w lepszej sytuacji materialnej (wśród zadowolonych z własnych warunków materialnych nastawienie było lepsze)
– płeć (kobiety przeciętnie wyrażały pozytywne nastawienie do większej liczby nacji niż mężczyźni
– kwestie światopoglądowe – częściej sympatię do innych nacji deklarowali ankietowani nieuczestniczący w praktykach religijnych oraz identyfikujący się z lewicą – niechęć związana była z respondentami identyfikującymi się z prawicą
– wiek (niechęć wobec innych narodów częściej deklarują respondenci w wieku 55 lat i więcej)
– doświadczenie II wojny światowej, która mimo że zakończyła się 75 lat temu, czyli przed urodzeniem się większości Polaków, to nadal wpływa na nasz stosunek do Niemców, Rosjan, Ukraińców, Żydów lub Anglików. W badaniach przeprowadzonych w 2009 roku przez Pentor Research International, na zamówienie Muzeum II Wojny Światowej, zapytano o złe wspomnienia, jakie zachowały się w pamięci rodzinnej o innych nacjach z lat 1939–1945. Najwięcej złych wspomnień dotyczyło Ukraińców – 63,8%, następnie Niemców – 62,6% oraz Rosjan – 57%.
NOTATKA
POSTAWA – reakcja jednostki na określoną sytuację
1. Komponenty postaw wobec mniejszości:-
a. emocjonalny – nastawienie wobec obiektu, emocje jakie w nas wywołuje
b. poznawczy – zespół przekonań na temat mniejszości, wiedza na dany temat
c. behawioralny – zachowania wobec mniejszości
2. Postawy:
-akceptacja
-odrzucenie (wrogość/niechęć)
-obojętność
3. Na postawy wobec narodu silny wpływ mają stereotypy (uproszczone przeświadczenie dotyczące innych grup społecznych)
a. stereotypy jawne (otwarcie o nich mówimy – uzasadniamy dlaczego) i ukryte (podświadomie zachowujemy się w jakiś sposób, nie do końca rozumiemy dlaczego postępujemy w dany sposób – może być to związane z konformizmem)
b. dystans społeczny – poziom sympatii lub niechęci w stosunku do konkretnych nacji
4. Postawy wobec mniejszości i cudzoziemców
a. kosmopolityzm – postawa charakteryzująca się osłabieniem poczucia więzi z własnym narodem w wyniku uznawania za swoją ojczyznę całego świata
b. nacjonalizm – postawa charakteryzująca się uznawaniem własnego narodu jako dobra najwyższego
c. ksenofobia – postawa charakteryzująca się niechęcią lub wrogością do przedstawicieli innych narodów, wynikającą z poczucia zagrożenia
d. szowinizm – bezkrytyczny stosunek do własnego narodu połączony z brakiem szacunku i pogardą do innych narodów
e. rasizm – przekonanie o nierównej wartości biologicznej i intelektualnej przedstawicieli różnych ras
f. antysemityzm – odmiana rasizmu polegająca na wrogości wobec Żydów
Odmowa przyjęcia uchodźców przez Polskę w 2017 roku spowodowała, że nasz kraj jest postrzegany jako ksenofobiczny. Badanie przeprowadzone przez Amnesty International Refugees Welcome Index wykazało, że Polska zajęła 24. na 27 miejsc pod względem negatywnego nastawienia do uchodźców. Gorszą pozycję od Polski zajęły Tajlandia, Indonezja i Rosja.
Potwierdzają to podszyte ksenofobią ataki na obcokrajowców w Polsce: w Bydgoszczy i Toruniu pobito studentów z Turcji i Bułgarii, za wypowiedź w języku niemieckim zaatakowano profesora w tramwaju, w Łodzi napadnięto na muzułmankę, w Rzeszowie – na Portugalczyka. Są to, niestety, częste akty przemocy, jednak jesteśmy krajem, który w 2015 roku wydał najwięcej po Wielkiej Brytanii zezwoleń na pobyt dla osób spoza Unii Europejskiej.
(źródło: https://epodreczniki.pl/a/przeczytaj/D1G42FQa9 )
ZADANIA MATURALNE (rozszerzenie 2005)
