Dzień: 2024-09-27

W pierwszej połowie XIX w. Polacy żyli w granicach trzech państw znacznie różniących się poziomem rozwoju cywilizacyjnego.

Zagadnienie 1. Sytuacja wewnętrzna i polityka zagraniczna Rosji, Austrii i Prus w pierwszej połowie XIX w.

Czy potrafisz wymienić wskaźniki awansu cywilizacyjnego państw Europy Środkowej i Wschodniej w pierwszej połowie XIX w.?

-uwolnienie rynku produkcji i pracy,

-rozwój przemysłu,

-budowa kolei,

-likwidacja analfabetyzmu

Które z państw zaborczych było najbardziej zaawansowane pod względem cywilizacyjnym?

Wskaż kierunki ekspansji państw zaborczych w pierwszej połowie XIX w.

-Prusy – obszar państw niemieckich (dążenie do usunięcia wpływów Austrii z terytoriów niemieckich);

-Austria – Włochy, Bałkany; Rosja – Bałkany, Kaukaz i Zakaukazie.

Co z Gruzją, Armenią, Azerbejdżanem i Czeczenią?

–> terytoria rosyjskiej ekspansji. Jaka jest aktualna sytuacja tych obszarów?

PRUSY
1. Reformy Steina-Hardenberga – pruska droga do kapitalizmu
-zniesienie poddaństwa chłopów (1807)
-uwłaszczenie chłopów – przekazanie ziemi na własność połączone ze zniesieniem obciążeń feudalnych (z odszkodowaniem lub bez)
-reforma wojskowa

ROSJA
-żandarem Europy
-samodzierżawie
Powstanie dekabrystów
-słowianofile, okcydentaliści, panslawizm

AUSTRIA
-kanclerz Klemens von Metternich
-„więzienie narodów”

Zagadnienie 2. Przyczyny, skutki i znaczenie wojny krymskiej

W jaki sposób wojna krymska naruszyła porządek międzynarodowy wprowadzony na kongresie wiedeńskim? (polecenie 3. ze s. 83 podręcznika)

Analiza karykatury ze s. 80 podręcznika: wskazać zawarte w niej elementy i określić ich znaczenie.

1. Kluczowe problemy na świecie w latach 90. XX wieku
2. Konflikty zbrojne przełomu XX i XXI wieku
3. Obalenie apartheidu
4. Znaczenie Chin
5. Globalna Północ – globalne Południe
6. Prześladowania religijne

Ad1.

a. zakończenie zimnej wojny nie doprowadziło do wygaśnięcia konfliktów zbrojnych i zwiększenia bezpieczeństwa

b. źródłem nowych zagrożeń stał się ułatwiony dostęp do dużych zasobów taniej broni posowieckiej

c. reżimy niedemokratyczne zintensyfikowały wysiłki mające na celu produkcję własnej broni masowego rażenia.

Ad 2.

Wojna w Jugosławii

https://www.arte.tv/pl/videos/091347-004-A/historie-konfliktu/

Ormiańsko-azerski konflikt o Górski Karabach

Aktualnie trwające konflikty na świecie:

Ad 4. ****

Obalenie apartheidu w Republice Południowej Afryki (RPA)

APARTHEID – doktryna obowiązująca w Republice Południowej Afryki (do 1961 r. – Związek Południowej Afryki) od 1948 r. – polegała na segregacji rasowej i uprzywilejowaniu białej mniejszości

Ludność czarnoskóra była zmuszona do zamieszkiwania w tzw. bantustanach.

Przeciwko apartheidowi wystąpił Afrykański Kongres Narodowy (ANC) z Nelsonem Mandelą na czele.

W 1968 r. apartheid został uznany przez ONZ za zbrodnię przeciwko ludzkości.

Politykę apartheidu zakończył prezydent RPA Frederik de Klerk (1990 r.).

W 1993 roku Nelson Mandela i Frederik Willem de Klerk zostali laureatami pokojowej Nagrody Nobla.

W 1994 r. Nelson Mandela został wybrany na prezydenta RPA.

Ad5.

Główne kierunki polityki rządu chińskiego po masakrze na placu Tian’anmen

–  ograniczenia swobód obywatelskich

– prorynkowe reformy gospodarcze

Przywódcy ChRL chcą przekształcić Chiny w supermocarstwo

– siły zbrojne

– umacnianie wpływów na arenie międzynarodowej

– problem Tajwanu

Ad 6.

Postępująca globalizacja przyczyniła się do pogłębienia różnić pomiędzy bogatą Północą a biednym Południem

Deklaracja milenijna – przyjęty na Szczycie Milenijnym Narodów Zjednoczonych program poprawienia warunków życia ludzkości (6-8 X 2000 r.) —> jakie założenia?

Ad 7.

Wolności religijne zostały uznane za jedno z podstawowych praw człowieka, ale w wielu regionach świata dochodzi do prześladowań na tle religijnym

Formy prześladowań:

– fizyczna eksterminacja (działania talibów w Afganistanie)

– uprzywilejowanie religii dominującej (państwowej) połączona z dyskryminacją religii mniejszościowych (prawosławie w Rosji)

– zwalczanie wszelkich religii w krajach programowo ateistycznych (Chiny, Korea Północna)