Prawo

ZASADY PRAWA:


Lex retro non agit – prawo nie działa wstecz. Zasada ta pochodzi z prawa rzymskiego. Oznacza, że ustawodawca nie może ustanawiać norm prawnych powodujących skutki prawne w odniesieniu do zdarzeń z przeszłości.

Praesumptio boni viri – zasada domniemania niewinności. Wywodzi się z prawa rzymskiego. Osobę uznaje się za niewinną, dopóki stawiane jej zarzuty nie zostaną udowodnione przed sądem.

Nulla poena sine lege – nie ma kary bez ustawy. Nie można zostać ukaranym za czyn, jeśli w czasie jego popełnienia nie istniała norma prawna określająca sankcję za popełnienie tego czynu.

Ignorantia iuris nocet – nieznajomość prawa szkodzi. To znaczy, że nieznajomość normy prawnej nie zwalnia z odpowiedzialności w przypadku jej naruszenia.

Nullum crimen sine lege – nie ma przestępstwa bez ustawy. Nikt nie może ponosić odpowiedzialności karnej, jeżeli popełniony przez niego czyn nie był zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia

Dura lex sed lex – twarde prawo ale prawo. Wyraża konieczność bezwzględnego
podporządkowania się przepisom prawa. Nie ma tu mowy o usprawiedliwieniu ich łamania jakimikolwiek względami moralnymi czy etycznymi.

In dubio pro reo – zasada domniemania niewinności, wątpliwości rozstrzyga się na korzyść oskarżonego. Istotą tej zasady jest to, iż wątpliwości nie dające się usunąć w drodze czynności dowodowych sąd musi rozstrzygać na korzyść oskarżonego.

Nemo iudex in causa sua – nikt nie może być sędzią we własnej sprawie. W sytuacji, w której bezstronność organu budzi uzasadnioną wątpliwość, może zostać on wyłączony z toczącego się postępowania.

Audiatur et altera pars – należy wysłuchać także drugiej strony. Zasada stosowana nadal w postępowaniu sądowym, dająca prawo ustosunkowania się do wypowiedzi innej strony.