Dzień: 2022-11-15

1. Ochrona zdrowia w Polsce:
   –
   –
   –
   –
   –

1. POLITYKA SPOŁECZNA –
2. Dobrobyt społeczny –
3. Aktywność społeczna państwa:
   – ubezpieczenia społeczne
   -pomoc społeczna
   -polityka rynku pracy
   -polityka prorodzinna
   -polityka senioralna
   
4. System zabezpieczeń społecznych w Polsce:

– Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS)

– Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS)

– Ministerstwo właściwe ds. rodziny i polityki społecznej (świadczenia na rzecz bezrobotnych i potrzebujących rodzin)

– Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) – Finansuje ubezpieczenia z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego

b. ubezpieczenia społeczne – ich celem jest zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego osobom, które z powodu różnych zdarzeń losowych (np. choroba, kalectwo, ciąża, starość) nie mogą utrzymać się z własnej pracy.

c. rodzaje ubezpieczeń społecznych

– emerytalne

– rentowe

– chorobowe

– od nieszczęśliwych wypadków

Ubezpieczenia obowiązkowe w Polsce:

• emerytalne i rentowe dla pracowników, osób zatrudnionych, duchownych, członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych, osób prowadzających działalność gospodarczą, posłów i senatorów, osób na zasiłku bezrobotnym, pobierającym macierzyński, przebywających na urlopie wychowawczym,
• ubezpieczenie chodobowe: pracowników na umowie o pracę, osób odbywających służbę zastępczą, członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych
• ubezpieczenia wypadkowe – wszyscy objęci obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym
  
  Ubezpieczenia dobrowolne dla:
• ubezpieczenie rentowe i emerytalne: dla pozostałych osób nie objętych ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym (np. studenci)
• chorobowe dla osób objętych obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi (np. ci co prowadzą działalność gospodarczą lub są zatrudnieni na umowę zlecenie)
• wypadkowe – nie ma takiej opcji

5. ZUS

–
–
–

d. funkcjonowanie ZUS opiera się na zasadzie solidarności pokoleń ( co to znaczy?)

e. ZUS nie tworzy prawa – robi to parlament.

PYTANIA KONTROLNE:

• Czym jest ubezpieczenie zdrowotne? Czym się różni od ubezpieczenia chorobowego?
• Czym jest NFZ? Czym się zajmuje
• Kto jest objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym?
• Czym jest e-WUŚ. Z jakich usług mogą skorzystać osoby znajdujące się w tym systemie?
• Czy osoby objęte ubezpieczeniem zdrowotnym mają prawo do korzystania ze zniżek na leki?

DEMOGRAFIA – badanie populacji pod względem długości życia, płci, migracji, ich rozmieszczeniem przestrzennym. To badania ilościowe (wielkość populacji na danym terenie ) i jakościowe (opisują różne kryteria – wykształcenie, wyznanie, płeć, wiek).

Społeczeństwo starzejące się – przyszłe pokolenia nie będą w stanie utrzymać obecnych ubezpieczeń.

6. Pomoc społeczna :

7. Rodzaje świadczeń pieniężnych:
–zasiłek stały
–zasiłek okresowy
–zasiłek celowy
–pomoc ekonomiczna na usamodzielnienie się
–pomoc pieniężna na usamodzielnienie się lub kontynuowanie nauki
-inne formy pomocy

8. Zjawisko starzenia się społeczeństwa

9. Polityka senioralna

10. Polityka prorodzinna

1. What is civil society and why is it important? What are the functions of civil society?
   
    This concept refers to a wide array of organizations: community groups, non-governmental organizations [NGOs], labour unions, indigenous groups, charitable organizations, faith-based organizations, professional associations, and foundations.
   
   They have  clearly defined goals in public space, f. ex. related to education, culture and science.
   
   They have also various ways and methods of achieving this goals (it could be strikes, demonstrations or public appearances of one person / wystąpienia publiczne).
   
   Sometimes this issue is called the “third sector”( NGOs.).

FUNCTIONS / FEATURES:
-Implementation of tasks not related to public authority .
– Control the decisions and actions of state institutions.
– The aim is to give citizens a space to express their  interests.
-Protection of the sphere of private life against state’s influence.
– Giving citizens a possibility to take an active role in the sphere of public life.

2. Idee społeczeństwa obywatelskiego:

a. wg tradycji klasycznej – społeczeństwo obywatelskie to wspólnota obywateli tworzących państwo (nie ma oddzielenia państwa i społeczeństwa) // civil society is a community of citizens, who create a state
– Arystoteles
– Cyceron
– Jean-Jacques Rousseau

b. wg tradycji liberalnej – wolności indywidualne mogą funkcjonować dzięki państwu: rządom prawa i podziałowi władz. Społeczeństwo obywatelskie ma funkcję kontrolną i ludzie mogą wywierać presję na organy władzy. // States shall enable the people freedom of action
– John Locke

c. Georg Wilhelm Hegel – społeczeństwo obywatelskie jest kolejnym ogniwem rozwoju ludzkości (drugim po rodzinie, trzecim jest państwo), które rozumiał jako sferę realizacji własnych interesów. // The state is the sphere of private interests.

d. Alexis de Tocquevill [aleksis de tokwil] – oddziela społeczeństwo obywatelskie od państwa. Społeczeństwo – sieć relacji między jednostkami podejmującymi wspólne działania w sferze publicznej (tworzenie organizacji realizujących różne cele) // State gives the possibility of achieving goals for people.

e. współcześni myśliciele – społeczeństwo obywatelskie jest niezależne (a przynajmniej powinno być) od władzy państwowej. // Civil society should be separate from the State (and state institutions) – modern concept.
– Ralf Dahrendorf
– Francis Fukuyama

3. Tradycje społeczeństwa obywatelskiego:
– (zabory)
-(niepodległość)
-(międzywojnie)
-(II wś.)

4. Społeczeństwo obywatelskie w okresie PRL // Civil society during the People’s Republic of Poland.

5. Podmioty społeczeństwa obywatelskiego
-polityczne (polegają na kształtowaniu relacji między rządzącymi, a społeczeństwem. Społeczeństwo występuje z petycjami pod adresem sprawujących władzę przez co wpływają na decyzje związane z przemianami politycznymi w kraju)
-gospodarcze (są związane z próbami doskonalenia przemian gospodarczych w kraju, np. związki pracodawców)
-społeczne (sprowadzają się do udoskonalenia niektórych sfer życia publicznego jak, np. służba zdrowia)
-kulturalne (sprowadzają się do propagowania dziedzictwa kulturowego w kraju)
-religijne (np. Kościół lub organizacje związane z pomocą ubogim, np Caritas)

6. Kapitał społeczny – poziom zdolności do współpracy między sobą w celu realizacji wspólnych interesów (nie jest pojęciem tożsamym z kapitałem ekonomicznym!)
– zaufanie
– więzi społeczne
– normy społeczne

Social capital is the result of interdependence and interaction between economic and social processes.

Funkcje kapitału społecznego:
-ekonomiczna – przyczynia się do wzrostu gospodarczego,
-społeczna – przekazuje wiedzę i doświadczenia kolejnym pokoleniom i innym osobom, przygotowuje do życia w społeczeństwie, przekazuje wartości społeczne
-kulturalna – przekazuje wzorce i normy kulturowe, rozwój dziedzictwa kulturowego

Kapitał społeczny tworzy się głównie w obszarze prywatnych organizacji działających społecznie (non-profit)

Rodzaje kapitału społecznego (the types of social capital) wg. Putnam’a:

Kapitałem społecznym wiążącym (bonding) – więzi pomiędzy członkami jednej grupy społecznej prowadzące do zacieśnienia relacji i izolacji grupy na tle innych – ties among peoplle who are similar to each other in certain respects (age, sex, ethnicity, social class).

Kapitał społeczny pomostowy (bridging) – odnosi się do sieci pomiędzy osobami należącymi do różnych grup społecznych- ties among people who are different from one other.

Możemy wyróżnić różne kryteria podziału kapitału społecznego:
-stowarzyszeniowy – dobrowolne, regularne uczestnictwo jednostek w działalności struktur organizacyjnych, któe realizują cele o charakterze zbiorowym, społecznym.
-nieformalny – rodzinny, towarzysko-sąsiedzki – dotyczy prywatnych powiązań – obejmuje relacje łączące członków rodziny, znajomych, przyjaciół i sąsiadów, oparte na gotowości emocjonalnej oraz gotowości do wzajemnej pomocy.
-negatywny – występuje w wąskich grupach interesu, organizacjach mafijnych, sieciach klientelistycznych, wpływa on destrukcyjnie na funkcjonowanie całego społeczeństwa.

 7. Zaufanie (public trust is the most important element of social capital) jako składnik kapitału społecznego – umożliwia budowanie trwałych relacji międzyludzkich, zacieśnianie więzi w grupach społecznych – przeświadczenie, że osoby danej społeczności postępują właściwie (zgodnie z przyjętymi normami)

a. zaufanie prywatne – dotyczy osobistych relacji zachodzących pomiędzy osobami, które się znają

b. zaufanie ogólne – zaufanie dotyczące szerszego grona osób, będące efektem kontaktów międzyludzkich i międzygrupowych

c. zaufanie instytucjonalne – zaufanie dotyczące osób pełniących funkcje publiczne

Poziom zaufania względem instytucji publicznych i współobywatelom w polskim społeczeństwie jest niski. Zaufanie w sferze prywatnej jest wysokie.
-doświadczenia wynikające z komunizmu
-zarzuty względem aktualnie funkcjonujących organów państwowych (korupcja, brak przejrzystości działań władz, niska efektywność polityk państwowych).