Umowa społeczna – porozumienie (domniemane lub rzeczywiste) między jednostkami żyjącymi w tzw. stanie natury na mocy którego może zaistnieć władza publiczna wraz ze stanowionym prawem oraz instytucja państwa i organizacja życia zbiorowego.
Głównymi twórcami umowy społecznej byli: Thomas Hobbes, John Locke, Jean Jacques Rousseau.
Wg. teorii umowy społecznej nie można zmuszać jednostki do wyrzeczenia się własnych ambicji na rzecz dobra całego społeczeństwa.
Źródło: J. Locke, Dwa traktaty o rządzie, tłum. Z. Rau, s. 231.
Źródło: J. J. Rousseau, Umowa społeczna, s. 19–20.