- Działalność partii politycznych w Polsce regulują (w jaki sposób? s. 150):
a. Konstytucja RP z 1997 r. (art. 11, art. 13)
b. Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych
– ewidencje partii politycznych prowadzi Sąd Okręgowy w Warszawie
– rejestracji dokonuje się na podstawie statutu – ustawa wymaga zgodności statutu z polskim prawem i zasadami demokracji
– partie mają zagwarantowany dostęp do mediów publicznych
– główne źródła finansowania: składki członkowskie, dochody z majątku, darowizny, spadki oraz subwencje z budżetu, finansowanie jest jawne
c. Kodeks wyborczy
2. Finansowanie partii politycznych (zasady otrzymania? s. 151):
– DOTACJE
– SUBWENCJE
3. Etapy rozwoju systemu partyjnego Rzeczypospolitej Polskiej
Do 1989 r. w Polsce panował system partii hegemonicznej (Polska Zjednoczona Partia Robotnicza oraz Zjednoczone Stronnictwo Ludowe i Stronnictwo Demokratyczne). W 1989 r. wprowadzenie pluralizmu politycznego.
a. FAZA I (1989 – 1993)
– rozwiązanie PZPR
– utworzenie SLD, PSL
– opozycja antykomunistyczna utworzyła swoje partie
– UD – Unia Demokratyczna – Tadeusz Mazowiecki
– PC – Partia Centrum – Jarosław Kaczyński
– system wielopartyjny, bardzo rozdrobniony
b. FAZA II (1993 – 2001)
– zmiana ordynacji wyborczej do Sejmu RP (progi wyborcze 5% dla partii i 8% dla koalicji) –> konsolidacja i stabilizacja sceny partyjnej
– do Sejmu w 1993 r. weszły: SLD, PSL, UD, Konfederacja Polski Niepodległej, Unia Pracy, Bezpartyjny Blok Wspierania Reform
– wybory 1997 – prawica stworzyła koalicję – Akcję Wyborczą Solidarność
– scena polityczna podzielona na obóz postkomunistyczny (SLD na czele) oraz postsolidarnościową prawicę (AWS).
– po rozpadzie AWS powstały: PO oraz PIS.
Reformy systemu wyborczego tego okresu:
– wybór metody D’Hondta przeliczania głosów na mandaty
– przy rejestracji partii politycznej wprowadzono wymóg uzyskania poparcia 1000 obywateli (1997 r.)
– wprowadzenie progów wyborczych – 5% dla partii i 8% dla koalicji
c. FAZA III (od 2001)
– zanika podział na obóz postkomunistyczny oraz postsolidarnościową prawicę.
– od 2005 r. na czele PIS, PO, SLD
– rozpoczyna się konflikt PIS – PO
4. Kryteria klasyfikacji partii politycznych w Polsce:
-kryterium gospodarczo-społeczne
-światopoglądowe
-stosunku do Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej
-stosunku do integracji europejskiej
5. Charakterystyka głównych partii politycznych:
-PIS
-PO
-SLD
-PSL
-Konfederacja Wolność i Niepodległość
(scharakteryzuj)