- Sejm Wielki
- Konstytucja 3 maja
- Targowica
- II rozbiór
Ad. 1. SEJM WIELKI (1788-1792)
a. Rosja zajęła się wojną ze Szwecją i Turcją – nie ma czasu na zajmowanie się polityką w RON
b. król Stanisław August Poniatowski oraz obóz patriotyczny podjęli próbę przeprowadzenia koniecznych reform
c. zwołano nowy sejm (powołano nowych posłów do izby poselskiej), zawiązano konfederację (po zawiązaniu konfederacji na sejmie obowiązywała zasada większości głosów, nie da się zerwać obrad) – sejm obradował ostatecznie w podwójnym
składzie.
d. marszałkiem został Stanisław Małachowski
e. na sejmie przewagę zdobyli zwolennicy reform
f. reformy Sejmu Czteroletniego
– zwiększył liczebność wojska
– uchwalił prawo o miasta, zwiększające prawa mieszczan
Ad.2 Najważniejszym dziełem Sejmu Wielkiego było uchwalenie Konstytucji 3 maja
a. autorzy : Stanisław Małachowski (marszałek sejmu), Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj
b. zmiany ustrojowe
– znosiła wolną elekcję i ustanawiała dziedziczność tronu polskiego
– znosiła liberum veto
– wprowadzała zasadę trójpodziału władzy
– ograniczała prawa szlachty-gołoty
– zwiększała prawa mieszczan
– obejmowała ochroną prawną chłopów
–Rzeczypospolita monarchią konstytucyjną (wcześniej oligarchia magnacka)
Konstytucja 3 Maja była pierwszą konstytucją europejską i drugą konstytucją na świecie (po amerykańskiej).
Ad 3. Przeciwnicy konstytucji zawiązali konfederację targowicką – 1792
a. targowiczanom udzieliła pomocy caryca Katarzyna II
b. przywódcy konfederacji targowickiej: Stanisław Szczęsny Potocki, Franciszek Ksawery Branicki, Seweryn Rzewuski
c. wybucha wojna domowa pomiędzy zwolennikami i przeciwnikami Konstytucji 3 maja – 1792 r.
d. do Polski wkroczyła armia carska w celu przywrócenia dawnego porządku
e. najważniejsze bitwy: pod Zieleńcami (dowództwo księcia Józefa Poniatowskiego) oraz pod Dubienką (gen. Tadeusz Kościuszko) – na pamiątkę zwycięstwa pod Zieleńcami Stanisław August Poniatowski ustanowił Order Virtuti Militari
f. przewaga sił rosyjskich więc król postanowił skapitulować
Ad 4. Drugi rozbiór Polski – 1793 r.
a. sejm rozbiorowy w Grodnie – 1793 r.
– zatwierdził drugi rozbiór Polski
-unieważnił Konstytucję 3 maja
-przywrócił dawne zasady ustroju Polski (m.in. liberum veto i wolną elekcję)
_1944_400dpi_amwig.jpg){kind=link}