III Rzesza

FILM: https://gwo.pl/przedmioty/historia/filmy-edukacyjne/nazizm-w-niemczech/

Rozgrzewka:

Przypomnij, jakie były losy Niemców i Rosjan w I wojnie światowej – uzupełnij tabelę.

PaństwoBlok militarny, do którego państwo należałoWynik wojnyPostawa ludności pod koniec wojny
Rosja
Niemcy

I. Totalitaryzm – ustrój, w którym państwo stara się kontrolować całe życie obywateli. W okresie międzywojennym powstały dwa państwa totalitarne: III Rzesza (państwo faszystowskie) i ZSRR (państwo komunistyczne)

Cechy:
-podporządkowanie jednostki państwu
-system monopartyjny
-wódz na czele państwa
-całe życie społeczne i polityczne podporządkowane partii
-propaganda
-indoktrynacja
-aparat bezpieczeństwa
-militaryzm
-likwidacja opozycji

Mapa Republiki Weimarskiej
domena publiczna

II. Sytuacja u schyłku I wś. i w pocz. Republiki Weimarskiej (1919-1933).
1. Przewrót polityczny w Niemczech w XI 1918 r.
a. abdykacja Wilhelma II
b. objęcie władzy przez Radę Pełnomocników Ludowych – Friedrich Ebert (SPD)
c. stłumienie przewrotu komunistycznego zorganizowanego przez Związek Spartakusa – Róża Luksemburg  i Karol Liebknecht

Róża Luksemburg – Wikipedia, wolna encyklopedia
Róża Luksemburg
Karl Liebknecht – Wikipedia, wolna encyklopedia
Karl Liebknecht 

Więcej informacji możesz znaleźć na stronie http://redterror.eu


d. obrady Zgromadzenia Narodowego w Weimarze – stąd nazwa Republika Weimarska

e. wybór Friedricha Eberta na pierwszego prezydenta

II. Niemcy w latach 20. XX wieku
1. Kryzys powojenny.
a. bezrobocie
b. hiperinflacja
c. reformy gospodarcze Gustava Stresemanna  – 1923 r.

2. Napięta sytuacja wewnętrzna
a. krytyka socjaldemokratycznego rządu zarówno ze strony monarchistów i nacjonalistów jak i komunistów
b. działalność bojówek komunistycznych i Freikorpsów
c. załamanie gospodarki podczas wielkiego kryzysu gospodarczego (1929-1935)

III. Narodziny nazizmu.
1. Powstanie Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników (NSDAP)

2. dążenie do złamania „dyktatu wersalskiego”

3. doktryna faszyzmu:
a. „Mein Kampf” Adolfa Hitlera  
b. „Mit XX wieku” Alfreda Rosenberga
c. cechy faszyzmu:
– nacjonalizm
– rasizm (antysemityzm)
– antykomunizm
– antydemokratyzm
– teoria przestrzeni życiowej

IV. Droga Hitlera do władzy:

1. Adolf Hitler staje na czele Niemieckiej Partii Robotniczej (1919) – przekształci ją w NSDAP.

2. Pucz monachijski – 1923

3. Wzrost wpływów NSDAP podczas wielkiego kryzysu gospodarczego (1929-1933).
a. utworzenie bojówek partyjnych SA (Oddziały Szturmowe) – Ernst Röhm
b. zwycięstwo w wyborach parlamentarnych w 1932 r. – NSDAP (Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników)
c. powierzenie przez prezydenta Paula von Hindenburga  funkcji kanclerza Adolfowi Hitlerowi – 30 I 1933 r.

4.Następnie rozwiązanie parlamentu – wybory w marcu

5.Pożar Reichstagu – 27 II 1933 -pretekst do ograniczenia praw obywatelskich

6.W marcu NSDAP zdobywa większość w parlamencie

Eger, salutujący mieszkańcy Źródło: Eger, salutujący mieszkańcy, 1938, fotografia, Bundesarchiv, licencja: CC BY-SA 3.0.
Eger, salutujący mieszkańcy, 1938, fotografia, Bundesarchiv

7.Proklamacja III Rzeszy – 15 III 1933 r.

8.Noc długich noży – 30 VI 1934 – czystka wewnątrzpartyjna (przyboczna gwardia Hitlera – SS – Oddziały Ochronne NSDAP – Heinrich Himmler

9.Po śmierci Hindenburga Hitler jak Führer skupił w swoim ręku władzę prezydenta, kanclerza i szefa partii nazistowskiej.

III Rzesza w kolorze – Historia kilku fotografii | Eloblog
Źródło: https://eloblog.pl/wp-content/uploads/2016/02/iii-rzesza-w-kolorze.jpg

V. Hitler w pełni władzy. System rządów hitlerowskich = nazistowskich

1.  Indoktrynacja
a. działalność Ministerstwa Propagandy – Joseph Goebbels (zapoznaj się ze skróconą historią rodziny Goebbelsów: https://www.deathcampsmemorialsite.com/baza-wiedzy/155-smierc-rodziny-joseph-goebbels-1-5-1945.html )
b. utworzenie faszystowskiej organizacji młodzieżowej – Hitlerjugend

Grupa Hitlerjugend „Należymy do Hitlerjugend od dziesiątego roku życia. Spędzamy razem mnóstwo czasu: w szkole, na specjalnych zbiórkach po lekcjach i w niedziele, a także na obozach podczas wakacji. Dużo przebywamy na świeżym powietrzu – staramy się być coraz sprawniejsi, bo to potrzebne, by w przyszłości dobrze walczyć za ojczyznę. Chcemy być dobrymi Niemcami, dbać o rozwój naszego państwa, zwalczać Żydów i innych wrogów naszej aryjskiej rasy. Kierunek wytycza nam Adolf Hitler i jego partia – NSDAP". Źródło: Grupa Hitlerjugend, 1933, Bundesarchiv, licencja: CC BY-SA 3.0.
Grupa Hitlerjugend, 1933, Bundesarchiv.

2. Rozbudowa aparatu przemocy:
–  utworzenie GESTAPO– Tajna Policja Państwowa
– tworzenie obozów koncentracyjnych – Dachau, Sachsenchausen, Buchenwald, Ravensbruck, Mauthausen.

W cieniu Hitlera i Stalina. Totalitaryzmy w międzywojennej Europie
Źródło: https://static.epodreczniki.pl/portal/f/res-minimized/R1Ju0OgVD4GIj/7/437tjXHEcsLzUW4oEkZnGNzC2eeXdqTK.jpg

Zadania

Podaj stosowaną w historiografii nazwę wydarzenia, które zostało upamiętnione na znaczku pocztowym. Odpowiedź uzasadnij, przywołując dwa argumenty.

3. Prześladowania Żydów:
– ustawy norymberskie (1935 r.) – ograniczenie praw obywatelskich ludności żydowskiej
– „noc kryształowa” – pogromy żydowskie (9 XI 1938 r.)

Wybite okno sklepu żydowskiego, które zostało zniszczone w czasie Nocy Kryształowej. Niszczenie żydowskich sklepów i synagog podczas tzw. „nocy kryształowej” 9/10 listopada 1938 roku. Źródło: Wybite okno sklepu żydowskiego, które zostało zniszczone w czasie Nocy Kryształowej., 1938, fotogafia, domena publiczna.
Wybite okno sklepu żydowskiego, które zostało zniszczone w czasie Nocy Kryształowej., 1938, fotografia, domena publiczna
a. Podaj nazwę ideologii obecnej w życiu społeczno-politycznym Niemiec, o której świadczy napis na ławce przedstawionej na fotografii.
b. Zaznacz poprawne dokończenie zdania i uzasadnij swój wybór.
Fotografia mogła zostać wykonana najwcześniej w roku
A. 1918.
B. 1932.
C. 1935.
D. 1939.

4. Militaryzacja kraju
1. Przywrócenie obowiązkowej służby wojskowej – 1935 r.

2. Rozbudowa Wehrmachtu

3. Odtwarzanie rodzajów broni zabronionych przez traktat wersalski:
– lotnictwa
– broni pancernej
– pancerników i okrętów podwodnych

5. Gospodarka i kultura III Rzeszy
a. Kontrola państwa nad formalnie prywatną gospodarką
b. Rozbudowa przemysłu ciężkiego i zbrojeniowego
c. Budowa autostrad