Proszę uzupełnić i przepisać notatkę lekcyjną według następującego schematu:
Narodziny chrześcijaństwa Jezus Chrystus (kiedy? gdzie?) – Nauki Chrystusa (apostołowie; Mesjasz; Piłat; dlaczego Żydzi go przestali lubić?)–
Powstanie Kościoła a) Ewangelie (co to?) b) Święte Księgi chrześcijan: Pismo Święte = Biblia (Stary Testament) + Nowy Testament W skład Nowego Testamentu wchodzą: -cztery Ewangelie, -Apokalipsa wg św. Jana, -Dzieje Apostolskie, -Listy Apostolskie c) apokryfy – d) W początkowej fazie rozwoju chrześcijaństwo jest odłamem judaizmu e) Św. Paweł z Tarsu (kto to? co zrobił?) – f) Organizacja pierwszych chrześcijan: – gminy chrześcijańskie (na czele biskup) g) powstanie Kościoła Powszechnego poprzez „zjednoczenie” autonomicznych gmin w jeden Kościół (jednakowy kanon wiary i obrzędy) – II poł. II wieku
Prześladowania chrześcijan a) przyczyny: b) prześladowania (w jaki sposób? kto? kiedy?):
Chrześcijaństwo religią tolerowaną i państwową a) edykt mediolański (kiedy? założenia?)– b) sobór w Nicei (kiedy? założenia?)– c) Teodozjusz Wielki – 392 r. – chrześcijaństwo religią panującą.
Aby usystematyzować poznane wiadomości polecam obejrzeć poniższy film (język angielski z polskimi napisami oraz transkrypcją):
Zapoznaj się z powyższą mapą a następnie odpowiedz na poniższe pytania:
1. Odpowiedz, jaki typ walki prowadzili powstańcy? 2. Co zdecydowało o przyjęciu takiego typu walki? 3. Wskaż na mapie rejony nasilonych walk powstańczych. 4. Czym charakteryzowały się tereny, na których przebywało dużo oddziałów partyzanckich i gdzie dochodziło do wielu potyczek z wrogiem? 5. Wymień nazwiska dowódców powstańczych.
MAŁŻEŃSTWO – to monogamiczny związek między mężczyzną i kobietą (art. 18 Konstytucji RP) – podstawowe regulacje prawne małżeństwa zapisano w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym – rodzaje małżeństw: świeckie i wyznaniowe
Warunki zawarcia małżeństwa -za zgodą sądu rodzinnego – kobieta, która ukończyła 16 lat -brak pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej
– niepozostawanie w ważnym związku małżeńskim ( zakaz bigamii) -małżeństwa nie mogą zawrzeć osoby całkowicie ubezwłasnowolnione -osoby chore psychicznie lub niedorozwinięte umysłowo mogą zawrzeć małżeństwo za zgodą sądu
3. Prawne skutki zawarcia małżeństwa -powstanie rodziny i wspólne decydowanie o istotnych dla niej sprawach -obowiązek wzajemnej alimentacji -zobowiązanie do wzajemnej pomocy, wierności i współdziałania dla dobra rodziny -powstanie ustawowej wspólności majątkowej -solidarna odpowiedzialność za zaciągane zobowiązania -możliwość wzajemnej reprezentacji -prawo do wspólnego przysposobienia dziecka -prawo do dziedziczenia po sobie -prawo do zmiany nazwiska
4. Ustanie małżeństwa – śmierć jednego z małżonków – rozwód -unieważnienie: *ujawnienie przeszkód małżeńskich, które wykluczają możliwość zawarcia związku *usterki w oświadczeniu woli o jego zawarciu * wadliwości pełnomocnictwa uprawniającego do jego zawarcia
5. Władza rodzicielska – ogół praw i obowiązków wobec niepełnoletnich dzieci przysługujący w równym stopniu obojgu rodzicom (lub jednemu, w sytuacji, gdy jeden z rodziców jest nieznany lub niepełnoletni) – obowiązkiem rodziców jest sprawowanie opieki nad dziećmi i ich majątkiem oraz do ich wychowania – wygasa, gdy dzieci osiągają pełnoletność
Sąd może w szczególnych sytuacjach rodzica pozbawić władzy rodzicielskiej (albo ją ograniczyć lub zawiesić), wyznacza wtedy opiekuna.
6. Prawa dzieci: -do matki i ojca -do obywatelstwa -obowiązek wysłuchania i uwzględnienia zdania dzieci przez organy władzy publicznej i przedstawicieli ustawowych -do nauki -do ochrony zdrowia -do wypoczynku, czasu wolnego i zabawy -do opieki w sytuacji, gdy dzieci nie pozostają pod władzą rodzicielską
7. Obowiązki dzieci -pomoc w gospodarstwie domowym -jeżeli dzieci osiągają dochody, powinny przyczyniać się do pokrywania kosztów utrzymania rodziny -obowiązek alimentacyjny
ZADANIA – proszę o odesłanie zadań przez Classrooma
1. Rozstrzygnij na podstawie zamieszczonych tekstów, czy w świetle polskiego prawa Jan i Anna są małżeństwem. Uzasadnij odpowiedź.
Art. 1. § 2. Małżeństwo zostaje również zawarte, gdy mężczyzna i kobieta zawierający związek małżeński […] w obecności duchownego oświadczą wolę jednoczesnego zawarcia małżeństwa podlegającego prawu polskiemu i kierownik urzędu stanu cywilnego następnie sporządzi akt małżeństwa. Gdy zostaną spełnione powyższe przesłanki, małżeństwo uważa się za zawarte w chwili złożenia oświadczenia woli w obecności duchownego. […]
Art. 8. § 3. [Wymagane dokumenty] […] duchowny przekazuje do urzędu stanu cywilnego przed upływem pięciu dni od dnia zawarcia małżeństwa […].
Źródło: Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Dz.U. z 2019 r., poz. 2086, t.j.
SYTUACJA Jan i Anna pobrali się w swojej rodzinnej miejscowości w obecności proboszcza parafii katolickiej. Duchowny przekazał do urzędu stanu cywilnego dokumenty dotyczące tego wydarzenia dopiero po ponad dwóch tygodniach od daty ślubu. Urzędnicy odmówili sporządzenia aktu małżeństwa.
2. Zapoznaj się z art. 47 i art. 48 ust. 1 Konstytucji RP. Przedstaw po dwie sytuacje, przed którymi chronią obywateli wskazane przepisy.
3.Rozstrzygnij, które z podanych zdań są prawdziwe, a które – fałszywe.
A. Obowiązek szkolny kończy się wraz z ukończeniem szkoły podstawowej. B. Wygaśnięcie władzy rodzicielskiej powoduje zwolnienie rodziców z obowiązku alimentacyjnego. C. Rodzice mają obowiązek uwzględniania wszystkich życzeń dziecka.
1. PRZYCZYNY a. brak stabilnej władzy cesarskiej b. ciągłe wojny spowodowały kryzys gospodarczy, psucie pieniądza, inflacja c. zahamowanie rozwoju Imperium d. klęska nieurodzaju i choroby e. najazdy barbarzyńców, zwłaszcza przy granicach (długa granica na Renie i Dunaju – limes – Goci, Hunowie f. rosnące podatki (potrzeba $ na obronę granic) g. upadek miast
2. Próby reform – Dioklecjan (III w. n.e.) -wprowadzenie systemu tetrarchii (rządy dwóch augustów i dwóch cezarów)
Tetrarchowie (domena publiczna)
-wprowadzenie dominatu (forma cesarstwa z silną władzą cesarza) -przeorganizował armię, zwiększył liczbę legionów -reforma podatkowa -reforma administracyjna
3. Cesarz Konstantyn Wielki uczynił Konstantynopol (dzisiejszy Stambuł) drugą stolicą w Imperium. Byzantion – greckie miasto na którym wybudowano Konstantynopol, stąd potem nazwa Bizancjum.
4. Wielka Wędrówka Ludów -migracja ludności zapoczątkowana przez Hunów -Imperium nie było w stanie ich zatrzymać, plemiona grabiły i osiedlały się -bitwa pod Adrianopolem – 378 r. – klęska wojsk rzymskich w bitwie z Wizygotami, śmierć cesarza Walensa
5. Upadek cesarstwa zachodniego: – wzrost znaczenia Konstantynopola – podział cesarstwa (na wschód i zachód) w 395 r. -najazd Hunów (dowodził Atylla „Bicz Boży”) – Rzymianie pokonali ich na Polach Katalaunijskich – złupienie Rzymu przez Wandalów w 455 r. – 476 r. Rzym zdobył Odoaker – wódz Germanów. Odesłał on insygnia cesarskie do Konstantynopola a na terenie Italii stworzył własne państwo. – ostatni cesarz Romulus Augustulus
Rok 476 uznaje się za datę upadku cesarstwa zachodniego oraz koniec starożytności
1. W latach 1655 – 1660 trwała r wojna polsko–szwedzka zwana potopem szwedzkim.
2. Przyczyny: a. wojna o Dominium Maris Baltici – Karol X Gustaw chce przyłączyć Pomorze Gdańskie, Żmudź, Prusy Książęce i Kurlandię do Szwecji b. osłabienie Rzeczpospolitej po wojnie z Moskwą c. Jan Kazimierz Waza tytułuje się królem Szwecji d. Szwecja chce się wzbogacić
Jan Kazimierz Waza (domena publiczna)Karol X Gustaw
3. Przebieg:
Mapa. Rzeczpospolita Obojga Narodów w drugiej połowie XVII w., CARTE (http://wlaczpolske.pl/index.php?etap=10&i=1261)
1655 a. Szwedzi pod dowództwem Karola X Gustawa wkraczają do Wielkopolski (bitwa pod Ujściem) i do Inflant. Polska szlachta kapituluje. Janusz Radziwiłł zawiera układ ze Szwedami. b. Jan Kazimierz Waza musi uchodzić na Śląsk, a Szwedzi opanowują następne tereny. c. Polacy buntują się przeciw gwałtom, kradzieżom i rozbojom Szwedów i przechodzą do walki partyzanckiej d. Obrona Jasnej Góry zakończona sukcesem (Augustyn Kordecki) e. Szwedzi zajmują Prusy Królewskie (z wyjątkiem Gdańska, który blokują ponieważ nie udało im się go zdobyć) f. Niderlandy przystępują do wojny po stronie Rzeczpospolitej (obawa o wzrost wpływu potęgi szwedzkiej)
1656 a. Fryderyk Wilhelm Hohenzollern – elektor brandenburski – przystępuje do wojny aby przejąć Prusy Książęce i Warmię b. Jan Kazimierz Waza udaje się do Lwowa i tam organizuje nową armię na której czele stanął Stefan Czarniecki (wojna podjazdowa) c. śluby lwowskie – Jan Kazimierz oddaje Rzeczpospolitą pod opiekę Matki Bożej (nazwana Królową Polski) – celem tego było zachęcenie wszystkich warstw społecznych do walki d. Rosja wypowiada wojnę Szwecji (Inflanty)- obawa przed wzrostem wpływów Szwedzkich w Europie Środkowej e. Prusy pomagają Szwecji w wojnie (Karol X Gustaw obiecał im Wielkopolskę) f. Rzeczpospolita układa się z Rosją (w Niemieży) – w razie bezpotomnej śmierci Jana Kazimierza, tron polski ma objąć car moskiewski g. układ w Radnot – Szwecja, Brandenburgia, Siedmiogród (książę Siedmiogrodu po zwycięstwie Szwecji ma zostać królem okrojonej Rzeczypospolitej) h. Rzeczpospolitej wsparcia udzielaja Habsburgowie i Dania
1657 a. Szwedzi obawiają się Danii – wycofują się z Polski b. Siedmiogród pokonany przez siły polko – tatarskie c. Rzeczpospolita podpisuje z Prusami traktaty welawsko-bydgoskie, na ich mocy Prusy uzyskują niezależność (były lennem Rzeczypospiltej), w zamian Prusy wycofują się z wojny d. Rzeczpospolita odzyskuje Pomorze Gdańskie
1658 – 1660 a. wojna przenosi się na terytorium Danii (dowodzi Stefan Czarniecki) b. Szwecja przegrywa z Danią c. pokój w Oliwie: -Inflanty pozostają przy Szwecji – Jan Kazimierz zrzeka się pretensji do tronu Szwedzkiego – potwierdzono traktaty welawsko-bydgoskie – Szwedzi mieli zwróić zgrabione dzieła sztuki – nie zrobili tego – wolność handlu na Bałtyku
4. Skutki: a. straty ludności na skutek wojny i chorób b. zniszczenia kraju, kryzys, bieda c. utrata Inflantów d. traktaty welawsko – bydgoskie pozwolą w przyszłości na utworzenie silnego państwa pruskiego –> rozbiory e. wojna pokazała, że Rzeczpospolita jest słaba politycznie i militarnie
Karta pracy POTOP
Jak kręcono „POTOP”?
Literatura: 1. Leśniewski S., Potop Czas hańby i sławy 1655-1660, Wydawnictwo Literackie 2017. 2. Ochman-Staniszewska S., Dynastia Wazów w Polsce, PWN 2007. 3. Wójcik Z., Jan Kazimierz Waza, Ossolineum 1997. 4. https://www.rp.pl/Rzecz-o-historii/303289930-Potop-szwedzki-Inwazja-barbarzyncow-na-Polske.html 5. https://www.polskieradio24.pl/39/156/Artykul/978174,Potop-szwedzki-powstrzymala-Jasna-Gora
CELEM lekcji jest wyjaśnienie, dlaczego we Francji doszło do buntu społecznego, który nie tylko obalił monarchię Burbonów, ale w bezpośredni sposób wpłynął na losy całego kontynentu oraz omówienie sytuacji politycznej i społecznej po rewolucji.
Materiał rozłożony na dwie jednostki lekcyjne.
NOTATKA (Pogrubioną czcionką zapisano tytuł kolejnych punktów, przy tworzeniu notatki proszę uwzględnić słowa klucze):
1. Przyczyny wybuchu rewolucji we Francji.
Słowa klucze: monarchia absolutna, Ludwik XVI, trzy stany, burżuazja, Stany Generalne.
Karykatura. Domena publiczna.
2. Wybuch rewolucji we Francji:
Słowa klucze: 1789 r. ,stan trzeci, Zgromadzenie Narodowe, Konstytuanta, konstytucja, Bastylia – 14 lipca 1789 r.
3. Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela –
4. Konstytucja 1791 r. zakładała:
Słowa klucze: monarchia konstytucyjna, trójpodział władzy, prawa obywatelskie
Źródło: https://poltimes.pl/
5. Ustanowienie republiki we Francji:
Słowa klucze: obalenie monarchii (dlaczego?), Ludwik XVI ścięty
Ludwik XVI. Domena publicznaMaria Antonina. Domena publiczna.
6. Dyktatura jakobinów-
Słowa klucze: Wielki Terror, Maksymilian Robespierre
7. Rządy dyrektoriatu
Słowa klucze: jakobini skazani na śmierć, nowa konstytucja, dyrektoriat, burżuazja
