Struktura społeczna

1. Struktura społeczna – zbiór elementów, z których składa się społeczeństwo oraz układ zachodzących między nimi zależności.
W socjologii wyróżniamy
makrostruktury – tworzą je wielkie grupy, klasy, warstwy, grupy społeczno‑zawodowe oraz relacje między nimi,
mikrostruktury – tworzą je relacje w obrębie małych grup społecznych, jak np. rodziny, społeczności lokalne, kręgi rówieśnicze.

Cechą struktur jest ich hierarchiczność.
Stratyfikacja – to inaczej uwarstwowienie.

2. Rodzaje struktury
a) Struktura klasowa
-Klasa wyższa
-Klasa średnia
-Klasa niższa

b) Struktura warstwowa
Warstwa społeczna to zbiorowość ludzi, którzy uznają, że łączy ich wspólna pozycja społeczna. Wyznacznikiem tej pozycji może być styl życia, wykształcenie, wpływ na władzę, prestiż. (Przykład: inteligencja, którą charakteryzuje wyższe wykształcenie, zainteresowanie kulturą wysoką i liberalne poglądy).

c) Struktura zawodowa – ukazuje zróżnicowanie społeczeństwa pod względem zawodowym. W społeczeństwie z każdym zawodem jest związany określony prestiż społeczny (decyduje o nim wysokość zarobków). Jednak nie zawsze tak bywa, czego przykładem są wykładowcy akademiccy, którzy wykonują zawód o wysokim prestiżu, a ich zarobki są przeciętne.

d) Struktura demograficzna – zróżnicowanie społeczeństwa m.in. ze względu na wiek. Na podstawie tego kryterium można podzielić jednostki na znajdujące się w wieku: przedprodukcyjnym ( do 17. roku życia), produkcyjnym (między 18.a 59 rokiem życia) poprodukcyjnym (60.-65. roku życia).

e) Struktura narodowościowa i religijna.

3. Klasa społeczna a warstwa społeczna



Ruchliwość społeczna

4. Ruchliwość społeczna (mobilność społeczna) – zmiana pozycji społecznej jednostki na skutek przemieszczania się między grupami.
a. ruchliwość strukturalna – polega na zanikaniu i powstawaniu grup społecznych
b. ruchliwość wymienna – polega na zastępowaniu jednych osób przez inne
c. ruchliwość pionowa (wertykalna) – typy przemieszczeń, które powodują zmianę pozycji społecznej jednostki
– awans
– degradacja
d. ruchliwość pozioma (horyzontalna) – przejście jednostki z jednej grupy społecznej do drugiej, umieszczonej na tym samym poziomie stratyfikacji społecznej
e. zmiana pozycji społecznej może zachodzić w skali
–wewnątrzpokoleniowej (awans konkretnej osoby w czasie jej życia)
– międzypokoleniowej (awans określonej osoby w stosunku do pozycji społecznej rodziców)
f. ze względu na podmiot ruchliwości społecznej wyróżnia się ruchliwość indywidualną i zbiorową
g. ruchliwość społeczna może mieć charakter wewnątrzgrupowy i międzygrupowy

5. Mobilność przestrzenna
a. migracja – zjawisko przemieszczania się ludzi w przestrzeni
b. rodzaje migracji ze względu na obszar:
– migracja wewnętrzna (w granicach państwa)
– migracja zewnętrzna (przemieszczanie się między państwami)
c. rodzaje migracji zewnętrznej
– imigracja – przyjazd do określonego państwa
– emigracja –  opuszczenie własnego kraju
– reemigracja –  powrót do państwa, które się wcześniej opuściło
– deportacja – przymusowe przesiedlenie
– repatriacja –  powrót do kraju osób przymuszonych do jego opuszczenia
–impatriacja – powrót do ojczyzny potomków obywateli państwa urodzonych za granicą
d. migracje ekonomiczne (zarobkowe) i polityczne (uchodźcy)
e. migracje czasowe i stałe
f. migracje dobrowolne i przymusowe
g. migracje legalne i nielegalne

Zadanie
Zapoznaj się z poniższym fragmentem podręcznika do Socjologii. Zwróć uwagę na poszczególne przykłady różnych typów ruchliwości społecznej.

Ruchy narodowe XIX stulecia

Prezentacja do tematu >> KLIK<<

Zagadnienia:

  1. Naród
  2. Nacjonalizm
  3. Ruchy narodowe w XIX w:
    – Włochy
    – Niemcy
    -Bałkany
    -państwa Imperium Rosyjskiego
    -polski ruch narodowy

Literatura dodatkowa dla zainteresowanych:

Nacjonalizm – historyczne i współczesne oblicza, red. Jacek Malczewski, Marcin Kaliński, Piotr Eckhardt, Kraków 2012.

KONKURS!

Jadwiga Wiśniewska - Poseł do Parlamentu Europejskiego

Termin – 19.02.2021

DOKUMENTY:

Regulamin
Załącznik


Już od sześciu lat organizowany jest Wojewódzki Konkurs „Żołnierze Wyklęci. Niezłomni  Bohaterowie”, którego celem jest przywracanie pamięci o heroizmie i poświęceniu żołnierzy podziemia antykomunistycznego. Także i w tym roku zachęca się do udziału w Konkursie zachęcam uczniów ostatnich klas szkół podstawowych (kl. VI, VII i VIII) oraz szkół ponadpodstawowych.

Laureaci w obu kategoriach oraz ich opiekunowie, jeśli tylko sytuacja pandemiczna  ulegnie poprawie i pojawi się taka możliwość, odwiedzą  Parlament Europejski w Brukseli. Ponadto na zwycięzców i finalistów czekają nagrody książkowe oraz gry historyczne, a wszyscy uczestnicy i ich nauczyciele  otrzymają imienne dyplomy potwierdzające udział w Konkursie.

W tegorocznej  edycji przewidziana jest także nagroda dla szkoły, z której napłynie największa  liczba zgłoszeń.  

Formy pracy:
-prezentacje multimedialne opisujące losy  Niezłomnych Bohaterów,
-filmy, w których aktorami mogą być uczniowie, ich  bliscy oraz przyjaciele,
-utwory muzyczne inspirowane tragiczną historią Żołnierzy Wyklętych,
-animacje komputerowe.

Konkurs ma otwartą formułę.  

Laureaci w obu kategoriach oraz ich opiekunowie, jeśli tylko sytuacja pandemiczna  ulegnie poprawie i pojawi się taka możliwość, na moje zaproszenie odwiedzą  Parlament Europejski w Brukseli. Ponadto na zwycięzców i finalistów czekają nagrody książkowe oraz gry historyczne, a wszyscy uczestnicy i ich nauczyciele  otrzymają imienne dyplomy potwierdzające udział w Konkursie. W tegorocznej  edycji przewidziana jest także nagroda dla szkoły, z której napłynie największa  liczba zgłoszeń. 

Konkurs znajduje się w wykazie konkursów Śląskiego Kuratorium Oświaty. Patronat  naukowy objął Instytut Pamięci Narodowej w Katowicach, a patronat medialny nad  wydarzeniem sprawują: TVP3 Katowice, Radio Katowice, Radio FIAT, Tygodnik  Katolicki „Niedziela” oraz Portal Częstochowskie24.pl.