- MAŁŻEŃSTWO
– to monogamiczny związek między mężczyzną i kobietą (art. 18 Konstytucji RP)
– podstawowe regulacje prawne małżeństwa zapisano w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym
– rodzaje małżeństw: świeckie i wyznaniowe - Warunki zawarcia małżeństwa
-za zgodą sądu rodzinnego – kobieta, która ukończyła 16 lat
-brak pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej
– niepozostawanie w ważnym związku małżeńskim ( zakaz bigamii)
-małżeństwa nie mogą zawrzeć osoby całkowicie ubezwłasnowolnione
-osoby chore psychicznie lub niedorozwinięte umysłowo mogą zawrzeć małżeństwo za zgodą sądu
3. Prawne skutki zawarcia małżeństwa
-powstanie rodziny i wspólne decydowanie o istotnych dla niej sprawach
-obowiązek wzajemnej alimentacji
-zobowiązanie do wzajemnej pomocy, wierności i współdziałania dla dobra rodziny
-powstanie ustawowej wspólności majątkowej
-solidarna odpowiedzialność za zaciągane zobowiązania
-możliwość wzajemnej reprezentacji
-prawo do wspólnego przysposobienia dziecka
-prawo do dziedziczenia po sobie
-prawo do zmiany nazwiska
4. Ustanie małżeństwa
– śmierć jednego z małżonków
– rozwód
-unieważnienie:
*ujawnienie przeszkód małżeńskich, które wykluczają możliwość zawarcia związku
*usterki w oświadczeniu woli o jego zawarciu
* wadliwości pełnomocnictwa uprawniającego do jego zawarcia
5. Władza rodzicielska
– ogół praw i obowiązków wobec niepełnoletnich dzieci przysługujący w równym stopniu obojgu rodzicom (lub jednemu, w sytuacji, gdy jeden z rodziców jest nieznany lub niepełnoletni)
– obowiązkiem rodziców jest sprawowanie opieki nad dziećmi i ich majątkiem oraz do ich wychowania
– wygasa, gdy dzieci osiągają pełnoletność
Sąd może w szczególnych sytuacjach rodzica pozbawić władzy rodzicielskiej (albo ją ograniczyć lub zawiesić), wyznacza wtedy opiekuna.
6. Prawa dzieci:
-do matki i ojca
-do obywatelstwa
-obowiązek wysłuchania i uwzględnienia zdania dzieci przez organy władzy publicznej i przedstawicieli ustawowych
-do nauki
-do ochrony zdrowia
-do wypoczynku, czasu wolnego i zabawy
-do opieki w sytuacji, gdy dzieci nie pozostają pod władzą rodzicielską
7. Obowiązki dzieci
-pomoc w gospodarstwie domowym
-jeżeli dzieci osiągają dochody, powinny przyczyniać się do pokrywania kosztów utrzymania rodziny
-obowiązek alimentacyjny
ZADANIA – proszę o odesłanie zadań przez Classrooma
1. Rozstrzygnij na podstawie zamieszczonych tekstów, czy w świetle polskiego prawa Jan i Anna są małżeństwem. Uzasadnij odpowiedź.
Art. 1. § 2. Małżeństwo zostaje również zawarte, gdy mężczyzna i kobieta zawierający związek małżeński […] w obecności duchownego oświadczą wolę jednoczesnego zawarcia małżeństwa podlegającego prawu polskiemu i kierownik urzędu stanu cywilnego następnie sporządzi akt małżeństwa. Gdy zostaną spełnione powyższe przesłanki, małżeństwo uważa się za zawarte w chwili złożenia oświadczenia woli w obecności duchownego. […]
Art. 8. § 3. [Wymagane dokumenty] […] duchowny przekazuje do urzędu stanu cywilnego przed upływem pięciu dni od dnia zawarcia małżeństwa […].
Źródło: Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Dz.U. z 2019 r., poz. 2086, t.j.
SYTUACJA
Jan i Anna pobrali się w swojej rodzinnej miejscowości w obecności proboszcza parafii katolickiej. Duchowny przekazał do urzędu stanu cywilnego dokumenty dotyczące tego wydarzenia dopiero po ponad dwóch tygodniach od daty ślubu. Urzędnicy odmówili sporządzenia aktu małżeństwa.
2. Zapoznaj się z art. 47 i art. 48 ust. 1 Konstytucji RP. Przedstaw po dwie sytuacje, przed którymi chronią obywateli wskazane przepisy.
3.Rozstrzygnij, które z podanych zdań są prawdziwe, a które – fałszywe.
A. Obowiązek szkolny kończy się wraz z ukończeniem szkoły podstawowej.
B. Wygaśnięcie władzy rodzicielskiej powoduje zwolnienie rodziców z obowiązku alimentacyjnego.
C. Rodzice mają obowiązek uwzględniania wszystkich życzeń dziecka.
