Dzień: 2020-12-17

I. Zapoznaj się z podrozdziałem „Pospolite ruszenie” (podręcznik, s. 136)

II. Następnie przypomnij sobie, co się działo w Rzeczpospolitej na przełomie XVI i XVII w. (wolne elekcje, „Złoty Wiek”, wolność szlachecka, tolerancja religijna, rozwój gospodarczy) – ogólnie Rzeczpospolita Obojga Narodów jest silnym i ogromnym państwem.

Co z wolnymi elekcjami? Tak w skrócie:

Co zawierał herb? Jeżeli nie pamiętasz, przypomnij sobie: <<KLIK>>

Wolne elekcje:

III. Dlaczego zdecydowano się na wybór Zygmunta III Wazy? Dlaczego Szwedzi nie chcieli go na swoim tronie (wybrali sobie nowego króla – Karola Sudermańskiego)? Dążenie do odzyskania tronu spowoduje wojnę polsko- szwedzką.

IV. Przeczytaj o wojnach ze Szwecją (Podręcznik, s. 136 – 138). Zapisz notatkę:

1. Zygmunt III Waza (  1587) zapoczątkował dynastię Wazów w Polsce (panującą do 1668 r.)
2. Wojna polsko-szwedzka (1600 – 1611)

PRZYCZYNY	spór o Inflantywalka o tron szwedzki pomiędzy Karolem IX (Sudermańskim) a Zygmuntem III Wazą
PRZEBIEG	Bitwa pod Kircholmem (1605) – dowodził Jan Karol Chodkiewicz (RON) oraz Karol IX (SZWECJA)
SKUTKI	1611 – rozejm – Rzeczpospolita utrzymała większość Inflant

3.Wojny ze Szwecją (1621 – 1629)

PRZYCZYNY	Zajęcie przez Szwedów Inflant w 1621 r.Zajęcie przez Szwedów Pomorza Gdańskiego (1626)
PRZEBIEG	Bitwa pod Oliwą (1627) – wojskami szwedzkimi dowodził Gustaw II Adolf -bitwa morska –wygrana RON Bitwa pod Trzcianą– wygrana RON
SKUTKI	1629 –rozejm – Rzeczpospolita traci większość Inflant i Porty w Prusach (Gdańsk zostaje przy RON),Szwedzi pobierają cło (opłata) od polskiego handlu morskiegoKoniec potęgi Rzeczpospolitej

V. Obejrzyj poniższy film dotyczący husarii:

jeżeli chcesz możesz również zapoznać się z kolejnym:

VI. Przenosimy się na wschodnie granice RON (Rzeczpospolitej Obojga Narodów). Przeczytaj podrozdział „Wschód. Dymitriady i wojna z Moskwą” s. 138 – 140. Zapisz notatkę.

4. WIELKA SMUTA – kryzys w Państwie Moskiewskim po śmierci Iwana IV Groźnego – okres głodu, walk bojarów (możnowładcy) o władzę oraz najazdów obcych wojsk.

DYMITRIADY (1605) – polskie ingerencje w Moskwie pod pretekstem przywrócenia na tron Dymitra (rzekomo cudownie ocalonego syna Iwana Groźnego) à Dymitr Samozwaniec

Wojna polsko-moskiewska (1609 – 1618)

PRZYCZYNY	Zygmunt III Waza chce odzyskać koronę szwedzkącar zawiera sojusz ze Szwecją w obawie przed kolejną Dymitriadą
PRZEBIEG	Bitwa pod Kłuszynem (1610) – dowodził hetman Stanisław Żółkiewski – wygrana RON
SKUTKI	1618 – rozejm w Dywilinie – ziemia smoleńska dla Polskiw Moskwie początek dynastii Romanowów (Michał Romanow)

VII. Ostatnia część – wojny z Turcją (podręcznik s. 141). Zapisz notatkę.

4. Wojny z Turcją za panowania Zygmunta III Wazy (1620 – 1621)

PRZYCZYNY	Ataki Tatarów krymskich na Ukrainę (terytorium RON)Łupieskie wyprawy Kozaków (mieszkańcy Zaporoża oraz południowo-wschodnich krańców Wielkiego Księstwa Litewskiego) na tereny TurcjiAtak Rzeczpospolitej na lennika Turcji
PRZEBIEG	Bitwa pod Cecorą (1620) –  dowodził hetman wielki koronny Stanisław Żółkiewski – bitwa nierozstrzygnięta, ale klęska RON podczas odwrotuBitwa pod Chocimiem (1621) – dowodził hetman wielki litewski Jan Karol Chodkiewicz – wygrana RON
SKUTKI	1621 – zawarcie pokoju – Rzeczpospolita utrzymuje granice na Dniestrze, Kozacy i Tatarzy mają przestać atakować

5. Władysław IV Waza był drugim królem z dynastii Wazów w Polsce, panował w latach 1632 – 1648. Został wybrany na cara Moskwy, ale nigdy tam nie panował. Odzyskał Prusy, zlikwidował cło od handlu morskiego

We wtorek będziemy rozmawiać na powyższe tematy. Proszę się przygotować.

Zacznijcie od obejrzenia poniższego filmu:

Następnie zapoznaj się z treścią podręcznika (powyższy temat) lub poniższą prezentacją:

Przypomnij sobie, jaka była sytuacja Polaków pod zaborami? Jak przebiegło powstanie listopadowe?

Na koniec samodzielnie stwórz notatkę lekcyjną lub skorzystaj z poniższej (notatka częściowo połączona z wczorajszą):

1. Powstanie listopadowe:

a. geneza powstania listopadowego
– sprzyjająca sytuacja międzynarodowa – wybuch rewolucji we Francji i powstania w Belgii
– powstanie Wolnomularstwa Narodowego, a następnie Towarzystwa Patriotycznego – Walerian Łukasiński
– powstanie sprzysiężenia Piotra Wysockiego

b. Noc Listopadowa – 29/30 listopada 1830 r.
c. sukces wojsk polskich w bitwie pod Olszynką Grochowską (25 II 1831 r.)
d. dowodzili Jan Skrzynecki oraz Ignacy Prądzyński – generalnie początkowo odnosili sukcesy, ale powstanie i tak upadło (nawet dowódcy nie wierzyli w zwycięstwo)
c. skutki: Wielka Emigracja, represje

2. Ruchy niepodległościowe po upadku powstania listopadowego

a. powstanie krakowskie – 1846 r.
– trwało zaledwie kilka dni
– śmierć Edwarda Dembińskiego
– podczas powstania listopadowego wybuchła tzw. rabacja galicyjska – Jakub Szela

b. wybuch powstania wielkopolskiego podczas Wiosny Ludów (1848 r.)

I. Zapoznaj się z materiałem podręcznikowym (s. 68 – 72).

II. Obejrzyj wykład:

III. Następnie zapisz notatkę uwzględniając następujące elementy:

1. Religia (definicja).
2. Na czym opierają się religie? (doktryny, kult, organizacja)
3. Najpopularniejsze religie w Polsce (przy chrześcijaństwie uwzględnij różne wyznania, pomoże Ci w tym poniższa tabela – zjedź na dół posta).
4. Relacja Kościół – państwo (jaki dokument reguluje funkcjonowanie wspólnot religijnych i kościołów w Polsce?). Konkordat.

IV. Zapoznaj się z art. 25 Konstytucji RP (podręcznik s. 174)

V. Na koniec wykonaj zadanie:

TABELA WYZNANIA

Jako ciekawostka: